دکتر فکر فکری نو برای سلامتی شما
یکی از اقدامات مهم در طول دوران بارداری انجام سونوگرافی در فواصل زمانی معین برای بررسی میزان رشد جنین، سلامت اندام های در حال تشکیل شدن و غربالگری ناهنجاری های کروموزومی است. اهمیت انجام انواع سونوگرافی در بارداری طی بازه های زمانی که پزشک مشخص می کند بسیار بالاست زیرا اگر جنین دچار ناهنجاری، رشد غیر عادی و یا هر مشکل دیگری باشد باید به موقع اقدامات لازم انجام شود، پس مادران باردار نباید زمان انجام سونوگرافی های ضروری بارداری را به دلخواه خود تغییر دهند. سوالی که در این زمینه پیش می آید این است که در طول دوران 9 ماهه بارداری چند بار و چه زمانی باید سونوگرافی انجام شود؟ یا اینکه انجام سونوگرافی مانند دیگر روش های تصویر برداری می تواند برای مادر و جنین خطرناک باشد؟ ما قصد داریم در این مقاله به تمامی این سوالات پاسخ دهیم، همچنین می توانید برای توضیحات بیشتر با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.
تعداد دفعات مجاز سونوگرافی در بارداری
قبل از اینکه به طور اختصاصی درباره انواع سونوگرافی در بارداری صحبت کنیم باید بدانیم امواجی که در این نوع تصویر برداری استفاده می شوند خطرناک هستند یا نه؟ باید بگوییم که سونوگرافی بر خلاف دیگر روش های تصویر برداری هیچ گونه ضرر و خطری برای مادر و جنین ندارد زیرا در این روش از اشعه ایکس استفاده نمی شود و به جای آن امواج فراصوت هستند که باعث ایجاد تصویر می شوند. امواج فراصوت از جنس صدا هستند ولی خارج از محدوده شنوایی انسان، به همین دلیل ما هنگام انجام سونوگرافی هیچگونه صدای آزار دهنده ای را نمی شنویم. بنابراین مادران باردار بدون نگرانی از جهت آسیب رسیدن به جنین انواع سونوگرافی در بارداری که به آن ها توصیه می شود را انجام دهند.
برای اطلاع از مضرات لوازم آرایش در بارداری بر روی لینک کلیک کنید.
به طور کلی سونوگرافی برای مادران باردار به دو شیوه ممکن است انجام شود، یکی به روش ترانس واژینال و یکی هم بررسی خارجی از روی شکم. وسیله ای که بر روی شکم قرار می گیرد و یا به داخل واژن فرستاده می شود پروب نام دارد. پروبی که برای بررسی به داخل واژن فرستاده می شود سایز کوچکتر و شکل متفاوتی نسب به پروب شکمی دارد و ترانس نامیده می شود. در اوایل دوره بارداری اولین سونوگرافی که انجام می شود ممکن است به روش ترانس واژینال و یا شکمی باشد ولی بقیه انواع سونوگرافی در دوران بارداری به روش بررسی از روی شکم انجام می گیرد.
برای اطلاع از علل درد پهلو در بارداری بر روی لینک کلیک کنید.
همانطور که گفتیم یکی از اقدامات مهم برای بررسی سلامت جنین انجام انواع ضروری سونوگرافی دوران بارداری است. تشخیص ناهنجاری های کروموزومی مانند سندروم داون یا سندروم تری زومی 18، ناهنجاری های قلبی و عروقی، مشکلات مغزی، عدم تشکیل به موقع اندام های داخلی و خارجی، میزان رشد جنین، جهت قرار گرفتن در رحم، بررسی جفت و خیلی از موارد دیگر توسط انواع سونوگرافی در بارداری انجام می شود، بنابراین مادران باردار برای کنترل سلامت جنین نباید از انجام این بررسی ها غافل شوند.
برای اطلاع از اهمیت ورزش در بارداری بر روی لینک کلیک کنید.
برای هر مادر باردار باید حداقل 4 مورد سونوگرافی در طول دوران بارداری انجام شود و اگر مشکلات خاصی برای جنین به وجود آمده باشد، سونوگرافی های تخصصی متناسب با مشکل جنین علاوه بر این 4 مورد انجام می گیرد. درمورد این سوال که تعداد دفعات مجاز سونوگرافی در بارداری چند مرتبه است؟ باید بگوییم از آن جایی که انجام سونوگرافی هیچگونه خطری برای مادر و جنین ندارد، پزشک متخصص هر تعداد سونوگرافی را که لازم بداند، مادر باردار باید آن ها را انجام دهد و هیچگونه نگرانی نداشته باشد. همانطور که گفتیم حداقل انجام 4 مورد از انواع سونوگرافی در بارداری برای هر مادر باردار ضروری است که شامل موارد زیر می شوند:
- سونوگرافی ترانس واژینال یا شکمی در ابتدای دوره بارداری برای بررسی وجود حاملگی
- سونوگرافی غربالگری سه ماهه اول
- سونوگرافی غربالگری سه ماهه دوم
- سونوگرافی نهایی سه ماهه سوم
هر کدام از این انواع سونوگرافی در بارداری اگر نشان دهنده یک عامل غیر عادی باشند، انجام سونوگرافی های تخصصی متناسب با آن مشکل ضروری می باشد.
برای اطلاع از تاثیر اضطراب دوران بارداری بر جنین بر روی لینک کلیک کنید.
در سونوگرافی چه چیز هایی مشخص می شود؟
هر یک از انواع سونوگرافی دوران بارداری به بررسی عوامل مختلفی درمورد سلامت جنین می پردازند، پس تصور اینکه مادر باردار سونوگرافی سه ماهه اول را انجام داده و مشکلی وجود نداشته پس انجام سونوگرافی سه ماهه دوم لازم نیست، کاملا اشتباه می باشد. در ادامه مطلب به بررسی انواع سونوگرافی در بارداری می پردازیم:
سونوگرافی ساده در ابتدای بارداری
همانطور که گفتیم این سونوگرافی می تواند به صورت ترانس واژینال و یا شکمی انجام شود ولی در این مورد روش ترانس واژینال تصاویر بهتری را اراعه می دهد. این مورد از انواع سونوگرافی در دوران بارداری به منظور تایید وجود حاملگی، بررسی ساک حاملگی، سن و ضربان قلب جنین، حاملگی خارج از رحم و حاملگی مولار انجام می شود. همچنین در این سونوگرافی رحم، واژن و تخمدان های مادر هم بررسی می شود تا از عدم وجود مشکل اطمینان حاصل شود.
برای اطلاع از روش های کنترل استرس بر روی لینک کلیک کنید.
سونوگرافی غربالگری سه ماهه اول به نامNT
سونوگرافی معمولا طی هفته های 14_11 بارداری قابل انجام دادن است ولی بهترین زمان انجام آن طی هفته های 13_12 بارداری می باشد. مهم ترین علت انجام این مورد از انواع سونوگرافی در بارداری که به صورت شکمی هم انجام می شود بررسی میزان و ضخامت مایع پشت گردن جنین است، زیرا ضخامت غیر عادی این مایع مشخص کننده وجود ناهنجاری کروموزوم شماره 21 می باشد یعنی جنین سندروم داون یا همان تریزومی 21 دارد. البته با انجام سونوگرافی NT به تنهایی نمی توان وجود ناهنجاری کروموزومی را کاملا تایید کرد، به همین دلیل بعد از سونوگرافی NT باید آزمایش خون NIPT انجام شود و اگر جواب این آزمایش مثبت شد، سپس تست آمنیوسنتز انجام شود. به دلیل اینکه این بررسی ها زمان بر است انجام به موقع سونوگرافی NT از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا اگر جنین دارای ناهانجاری کروموزومی باشد بعد از هفته 19 دیگر سقط قانونی انجام نمی شود. از دیگر مواردی که در این نوع از سونوگرافی در بارداری بررسی می شود می توان به ناهنجاری کروموزوم 18، ضربان قلب، ساختار مغز و رشد جنین اشاره کرد.
برای اطلاع از درمان یبوست دوران بارداری بر روی لینک کلیک کنید.
سونوگرافی غربالگری سه ماهه دوم به نام آنومالی
این مورد از انواع سونوگرافی در بارداری طی هفته های 19_18 انجام می شود و مانند سونوگرافی NT یکی از مواردی که بررسی می کند ناهنجاری های کروموزومی جنین است. از دیگر مواردی که در سونوگرافی آنومالی بررسی می شود می توان به میزان رشد جنین، تشکیل و تکمیل صحیح تمام اندام های داخلی و خارجی جنین مانند کلیه ها، شکم، حفره قلب، مغز، ستون فقرات، نخاع، تعیین جنسیت و نحوه قرار گیری جفت اشاره کرد.
برای اطلاع از راه های جلوگیری از بارداری بعد از رابطه بر روی لینک کلیک کنید.
سونوگرافی نهایی سه ماهه سوم
در صورتی که مادر باردار سونوگرافی های سه ماهه اول و دوم را به موقع انجام داده و جنین سالم باشد بعد از هفته 30 ام هر زمان این مورد از انواع سونوگرافی در بارداری انجام شود مشکلی ندارد ولی بهترین زمان انجام آن طی هفته های 34_33 بارداری می باشد. در صورتی که جنین دچار مشکل باشد پزشک متخصص زمان دقیق انجام سونوگرافی سه ماهه سوم را مشخص می کند . هدف از انجام این سونوگرافی بررسی های نهایی سلامت جنین، اندازه گیری میزان رشد با توجه به هفته های پایانی بارداری، بررسی حرکات جنین، قرار گیری جهت جنین و جفت برای تسهیل زایمان، بررسی میزان مایع آمنیوتیک می باشد.
برای اطلاع از بهترین پوزیشن جهت بارداری بر روی لینک کلیک کنید.
همانطور که گفتیم 4 مورد از انواع سونوگرافی در بارداری وجود دارد که برای هر مادر باردار انجام دادن آن ها ضروری است یعنی جزء سونوگرافی های معمول بارداری محسوب می شوند که در توضیحات قبلی به آن ها اشاره کردیم. 2 مورد دیگر از انواع سونوگرافی در دوران بارداری وجود دارند که در صورت بروز ناهنجاری و مشکل جنین انجام دادن آن ها ضروری می شود. در ادامه مطلب به بررسی این نوع از سونوگرافی ها می پردازیم:
اکوکاردیوگرافی قلب جنین
انجام این نوع از بررسی طی هفته های 24_18 بارداری در صورت وجود شرایط زیر ضرروی است:
- سابقه خانوادگی مشکلات قلبی
- ناهنجاری قلبی مادر زادی در مادر یا پدر
- وجود ناهنجاری کروموزومی در جنین
- عدد بالای NT در غربالگری سه ماهه اول
- نقص در تشکیل قلب و نامناسب بودن ضربان قلب جنین
- بارداری به روش لقاح مصنوعی
- مصرف الکل و دخانیات مادر در دوران بارداری
لازم به ذکر است بعد از هفته 24 بارداری اگر پزشک تشخیص دهد که نیاز به انجام اکوکاردیوگرافی قلب جنین وجود دارد، انجام دادن آن مانعی ندارد.
برای اطلاع از روش های درمان ناباروری بر روی لینک کلیک کنید.
سونوگرافی داپلر جنین
این مورد از انواع سونوگرافی در بارداری به بررسی ضربان قلب، جریان خون جنین، خون جفت، میزان اکسیژن خون، اختلالات وریدی و شریانی، انتقال خون در بارداری دوقلو و اختلالات ناشی از ناهنجاری های قلبی پرداخته می شود. همانطور که می دانیم تغذیه جنین از طریق خون جفتی که از مادر گرفته می شود انجام می گیرد، در صورتی که این جریان خون مشکل داشته باشد تغذیه جنین به خوبی انجام نشده و در نهایت متناسب با هفته های بارداری هم رشد نمی کند، همچنین عدم اکسیژن رسانی درست توسط جریان خون هم می تواند منجر به بروز ناهنجاری های مغزی جنین شود. از این رو بعد از انجام سونوگرافی های سه ماهه اول و دوم در صورتی که مشخص شود جنین دارای ناهنجاری قلبی، ریتم نامناسب ضربان قلب، مشکل در رشد و وزن گیری باشد، پزشک متخصص انجام سونوگرافی داپلر را ضروری می داند.
برای اطلاع از روش زایمان در آب بر روی لینک کیک کنید.
لازم به ذکر است انجام سونوگرافی جهت بررسی رحم و تخمدان مادر قبل از اقدام به بارداری هم ضروری می باشد زیرا وجود هرگونه بیماری از قبیل کیست تخمدان، چسبندگی لوله های رحمی و فیبروم رحم می تواند برای بارداری مشکل ساز باشد و باید حتما تحت نظر پزشک این عوامل کنترل و درمان شوند.
خلاصه مطلب
ما در این مقاله به معرفی انواع سونوگرافی در بارداری پرداختیم و با توجه به اهمیت اینگونه بررسی ها برای سلامت مادر و جنین اطلاعات مفیدی در رابطه با زمان مناسب، تعداد دفعات انجام دادن، میزان خطر، روش انجام و ناهنجاری هایی که در هر یک از انواع سونوگرافی در بارداری بررسی می شود پرداختیم، چنانچه سوالات بیشتری در این زمینه متناسب با شرایط خود دارید می توانید با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.
آیا جنین سندرم داون با سونوگرافی قابل تشخیص است؟
بله، یکی از دلایل ضروری بودن سونوگرافی های بارداری تشخیص این اختلال می باشد
آیا وزن جنین با سونوگرافی مشخص می شود؟
بله
چه زمانی حاملگی خارج از رحم با سونوگرافی تشخیص داده می شود؟
طی اولین سونوگرافی که مادر برای مشخص شدن و تایید بارداری انجام می دهد حاملگی خارج از رحم هم تشخیص داده خواهد شد
آیا بیماری های قلبی جنین با سونوگرافی قابل تشخیص است؟
بله
