علائم یائسگی چقدر طول می کشد؟ + بارزترین آن ها

یائسگی دورانی طبیعی در زندگی همه خانم ها می باشد که دیر یا زود شروع خواهد شد، ولی آنچه که درمورد این دوره آزار دهنده است علائم یائسگی می باشد. یائسگی به طور مستقیم با سیستم تولید مثل و دستگاه تناسلی بانوان در ارتباط است بنابراین علائم بروز دهنده این دوره می تواند با شدت های متفاوت آزار دهنده باشد، به نحوی که کیفیت زندگی بانوان را تحت تاثیر قراردهد.

بهتر است بدانیم خانم هایی که به دوره یائسگی وارد می شوند قرار نیست بدون درمان بمانند و سال های زیادی از عمرشان را با درد و رنج سپری کنند، ولی آنچه که اهمیت دارد این است که خانم های یائسه نسبت به کاهش علائم این دوره به پزشک متخصص مراجعه کرده و زندگی خود را بی اهمیتی به یائسگی مختل نکنند.

به دلیل اهمیت نشانه های یائسگی و تحت تاثیر قرار دادن همه جوانب زندگی خانم ها، ما قصد داریم در این مقاله به بررسی موضوع علائم یائسگی بپردازیم، همچنین راه های بهبود شدت نشانه ها و افزایش کیفیت زندگی را توضیح دهیم، پس با ما در ادامه مطلب همراه باشید. همچنین می توانید برای مشاوره تخصصی در این زمینه با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.

یائسگی چیست؟

همانطور که گفتیم یائسگی یکی از دوره های طبیعی زندگی خانم ها می باشد و به هیچ عنوان نشانه بیماری نمی باشد مگر در مواردی که یائسگی زودرس به واسطه وجود یک بیماری خاص آغاز شود.

در ادامه مطلب بهتر است با مکانیسم ایجاد یائسگی آشنا شویم، یائسگی در اثر اتمام ذخیره تخمکی در تخمدان ها ایجاد می شود زیرا تعداد مشخصی از تخمک در قبل از شروع عادت ماهیانه در تخمدان ها قرار می گیرند و در هر سیکل قاعدگی فقط یک تخمک بالغ از تخمدان به منظور لقاح با اسپرم رها شده و به سمت لوله های رحمی حرکت می کند.

این موضوع کاملا خلاف تولید اسپرم در آقایان می باشد زیرا تعداد اسپرم در هیچ مردی از قبل تعیین شده نیست. لازم به ذکر است که تخمدان ها تحت تاثیر یک فرآیند مغزی علاوه بر اینکه تخمک ها را بالغ و رها کرده، هورمون های جنسی مانند استروژن و پروژسترون نیز تولید می کنند.

به این ترتیب که هیپوفیز (غده ای در مغز) با شروع دوره بلوغ بر ترشح گنادوتروپین تاثیر گذاشته و از این طریق بر تخمدان ها برای تولید و ترشح هورمون های جنسی اثر گذار خواهد بود. از نشانه های بلوغ دختران می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• رشد سینه
• ایجاد توده متراکم، محکم و حساس در مرکز سینه ها
• رویش موی زیر بغل و ناحیه تناسلی
• ایجاد جوش صورت
• رشد چشمگیر و به یکباره هیکل

بهتر است بدانیم تاثیر ترشح هورمون استروژن برای بروز نشانه های بلوغ در ابتدا باعث رشد سینه ها می شود و تقریبا حدود یک سال بعد پریود رخ خواهد داد. حال با شروع علائم یائسگی میزان هورمون استروژن نیز کاهش می یابد و در حقیقت علائم یائسگی و شروع این دوره با کاهش سطح استروژن مرتبط می باشد.

بهتر است بدانیم یائسگی دارای سه مرحله پیش از یائسگی، یائسگی و بعد از یائسگی می باشد که شدت علائم در هر دوره ای متفاوت خواهد بود. در دوره قبل از یائسگی میزان هورمون استروژن به تدریج کاهش می یابد ولی فعلا به حداقل میزان خود نمی رسد، قاعدگی های نامنظم می شوند و زمانی که از آخرین پریود یک سال کامل گذشته باشد فرد وارد دوره اصلی یائسگی می شود.

در این دوره شدت علائم یائسگی افزایش می یابد و قاعدگی به طور کلی متوقف شده و از حالت بی نظمی خارج می شود. در دوره بعد از یائسگی علائم یائسگی به تدریج کاهش می یابند ولی برخی از آن ها مانند توقف سیکل های قاعدگی به هیچ عنوان برطرف نخواهد شد و خانم های یائسه به طور کلی توانایی باروری خود را از دست می دهند.

بنابراین با توجه به توضیحات گفته شده متوجه شدیم که یائسگی به معنای توقف رهاسازی تخمک و از بین رفتن قدرت باروری می باشد، در این دوران میزان هورمون استروژن به شدت کاهش یافته و علائم یائسگی نیز تحت تاثیر کاهش همین هورمون نمایان خواهد شد.

لازم به ذکر است که یائسگی به طور معمول در حد فاصل سنین ۴۵ تا ۵۵ سالگی رخ می دهد و این موضوع می تواند تحت تاثیر زمینه ارثی قرار بگیرد، یعنی اگر مادر و خواهر یک فرد در سن حدود ۵۰ سالگی یائسه شده اند به احتمال زیاد این فرد نیز در حدود همین سن یائسه خواهد شد. البته بهتر است بدانیم فرآیند یائسگی ممکن است به صورت طبیعی آغاز نشود و تحت تاثیر عوامل زیر یائسگی خیلی زودتر از حد طبیعی و به یکباره آغاز گردد:

• جراحی و برداشتن کامل رحم و تخمدان ها
• در معرض مواد شیمیایی سنگین، داروها و یا اشعه های مضر قرار گرفتن
• آسیب فیزیکی به رحم و تخمدان ها

در ادامه مطلب به بررسی موضوع یائسگی زودرس می پردازیم، اگر شروع دوره اصلی یائسگی یعنی گذشتن یک سال کامل از آخرین پریود در سنین کمتر از ۴۰ سالگی اتفاق بیفتد یائسگی زودرس می باشد، این افراد دوره پیش از یائسگی را در اوج سنین جوانی تجربه می کنند و به همین علت کیفیت زندگی آن ها قدری کاهش می یابد.

البته در صورتی که برای کنترل علائم یائسگی به پزشک متخصص مراحعه کنند شدت نشانه ها کاهش می یابد. بهتر است بدانیم یائسگی زودرس ممکن است تحت تاثیر یکی از موارد نامبرده شده در زیر آغاز گردد:

• بیماری های ژنتیکی که شامل نقص کروموزوم X هستند و باعث کاهش فعالیت تخمدان ها می گردند.
• زمینه ارثی برای افرادی که مادرشان دچار یائسگی زودرس بوده است.
• برخی از بیماری های نقص سیستم ایمنی مانند ایدز
• وجود سندروم خستگی مزمن که باعث ایجاد خستگی های مفرط بدون دلایل جسمی و روحی می شود.
• مصرف الکل و کشیدن سیگار عاملی بسیار مهم در ایجاد یائسگی زودرس می باشد.

مهم ترین علائم یائسگی

همانطور که گفتیم نشانه های شروع یائسگی از چند سال قبل تا چند سال بعد بروز می کنند که جدای از موضوع کاهش و توقف قدرت فرزند آوری، این نشانه ها در صورتی که کنترل نشوند کیفیت زندگی افراد را تحت تاثیر قرار خواهند داد.

در واقع اکثر افراد بدون انجام آزمایش و سونوگرافی بعد از گذشت چندین ماه با بررسی شرایط خود به شروع یائسگی پی می برند که این کار اصلا اصولی نیست. در ادامه مطلب به بررسی مهم ترین علائم یائسگی در بانوان اشاره می کنیم:

بی نظمی های قاعدگی

در دوره پیش از یائسگی معمولا به تدریج با کاهش سطح استروژن، پریودهای منظم ماهانه از حالت نظم خارج شده و هر چند ماه یکبار خونریزی پریود رخ می دهد. این بی نظمی تا زمانی ادامه پیدا می کند که یک سال کامل از آخرین پریود گذشته باشد، در این حالت فرد وارد دوره یائسگی می شود.

گر گرفتگی

نشانه ای بارز و شایع در میان تمامی بانوانی که به دوره یائسگی نزدیک می شوند گر گرفتی است. گر گرفتگی به معنای افزایش دما و احساس گرما در ناحیه صورت، گردن و قفسه سینه می باشد. این نشانه باعث تعریق شدید شبانه و سپس ایجاد لرز در بدن خانم ها می گردد، به همین علت خانم های یائسه الگوی خواب منظمی نخواهند داشت.

خشکی واژن

خشکی یا آتروفی واژن یکی از عوارض کاهش میزان استروژن می باشد، زیرا دیواره واژن به طور مستقیم تحت تاثیر استروژن است، بنابراین با کاهش میزان این هورمون دیواره واژن نازک و خشک می گردد و رطوبت و خاصیت ارتجاعی خود را از دست خواهد داد. در چنین حالتی بانوان با مشکلات جدی مانند خارش، سوزش، قرمزی، خونریزی و مشکلات متعدد در روابط جنسی مواجه می شوند.

افزایش وزن

یکی دیگر از نشانه ها و علائم یائسگی، تغییرات وزن و الگوی توزیع چربی در بدن می باشد. در طول دوره یائسگی علاوه بر اینکه وزن خانم ها معمولا افزایش می یابد مقدار بیشتری از چربی های بدن نواحی شکم و پهلو را در بر می گیرند. بهتر است بدانیم بین تجمع بیش از حد چربی در بدن و عدم تعادل هورمون های جنسی روابط تاثیر گذاری وجود دارد.

مشکلات ادراری

یکی دیگر از تاثیرات کاهش استروژن، نازک و شکننده شدن دیواره مجرای ادرار می باشد که در نتیجه خاصیت ارتجاعی خود را برای کنترل خروج ادرار از دست خواهد داد. طی این مشکل بانوان یائسه ممکن است دچار بی اختیاری کامل و یا نشت ادرار شوند.

مشکلات پوست و مو

خانم های یائسه معمولا به یکباره با چین و چروک های فراوانی در پوست خود مواجه می شوند، خشکی پوست و ریزش مو را مشاهده کرده و با جوش های چرکی که به اصطلاح هورمونی نامیده می شوند در صورت خود رو به رو می گردند.

کاهش میل جنسی

این نشانه یائسگی می تواند تحت تاثیر خشکی واژن و احساس درد هنگام نزدیکی قرار بگیرد و یا اینکه به طور مستقیم به دلیل کاهش سطح استروژن رخ دهد. بی میلی جنسی بانوان در دوره یائسگی معمولا موجب ایجاد اختلاف در زندگی زناشویی می باشد، بنابراین تحت کنترل قرار دادن این نشانه بسیار مهم است.

سردرد

بروز سردردهای بی دلیل، مکرر و شدید در میان خانم های یائسه به نسبت شایع می باشد و یکی از علائم یائسگی در نطر گرفته می شود. این افراد بیان می کنند دلیلی برای ایجاد چنین سردردهایی در زندگیشان رخ نمی دهد و به اصطلاح بدون علت دچار سردرد می شوند.

تغییرات خلق و خو

عصبانیت، پرخاشگری، گریه، حساسیت و زود رنجی و… از جمله تغییرات خلق و خو و علائم یائسگی می باشد که روابط بانوان با دیگران را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

بنابراین با توجه به توضیحات گفته شده آشنایی با نشانه های شایع یائسگی، توجه به بروز آن ها و مراحعه به پزشک متخصص برای انجام بررسی های طبی و تحت کنترل قرار دادن شدت علائم یائسگی در جهت حفظ کیفیت زندگی بانوان ضروری می باشد.

فواید و عوارض یائسگی

احتمالا بسیاری از افراد تصور می کنند که یائسگی نه تنها فایده ای ندارد بلکه با بروز علائم یائسگی زندگی خانم ها را تحت تاثیر قرار خواهد، در حالی که این تصور کاملا اشتباه است و یائسگی در کنار عوارض، چند فایده مهم نیز برای بانوان به همراه خواهد داشت، در ادامه مطلب به مهم ترین این فواید اشاره می کنیم:

• از بین رفتن کیست های مقاوم به درمان تخمدان مانند کیست های شکلاتی و همچنین فیبروم رحم
• عدم نیاز به استفاده از روش های جلوگیری از بارداری
• توقف درد پریود در زمان خونریزی قاعدگی
• از بین رفتن علایم آزار دهنده سندروم پیش از قاعدگی

همانطور که گفتیم یائسگی در بانوان دارای فواید و عوارض مختلفی می باشد، در ادامه اشاره به فواید این دوران بهتر است با عوارض آن برای کنترل بهتر و به موقع نیز آشنا شویم، به همین منظور در ادامه مطلب به برخی از مهم ترین عوارض شروع یائسگی اشاره می کنیم:

• کاهش تراکم و ایجاد پوکی استخوان به دلیل کاهش میزان استروژن
• ایجاد مشکلات قلبی و عروقی به دلیل نازک و شکننده شدن دیواره سیستم عروقی ناشی از کاهش سطح استروژن
• افزایش وزن و چاقی شکم و پهلو
• ایجاد جوش های پوستی مقاوم به درمان
• اختلالات ادراری و محدود شدن زندگی خانم ها
• آتروفی واژن و ایجاد عفونت واژینال
• ایجاد چین و چروک و خشکی پوست، همچنین ریزش موی سر
• مشکلات چشمی مانند آب مروارید و آب سیاه
• بروز بیماری های روحی مانند افسردگی و اضطراب شدید و بی دلیل

همانطور که گفتیم توجه به نشانه های شروع دوران یائسگی برای کنترل شدت آن ها و حفظ کیفیت زندگی بانوان بسیار ضروری می باشد زیرا هر یک از عوارض گفته شده می توانند باعث ایجاد بیماری های روحی و جسمی جدی و گاه جبران ناپذیر شوند.

علائم یائسگی چقدر طول می کشد؟

سوال مشترکی که همه بانوان در ذهن دارند و به دنبال پیدا کردن پاسخ آن می باشند این است که علائم یائسگی چقدر طول می کشد و اینکه آیا به طور کلی بروز نشانه ها متوقف می شوند یا خیر. در پاسخ به این سوالات باید بگوییم در دوره پیش از یائسگی که از حدود ۴ سال قبل از یائسگی شروع می شود علائم نیز به تدریج با شدت یافتن کاهش سطح هورمون استروژن بروز می کنند.

کاهش استروژن در ابتدا بسیار اندک می باشد ولی در 2_1 سال نزدیک به یائسگی با شیب تندی میزان این هورمون کاهش ویدا می کند و در نتیجه شدت علائم یائسگی نیز بیشتر می شود. همانطور که گفتیم از آخرین پریود یک سال کامل که زمان سپری شود بانوان وارد یائسگی می شوند و علائم این دوره به شدید ترین حالت ممکن می رسند.

بروز این علائم تا حداکثر ۵ سال بعد از یائسگی ادامه خواهند داشت ولی در طی این مدت شدت نشانه ها به تدریج کاهش می یابند. در برخی از بانوان یائسه مشاهده شده که علائم تا حدود ۱۰ سال بعد نیز ادامه دار می شوند ولی نه با شدت زیاد. همچنین لازم به ذکر است که بدانیم برخی از علائم مانند گرگرفتی به تدریج کاهش می یابند و گاه متوقف می شوند ولی نشانه ای مانند توقف تخمک گذاری و قدرت باروری هیچ گاه برطرف نخواهند شد.

درمان علائم یائسگی

با توجه به توضیحات گفته شده متوجه شدیم که می توان با درمان به موقع علائم یائسگی به بهبود کیفیت زندگی خانم ها کمک کرده و از اتلاف سال های طولانی زندگی این افراد و همچنین لطمه خوردن زندگی مشترک آن ها جلوگیری کرد، به همین علت در ادامه مطلب به برخی از راه های کمک کننده به درمان و کنترل نشانه اشاره می کنیم:

• رعایت رژیم غذایی سرشار از کلسیم، میوه، سبزیجات، امگا ۳ و کاهش مصرف غذاهای با طبع گرم، ادویه جات، قند و شکر فراوان و جربی های مضر
• درمان خشکی واژن با ژل های لوبریکانت، پمادهای استروژن و لیزر مونالیزا تاچ
• دوری از امورات تنشی و استرس زا و یادگیری تکنیک های کنترل اضطراب
• انجام ورزش منظم و کنترل وزن
• عدم مصرف الکل و کشیدن سیگار
• پوشیدن لباس های نخی و گشاد
• مصرف نوشیدنی های با طبع سرد ولی عدم مصرف آب یخ
• درمان های دارویی تحت نظر و تجویز پزشک متخصص

علائم یائسگی در مردان

شاید شنیدن عبارت یائسگی مردانه برای برخی از افراد تعجب آور باشد ولی واقعیت این است که مردان نیز یائسه می شوند ولی با نشانه های متفاوت از یائسگی زنانه. قدرت باروری آقایان و همچنین بروز صفات ثانویه جنسی تحت تاثیر همان فرآیند مغزی بلوغ خانم ها انحام می شود، یعنی هیپوفیز با تاثیر بر ترشح گنادوتروپین بر بیضه ها اثر گذاشته، بیضه ها در ابتدا هورمون های جنسی مردانه مانند تستسترون را تولید و ترشح می کنند.

سپس با تاثیر این هورمون ها صفات ثانویه جنسی و تولید اسپرم در لوله های اسپرم ساز آغاز می شود. حال اگر میزان هورمون تستسترون به شدت کاهش پیدا کند قدرت باروری آقایان کمتر شده و در نتیجه یائسگی مردانه رخ می دهد. بنابراین یائسگی در مردان به معنای توقف و یا کاهش چشمگیر تولید و ترشح تستسترون می باشد.

بهتر است بدانیم کاهش تستسترون در همه مردان بعد از سن ۳۰ سالگی آغاز می شود ولی نه در حدی که یائسگی به وجود آید. بنابراین یائسگی برخلاف خانم ها در تمامی آقایان رخ نمی دهد، سن مشخصی ندارد، ممکن است در برخی از افراد شیب کاهش تستسترون به شدت کند و برای برخی خیلی سریع باشد و یائسگی در سنین حدود ۴۰ سالگی به وجود بیاید. طبق بررسی های انجام شده آمار مردانی که دچار یائسگی می شوند، طبق بازه های سنی زیر می باشد:

• ۲۰ درصد افراد بالای ۶۰ سال
• ۳۰ درصد افراد بالای ۷۰ سال
• ۵۰ درصد افراد بالای ۸۰ سال

یائسگی مردانه علاوه بر کاهش قدرت باروری دارای علائم و نشانه های بسیاری می باشد که آشنایی با آن ها برای کنترل میزان تستسترون مهم و ضروری است، زیرا می توان با تزریق هورمون تستسترون تحت نظر پزشک متخصص از پیشرفت نشانه های یائسگی مردانه جلوگیری کرد. به همین علت در ادامه مطلب به نشانه های آن اشاره می کنیم:

• کاهش میل جنسی
• افزایش چربی بدن و کاهش تراکم عضلات
• کاهش موی بدن
• تورم سینه ها
• اختلالات الگوی خواب، خستگی مفرط
• التهاب پروستات
• خشکی پوست
• مشکلات روحی و کاهش انگیزه
• گر گرفتگی
• کاهش تراکم استخوان ها
• عدم اعتماد به نفس
• کاهش سایز بیضه ها
• اختلال نعوظ
• افزایش کلسترول و LDL

خلاصه مطلب

ما در این مقاله به بررسی موضوع یائسگی خانم ها و همچنین آقایان پرداختیم، نشانه های شروع این دوران را بیان کردیم و راه هایی برای کنترل شدت نشانه ها را توضیح دادیم. با توجه به اهمیت کنترل نشانه ها و حفظ کیفیت زندگی افرادی که دچار یائسگی می شوند، چنانچه به مشاوره تخصصی در این زمینه نیاز دارید، می توانید با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.