علل ترس از زایمان + نحوه درمان آن

احساس هیجان، اضطراب و ترس از زایمان درمورد همه مادران باردار رخ می دهد و امری طبیعی می باشد زیرا به هر حال زایمان در آسان ترین حالت هم درد دارد و یک فرآیند جدید فیزیکی در بدن مادران رخ می دهد. ولی آنچه که اهمیت دارد این است که خانم های باردار نباید دچار ترس بیش از حد درمود زایمان شوند زیرا به هم ریختن حالات روحی مادر و شدت یافتن آن بی اثر نبوده و عوارضی را به همراه خواهد داشت که گاه جبران ناپذیر هستند.

در طول دوران بارداری مادران باید با انجام کارهای مختلف و عمل کردن به توصیه های مشاوران و پزشکان متخصص زنان خود را برای یک زایمان موفق آماده کنند و به این ترتیب استرس بیش از حد نداشته باشند. به دلیل اهمیت موضوع ترس و اضطراب خانم های باردار درمورد زایمان و تاثیر آن ها بر سلامت مادر و جنین، ما در این مقاله به بررسی علل ترس از زایمان، نشانه های بروز آن و راه های کنترل و درمان این مشکل می پردازیم، پس با ما در ادامه مطلب همراه باشید. همچنین می توانید برای توضیحات بیشتر در این زمینه با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.

علل ترس از زایمان طبیعی و سزارین

همانطور که گفتیم یک مقدار کم ترس از انواع زایمان برای مادران باردار طبیعی است زیرا قرار گرفتن در اتاق جراحی یا زایمان و رو به رو شدن با شرایط جدید استرس زا می باشد ولی برخی از مادران دچار اضطراب بیش از حد می شوند که به این شدت و میزان ترس از زایمان، توکوفوبیا گفته می شود.

بنابراین توکوفوبیا همان ترس طبیعی برای زایمان نیست بلکه میزان و نوعی از ترس می باشد که عوارضی همچون اختلال در زندگی مادر باردار و خانواده او، مشکلات روحی و گاه پیامدهای جسمی را به دنبال دارد. برخی از مادران باردار به دلیل ترسیدن از زایمان طبیعی به انجام زایمان سزارین تمایل پیدا می کنند و برخی از بانوان از انجام تمامی انواع زایمان بیمناک هستند. در ادامه مطلب به برخی از مهم ترین علل ترسیدن از زایمان اشاره می کنیم:

زایمان اول

برخی از بانوان که تجربه اولین بارداری خود را دارند، به دلیل بی تجربه بودن و رو به رو نشدن با دردهای زایمان، دچار ترس بیش از حد شده و گاهی اوقات با مشکلات جدی مواجه می شوند. البته لازم به ذکر است که ترسیدن از انجام زایمان مختص زایمان اول نیست و بسیاری از مادرانی که به این مشکل دچار می شوند قبلا هم دردهای زایمان را تجربه کرده اند. بنابراین در نظر گرفتن دیگر عوامل دخیل در به وجود آمدن این مشکل برای کنترل و درمان آن از اهمیت بالایی برخوردار است.

مشکلات زایمان و بارداری قبلی

گاهی اوقات برخی از مادران باردار به هنگام زایمان با مشکلات جدی از قبیل طولانی روند زایمان، به سختی خارج شدن نوزاد از رحم، مرگ نوزاد، آسیب رسیدن به اعضای بدن نوزاد به هنگام خارج کردن او از رحم و گاهی هم مشکلات بارداری مانند سقط جنین مواجه می شوند.

چنین مادرانی در بارداری های بعدی و فرا رسیدن زمان انجام زایمان دچار اضطراب شده و ترس از زایمان بر آن ها غلبه می کند. توصیه می شود بانوانی که در بارداری و یا زایمان خود اتفاقات تلخی را تجربه می کنند حتما به مشاور مراجعه کرده و از طولانی و جدی شدن تاثیرات آن وقایع جلوگیری کنند.

تغییرات هورمونی و ایجاد اضطراب

یکی دیگر از عوامل و دلایل ترسیدن از زایمان، تغییرات هورمونی می باشد که به واسطه آن ها سطح استرس و نگرانی مادر باردار افزایش می یابد. بهتر است بدانیم که ترس از زایمان برای مادران باردار فقط درمورد درد کشیدن آن ها نیست بلکه چنین بانوانی نگرانی هایی از بابت سلامت نوزاد خود هم دارند.

سن پایین مادر

برخی از دخترانی که در سن کم ازدواج می کنند و بلافاصله هم باردار می شوند، آمادگی روحی و گاه جسمی لازم برای حاملگی و تحمل شرایط زایمان را ندارند. در این مواقع به دلیل توصیه های مکرری که به آن ها می شود و یا مشکلات جسمی که دارند مانند ضعیف بودن رحم، دچار استرس و ترس از زایمان خواهند شد.

بهتر است بانوانی که در سن پایین اقدام به بارداری می کنند با شرکت کردن در کلاس ها، جلسات مشاوره ای و مطالعه کتاب با روند زایمان آشنا شده و آمادگی های روحی و جسمی لازم را کسب کنند.

عدم همراهی خانواده

بدون شک مادران باردار بسیاری وجود دارند که در طول دوره بارداری و حتی فرا رسیدن موعد زایمان کسی از اعضای خانواده را در کنار خود ندارند و گاه همسر آن ها نیز همراهی لازم را با خانم باردار انجام نمی دهد. بهتر است بدانیم بانوان در زمان بارداری و به خصوص نزدیک شدن به انجام زایمان نیازمند همراهی عاطفی اعضای خانواده و به خصوص همسر خود هستند.

بانوان در این لحظات با مورد محبت قرار گرفتن همسر خود تا حدی به آرامش رسیده و از میزان ترس آن ها کاسته می شود، دلیل حضور برخی از آقایان در اتاق جراحی و زایمان نیز همین موضوع همراهی و برطرف کردن نیازهای عاطفی مادران باردار می باشد.

شنیدن تجربیات تلخ دیگران

یکی از دلایل ترسیدن از زایمان مراعات نکردن برخی از خانم ها و تعریف کردن خاطرات تلخ زایمان خود مانند دردهای شدید، طولانی شدن روند زایمان، عمل نکردن داروهای بیهوشی در سزارین و… برای دیگر مادران باردار می باشد.

درست است که صحبت کردن و تعریف خاطرات مشکلی ندارند ولی نه اینکه وقایع تلخ زایمان را به مادرانی توضیح دهید که در شرف زایمان هستند. قطعا خانم های باردار با شنیدن چنین وقایعی از زایمان ترسیده و با مشکلات جدی رو به رو خواهند شد.

مشکلات روحی

خانم هایی که قبل از اقدام به حاملگی دارای بیماری و اختلالات روحی هستند باید برای کنترل بیماری فعلی و رو به رو شدن با حاملگی تحت درمان های مشاوره ای قرار بگیرند، زیرا برخی از این بیماری ها مانند افسردگی به تدریج با نزدیک شدن مادر باردار به موعد زایمان، شدت بیشتری یافته و موجب رخ دادن ترس از زایمان می شوند.

عوارض زایمان طبیعی

برخی از بانوان به دلیل تجربه ای که در زایمان قبلی خود دارند، شنیدن تجربیات دیگران و یا مطالعه کردن از عفونت های واژینال و رحمی احتمالی بعد از زایمان طبیعی دچار نگرانی، استرس و در نهایت ترس از زایمان می شوند.

در این مواقع مادران باردار بهتر بدانند که رخ دادن این چنین مشکلاتی برای هر فرد امکان پذیر است و قرار نیست فقط آن ها دچار مشکلات بعد از زایمان شوند. همچنین در این مواقع بهتر است به جنبه های مثبت فکر کنند که زایمان آن ها با موفقیت انجام شده و هیچ عارضه ای برای آن ها رخ نمی دهد.

عوارض زایمان سزارین

درست است که برخی از مادران باردار به دلیل ترسیدن از زایمان طبیعی به انجام زایمان سزارین روی می آورند ولی خلاف این موضوع هم صدق می کند و برخی از مادران باردار به دلیل آشنا شدن با عوارض روش سزارین مانند عفونت محل بخیه، عفونت رحمی، شروع شدن دردهای شدید بعد از رفع اثر داروهای مسکن، عمل نکردن داروهای بیهوشی و تحمل درد هنگام زایمان و… از این روش هم می ترسند.

عوامل دخیل در روند زایمان

یکی دیگر از علل ترسیدن از زایمان می تواند ترس مادران باردار از خون، جراحی، بیهوشی و یا ناکارآمدی پزشک باشد.

نشانه های ترس از زایمان

اضطراب و ترس غیر طبیعی از زایمان نوعی اختلال روحی و روانی است و در تمامی مواردی که بانوان دچار آن می شوند، نشانه هایی نیز در رفتار، حالات روحی و حتی شرایط جسمی آن ها بروز می کند.علامت های ترس از زایمان گاهی موجب به خطر افتان سلامت مادر و نوزادی که هنوز به دنیا نیامده می شود، پس بهتر است خانواده این مادران به رفتار و حالات روحی آنان توجه کرده و به موقع نسبت به درمان اقدام کنند. در ادامه مطلب به برخی از نشانه های ترسیدن از زایمان در بانوان اشاره می کنیم:

وسواس فکری

اکثر خانم هایی که از زایمان می ترسند دچار وسواس فکری می شوند و به طور مداوم سوال هایی درمورد روند زایمان می پرسند، نگران وضیعیت نوزاد در هنگام خروج از رحم هستند، از به خطر افتادن جان خود ترسیده و… بهتر است بدانیم که وسواس در بارداری قابل کنترل و درمان می باشد و فقط نیازمند اقدام به موقع بوده تا از بروز عوارض جدی جلوگیری به عمل آید.

اضطراب بیش از حد

در مواردی هم مشاهده شده که مادران باردار به دلیل استرس و اضطراب بیش از حد دچار حملات عصبی می شوند، نشانه های بیماری های روحی برای اولین بار در رفتار آن ها مشاهده می گردد و به واسطه استرس بیش از حد رژیم غذایی مناسبی را رعایت نکرده و با مشکلات جسمی خود و جنین رو به رو می شوند.

به تعویق انداختن زمان زایمان

متاسفانه از نشانه هایی که موجب رخ دادن اتفاقات ناگوار می شود به تعویق انداختن زمان زایمان می باشد. گاهی اوقات مادران بارداری که دچار ترس از زایمان هستند به بهانه های مختلف از پزشک خود درخواست می کنند تاریخ زایمان سزارین آن ها را به تعویق بیندازد.

با اینکه دردهای شدید نزدیک به زایمان طبیعی را تحمل می کنند ولی به بیمارستان برای فارغ شدن مراجعه نخواهند کرد. بهتر است بدانیم طولانی شدن ماندگاری نوزاد در رحم عوارض خطرناکی از جمله مرگ مادر و نوازد را به همراه دارد. پس درمان به موقع ترس از زایمان بسیار مهم می باشد.

تغییرات خلق و خو

بدون شک اکثر بانوانی که از زایمان می ترسند دچار تغییر رفتار خواهند شد. به یکباره شروع به گریه کردن می کنند، همچون کودکی خردسال بهانه جویی خواهند کرد و گاهی اوقات پرخاشگر و عصبی خواهند شد. در این مواقع اطرافیان این خانم های باردار به جای رفتارهای تنشی باید برخلاف مادر رفتار کرده و او را آرام کنند.

خودداری از انجام معاینات پزشکی

مادرانی که به درجات شدیدتری از ترس زایمان دچار هستند گاهی اوقات برای اطلاع نیافتن از موعد زایمان جهت بررسی های ضروری به پزشک خود مراجعه نمی کنند. اگر مادران باردار دارای مشکلات جسمی باشند و یا جنین در وضعیت خوبی قرار نگرفته باشد، عدم مراجعه این بانوان به پزشک متخصص منجر به رخ دادن اتفاقات جدی خواهد شد.

برای اطلاع از سونوگرافی های ضروری دوران بارداری بر وری لینک کلیک کنید.

اصرار به انجام سزارین

امروزه همت پزشکان بر این است که مادران باردار را تا حدی که می توانند از زایمان سزارین دور کنند زیرا انجام زایمان با فرآیند طبیعی برای مادران سودمند است و اغلب اوقات در صورتی که مادر باردار مشکل جسمی جدی داشته باشد سزارین خواهد شد. ولی برخی از خانم ها بدون مشکلات جدی و فقط به دلیل ترسیدن از زایمان به پزشک خود اصرار می کنند که به روش سزارین نوزاد خود را به دنیا بیاورند.

اختلالات خواب

اکثر خانم های بارداری که دچار ترس از زایمان هستند برای خواب های عادی و ضروری خود با مشکل مواجه می شوند. کابوس می بینند، با ترس از خواب بیدار می شوند و به تدریج برای دوری از این مشکلات از خوابیدن خودداری کرده و دچار بی خوابی در بارداری می شوند. بدون شک مادرانی که خواب منظم ندارند در معرض بیماری های روحی و جسمی قرار خواهند گرفت.

خودداری از اقدام به بارداری

یکی از نشانه های حاد ترس از زایمان، خودداری کردن خانم ها از اقدام به بارداری می باشد. یعنی این بانوان قبل از شروع دوره بارداری از زایمان می ترسند و مشکل روحی جدی تری را دارند. شاید همسران این خانم ها اطلاعی از موضوع ترس از زایمان نداشته باشند و رفتارهای پر تنشی را با آن ها انجام دهند ولی بهتر است در این مواقع به مشاور مراجعه کنند.

نحوه درمان ترس از زایمان

با توجه به توضیحات گفته شده در همین مقاله متوجه شدیم که برای کنترل ترس از زایمان و جلوگیری از بروز عوارض جدی و گاه ناگوار ناشی از این مشکلات باید به موقع نسبت به درمان مادران بارداری که این چنین مشکلاتی دارند اقدام کرد. مواردی مشاهده شده که ترس از زایمان در چند بارداری یک مادر رخ داده و دلیل آن هم عدم درمان این مشکل می باشد. در ادامه مطلب به بررسی برخی از مهم ترین راه های درمان ترس از زایمان می پردازیم:

مشاوره

در کنار تمامی عواملی که می توانند به درمان ترس از زایمان کمک کنند، مشاوره نقش اصلی را دارد. خانم های باردار و اعضای خانواده آن ها اگر روش صحیح کنترل و درمان این مشکل را یاد نگیرند، در صورتی که بهترین همراهی را هم داشته باشند ممکن است نتیجه مطلوبی حاصل نشود. بنابراین با مشاهده نشانه های این اختلال در قدم اول به مشاور و روانشناس مراجعه کنید.

توضیحات پزشک متخصص

یکی دیگر از عواملی که به کنترل ترسیدن از زایمان کمک به سزایی می کند، توضیحات پزشک متخصص زنان درمورد روند زایمان به مادران باردار می باشد. پزشک متخصص می تواند درمورد مدت زمان حدودی، دردهای احتمالی و راهکارهایی که برای کاهش درد و مدت زمان زایمان انجام می دهد به خانم های باردار توضیح داده و از میزان استرس آن ها بکاهد.

حمایت و همراهی اعضای خانواده

همسر و دیگر اعضای خانواده به خصوص مادر و خواهر می تواند تسکین دهنده حالات روحی خانم های باردار باشند. همانطور که گفتیم این بانوان در روند بارداری و نزدیک شدن به موعد زایمان نیازمند توجهات عاطفی اعضای خانواده می باشند و با مورد حمایت قرار گرفتن توسط آن ها به آرامش نسبی می رسند.

تمرینات جسمی

انجام تمرینات یوگا، پیاده روی ، ورزش و حرکات کششی علاوه بر اینکه موجب کنترل استرس و افزایش آرامش می شوند، موجب افزایش استقامت عضلات کف لگن خانم ها شده و از این طریق به آسان شدن روند زایمان کمک می کنند. همچنین تفریح و گردش با خانواده و دوستان موجب فراموشی افکار منفی شده و به آرامش رسیدن مادارن باردار کمک می کند.

شرکت در کلاس های آموزشی زایمان

به تمامی مادران باردار توصیه می شود شرکت در این کلاس های آموزشی را جدی بگیرند و تا جایی که می توانند بر اطلاعات و دانسته های خود نسبت به زایمان اضافه کنند. هر چقدر که آشنایی با روند زایمان بیشتر باشد، خانم ها از اقدامات کاهش درد و عوارض آگاهتر می شوند و ترس از زایمان کنترل خواهد شد.

درمان دارویی

گاهی اوقات تنش ها و اختلالات روحی خانم های باردار به دلیل ترس از زایمان به حدی می رسند که نیازمند شروع درمان دارویی در کنار دیگر روش های کمک کننده می باشند. در این مواقع پزشک تا حد امکان از آرام بخش های با دُز پایین استفاده می کند تا از آسیب رسیدن به نوازد جلوگیری به عمل آید. لازم به ذکر است که استفاده از داروهای آرام بخش بدون تجویز پزشک خطرناک بوده و توصیه نمی شود.

خلاصه مطلب

ما در این مقاله به بررسی مشکل ترس از زایمان پرداختیم، علل مختلف به وجود آمدن آن را بیان کردیم، به برخی از مهم ترین نشانه های بروز ترس از انواع زایمان اشاره کردیم و در آخر راه های کنترل و درمان آن را توضیح دادیم. با توجه به اهمیت درمان ترس و اضطراب ناشی از زایمان برای حفظ سلامت مادران و نوزادان آن ها، چنانچه در رابطه با این موضوع به مشاوره تخصصی نیاز دارید، می توانید با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.