فرآیندی طبیعی ولی تقریبا ناآشنا در میان زنان و مردان، تولید و ترشح ماده ای به نام اسمگما می باشد. همه افراد اسمگما را در آلت تناسلی خود مشاهده می کنند، گاهی برخی از افراد آن را نشانه بیماری می دانند و به دنبال راه درمان اسمگما می باشند و برخی نیز در جریان طبیعی و بی خطر بودن آن هستند.
اسمگما در زنان و مردان به همان نسبت که می تواند بدون عارضه و همچنین مفید باشد احتمال ایجاد بیماری های جدی را نیز به همراه خواهد داشت. متاسفانه بسیاری از مردم حتی نام اسمگما را نیز نشنیده اند و اطلاعات کافی درمورد آن ندارد در حالی که کسب آگاهی درمورد سیستم تناسلی زنان و مردان بسیار مهم می باشد زیرا این دستگاه از حساسیت بالایی برخوردار است و عدم توجه کافی به نشانه های طبیعی و یا بیماری زای آن و همچنین عدم اقدام به موقع نسبت به درمان مشکلات این دستگاه می تواند عوارض جدی و گاه جبران ناپذیری به همراه داشته باشد.
سیستم تناسلی به دلیل وظیفه ای که در فرزندآوری بر عهده دارد در برخی از افراد مورد توجه قرار می گیرد و فقط زمانی به نشانه های بیماری آن توجه می کنند که قصد فرزندآوری داشته باشند در حالی که این دستگاه به دلیل همان حساسیت بالایی که گفتیم می تواند کیفیت زندگی روزمره و عادی زنان و مردان را تحت تاثیر قرار داده و کاهش دهد.
بنابراین به دلیل اهمیت توجه به فرآیند های طبیعی و بیماری زای دستگاه تناسلی، ما در این مقاله قصد داریم به بررسی موضوع درمان اسمگما بپردازیم، همچنین تعدادی از راه های پیشگیری از بروز مشکلات ناشی از اسمگما را توضیح دهیم، پس با ما در ادامه مطلب همراه باشید. همچنین می توانید برای توضیحات بیشتر در این زمینه با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.
اسمگما چیست؟
همانطور که گفتیم همه افراد در سنین مختلف اسمگما را مشاهده می کنند ولی اکثرا نمی دانند که نام آن چیست، چگونه ترشح می شود و یا اصلا چه فایده ای دارد، به همین منظور بهتر است بدانیم اسمگما ماده ای سفید رنگ، روغنی، بدون کشش و چسبندگی، مات، کدر و با غلظت زیاد می باشد که پنیرک نیز نامیده می شود.
این ترکیب شامل سلول های مرده بافت پوستی، ترشحات روغنی، پروتئین، آنزیم و سلول های دفاعی است. اسمگما توسط غدد چربی که در اطراف پوست آلت تناسلی مردان و چین های واژن زنان وجود دارند ترشح می شود. اسمگما در اطراف کلیتوریس اندام تناسلی زنان و پوست ختنه گاه و نزدیک به کلاهک آلت تناسلی مردان تجمع می یابد.
این ترکیب روغنی از زمان نوزادی ترشح می شود ولی به مقدار خیلی کم، به تدریج با ورود به دوره کودکی میزان آن افزایش می یابد، با رسیدن افراد به دوره بلوغ حجم ترشحات پنیرک اسمگما به صورت چشمگیری بیشتر شده و همینطور ادامه می یابد، در دوره میانسالی حجم ترشحات به نسبت کمتر شده و با رسیدن افراد به دوره سالخوردگی و پیری دیگر اثری از اسمگما وجود نخواهد داشت.
لازم به ذکر است که اسمگما کاملا طبیعی و بی خطر می باشد، ترشح آن به هیچ عنوان نشانه بیماری خاص مانند بیماری های مقاربتی نیست و نباید با چرک و عفونت اشتباه گرفته شود و در حالت طبیعی و بی خطر نیازی به پیدا کردن راه های درمان اسمگما وجود ندارد. بهتر است بدانیم این ترکیب علاوه بر اینکه آسیبی ایجاد نمی کند بلکه برای سیستم تناسلی نیز مفید است، از مزایای اسمگما می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رطوبت اندام تناسلی را حفظ کرده و از خشکی آن جلوگیری می کند.
- با خاصیت ضد میکروبی که دارد از رشد میکروارگانسیم ها جلوگیری می کند.
- به بهبود کیفیت دخول در پوزیشن های روابط جنسی کمک می نماید.
بنابراین با توجه به توضیحات گفته شده اسمگما ترکیبی روغنی است که نه تنها برای بدن ضرری ندارد بلکه بسیار هم مفید می باشد، البته تا زمانی که با نشانه های دیگری همراه نباشد. اگر ترشح اسمگما همراه با درد، سوزش، خارش، بوی بد، تورم و قرمزی آلت تناسلی همراه شود نشانه بروز بیماری بوده و باید در اسرع وقت نسبت به درمان اسمگما اقدام شود، زیرا ترشح طبیعی این ترکیب بدون نشانه های نامبرده می باشد.
اسمگما نیاز به شستشوی مدوام روزانه دارد در غیر این صورت همین ماده پنیرک سبب ایجاد عوارض جدی می شود که ناشی از عدم رعایت بهداشت ناحیه تناسلی است، در ادامه مطلب به این عوارض اشاره می کنیم:
چسبندگی کلیتورال: همانطور که گفتیم اسمگما در اندام تناسلی زنان اطراف کلیتوریس تجمع می یابد، حال اگر این ترکیب روغنی به طور مداوم شسته نشود به تدریج انباشته شده، متراکم و سفت می گردد، رطوبت خود را از دست داده و سبب ایجاد چسبندگی کلیتوریس و عدم لغزش آن به اطراف می شود.
در این حالت گفته می شود که چسبندگی کلیتورال صورت گرفته که نیاز به درمان اسمگما خواهد داشت. اگر چسبندگی کلیتورال به موقع درمان نشود این ناحیه به شدت دردناک و حساس می گردد به حدی که در حالت عادی نیز تحریک شده و حسی شبیه به خودارضایی به وجود خواهد آمد.
فیموزیس: در همین مقاله توضیح دادیم اسمگما در آلت تناسلی مردان در قسمت پوسته ختنه گاه و اطراف کلاهک آلت تناسلی تجمع می یابد. در مردانی که آلت ختنه نشده دارند تجمع اسمگما بیشتر از دیگران می باشد و نیاز به شستشوی مکرر تمام قسمت پوست ختنه گاه برای آن ها افزایش خواهد یافت، زیرا اگر بهداشت این ناحیه به خوبی رعایت نشود به تدریج ترکیب روغنی اسمگما انباشته می شود و پوست ختنه گاه روی هم قرار گرفته و ساختاری حلقه مانند و بدون ارتجاع را به وجود می آورد.
این ساختار روی کلاهک و نوک آلت تناسلی قرار می گیرد، پوست ختنه گاه به عقب بر نمی گردد و بیماری به نام فیموزیس شکل خواهد گرفت. فیموزیس همراه با درد، سوزش، التهاب،تورم و قرمزی ناحیه ختنه گاه همراه می باشد.
بالانیت: از دیگر عوارض تجمع اسمگما و عدم رعایت بهداشت ناحیه تناسلی که در نهایت نیاز به درمان اسمگما دارد، بالانیت می باشد. بالانیت به معنای التهاب کلاهک آلت تناسلی است. همانطور که گفتیم ترکیب اسمگما در اطراف پوست ختنه گاه و کلاهک آلت تناسلی تجمع می یابد.
حال اگر به طور مداوم و هر روز این ناحیه به آرامی شستشو داده نشود ترکیب روغنی اسمگما انباشته شده و التهاب کلاهک به وجود می آید. از نشانه های این بیماری می توان به بوی بد، سوزش، خارش، تورم، قرمزی، خونریزی و افزایش حساسیت کلاهک آلت تناسلی اشاره کرد.
بنابراین با توجه به توضیحات گفته شده برای جلوگیری از بروز بیماری های جدی و عدم نیاز به درمان اسمگما، رعایت بهداشت اندام تناسلی و شستشوی مکرر و روزانه ضروری می باشد، زیرا ایجاد بیماری های نامبرده کیفیت زندگی افراد و روابط زناشویی را تحت تاثیر قرار می دهند و گاهی به برخی از انواع درمان اسمگما که سخت می باشند نیاز خواهند داشت.
راه های تشخیص اسمگما
برای تشخیص اسمگما از دیگر ترشحات دستگاه تناسلی ذکر چند نکته ضروری می باشد، همانطور که گفتیم ترکیب روغنی اسمگما پنیری شکل است، یعنی چسبندگی و کشسانی ترشحات واژن یا مایع منی را ندارد. همچنین این ترکیب شفاف نیست بلکه کاملا کدر و مات می باشد، غلظت آن تغییر نمی کند یعنی گاهی آبکی و روان نیست و گاهی غلیظ، بلکه همیشه غلیظ و پنیری می باشد.
شاید برخی از خانم ها تصور کنند که اسمگما می تواند با ترشحات حاصل از عفونت قارچی واژن اشتباه گرفته شود، در حالی که این تصور کاملا اشتباه است زیرا در حالت طبیعی این ترکیب روغنی بدون درد، سوزش، خارش، التهاب، قرمزی و تورم ناحیه تناسلی ترشح می شود و تا زمانی که اندام تناسلی مورد شستشو قرار نگیرد شما از وجود چنین ترکیبی در حالت طبیعی و بدون خطر که نیازی به درمان اسمگما ندارد بی اطلاع خواهید بود.
همچنین توضیح دادیم که اسمگما در اطراف پوست ختنه گاه، کلاهک آلت تناسلی در مردان و کلیتوریس در زنان تجمع می یابد پس اگر ترشحی را در ورودی واژن یا خروجی مجاری ادرار آلت تناسلی مشاهده کردید نباید آن را با اسمگما اشتباه بگیرید.
لازم به ذکر است زمانی که ترشحات پنیری اندام تناسلی با درد، سوزش، خارش، تورم و یا خونریزی همراه شود در اسرع وقت نیاز به درمان اسمگا دارد و نباید درمان آن به تعویق بیفتد زیرا عوارض جدی که در قسمت قبل نام بردیم را به دنبال خواهد داشت.
درمان اسمگما در زنان و مردان
همانطور که گفتیم اسمگما در حالت طبیعی کاملا بی خطر بوده و حتی مفید نیز می باشد ولی در صورتی که به طور مکرر و روزانه مورد شستشو قرار نگیرد می تواند عوارضی مانند درد، سوزش و خارش و یا بیماری های بالانیت، فیموزیس و یا چسبندگی کلیتورال را به همراه داشته باشد.
لازم به ذکر است که درمان اسمگما در مراحل اولیه بیماری زایی راحت تر انجام می شود ولی اگر به موقع مورد درمان قرار نگیرد نیاز به راه های درمانی سخت تر خواهد داشت، به همین منظور در ادامه مطلب به انواع درمان اسمگما در زنان و مردان اشاره می کنیم:
- استفاده از کرم ها، مرطوب کننده ها و روان کننده های غیر معطر
- شستشوی مکرر حداقل 2_1 مرتبه در طول روز با آب گرم و شوینده مناسب، ضعیف و غیر معطر
- تجویز داروهای استروئیدی توسط پزشک
- در صورت امکان انجام ختنه آلت تناسلی
- کشیدن تدریجی پوست ختنه گاه با استفاده از مرطوب کننده ها
- مرطوب کردن کلیتوریس و لغزش آن به اطراف برای از بین بردن چسبندگی آن
- در صورت حاد بودن وضعیت، بیماران به جراحی نیاز خواهند داشت
راه های پیشگیری از اسمگما در زنان و مردان
همه ما می دانیم که پیشگیری بهتر از درمان است بنابراین توجه به راه های پیشگیری از بروز بیماری های مربوط به اسمگما و در نهایت روش های درمان اسمگما بسیار ضروری می باشد، به همین علت در ادامه مطلب به روش های مفید پیشگیری از اسمگما در زنان و مردان اشاره می کنیم:
- مهم ترین عامل پیشگیری، شستشوی مکرر روزانه حداقل 2_1 مرتبه آلت تناسلی با آب گرم و شوینده مناسب می باشد
- عدم استفاده از صابون ها یا شامپوهای قوی و معطر
- استفاده از لباس زیر نخی و خشک، و تعویض روزانه آن
- عدم استفاده از دوش واژینال برای جلوگیری از به هم خوردن تعادل اسیدیته واژن
- عدم استفاده از لباس زیر و شلوار تهیه شده از الیاف مصنوعی
- استفاده از ژل بهداشتی بانوان به صورت 2_1 مرتبه در طول هفته
خلاصه مطلب
ما در این مقاله به بررسی موضوع درمان اسمگما پرداختیم، موضوعی که همه افراد با آن رو به رو هستند ولی متاسفانه آگاهی زیادی از زوایای مختلف آن ندارند. همچنین علاوه بر توضیح ترکیب کلی اسمگما، راه های تشخیص، درمان و پیشگیری از بروز بیماری های ناشی از اسمگما را بیان کردیم. با توجه به اهمیت سلامت دستگاه تناسلی و حفظ کیفیت زندگی زنان و مردان، چنانچه در این زمینه به مشاوره تخصصی نیاز دارید، می توانید با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.
آیا تولید و ترشح اسمگما طبیعی است؟
بله، در صورتی که با درد، سوزش، خارش، قرمزی و التهاب همراه نباشد
آیا درمان اسمگما انجام پذیر است؟
بله، در صورتی که به موقع نسبت به درمان اقدام شود روند درمان راحت تر و سریع تر پیش می روند
آیا اسمگما در زنان و مردان وجود دارد؟
بله، در مردان اطراف کلاهک آلت تناسلی و پوست ختنه گاه تجمع می یابد و در زنان در اطراف کلیتوریس
آیا اسمگما حالت کشسانی دارد؟
خیر، اسمگما حالت پنیری، بدون کشسانی و کاملا مات و کدر دارد