دکتر فکر فکری نو برای سلامتی شما
تمامی خانم های متاهل با شروع روابط جنسی در زندگی خود به دنبال پیدا کردن بهترین روش جلوگیری از بارداری هستند. در زندگی های امروزی زوجین برای بارداری و بچه دار شدن برنامه ریزی می کنند و تمایل دارند در زمانی که دلخواه آن ها می باشد حاملگی رخ دهد. بنابراین زن و شوهر باید با توجه به شرایطی که دارند یکی از روش های جلوگیری از بارداری را برای خود انتخاب کنند. عوامل مختلفی مانند وجود بیماری های زمینه ای در خانم ها، مدت زمانی که می خواهند از بارداری جلوگیری کنند، هزینه استفاده از این روش ها، سن زن و شوهر، حساسیت خانم ها به وسایل و داروهای جلوگیری از بارداری در این انتخاب نقش دارند.
بنابراین پیشنهاد می شود زوجین ابتدا شرایط خود را بررسی کرده، از مشاورین در این زمینه مشورت بگیرند و سپس روش جلوگیری از بارداری را برای خود انتخاب کنند. ما در این مقاله قصد داریم به بررسی چندین روش پیشگیری از بارداری بپردازیم، پس با ما همراه باشید. همچنین می توانید برای توضیحات بیشتر در این زمینه با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.
انواع روش های جلوگیری از بارداری
راه های مختلفی برای پیشگیری از حاملگی وجود دارند که شامل استفاده از ابزارهای فیزیکی بدون هورمون، همراه با هورمون، داروها و روش های طبیعی می باشند. در ادامه مطلب به بررسی بهترین روش های جلوگیری از بارداری می پردازیم:
روش طبیعی بیرون کشیدن
این روش که منقطع یا عقب نشینی هم نامیده می شود بدون ابزار فیزیکی و دارو انجام می گیرد. در این روش مرد قبل از اینکه به انزال برسد آلت تناسلی خود را از واژن زن خارج کرده و مایع منی را در بیرون از دهانه رحم زن تخلیه می کند. البته باید بدانیم که در این روش احتمال خطا هم وجود دارد زیرا در پیشاب (مایعی که قبل از انزال از آلت تناسلی مرد خارج می شود) هم تعدادی اسپرم وجود دارد که احتمال حاملگی را افزایش می دهد.
عدم رابطه در روزهای نزدیک به تخمک گذاری
به زوج هایی که تمایلی به استفاده از دارو یا ابزار فیزیکی ندارند یا می خواهند رابطه کامل داشته باشند و انزال در واژن زن صورت بگیرد پیشنهاد می شود برای جلوگیری از بارداری روز تخمک گذاری خانم را مشخص کرده و از برقراری رابطه در روزهای نزدیک به آن خودداری کنند، زیرا در این روزها احتمال بارداری به حداکثر می رسد. در ادامه مطلب به بررسی روش های تعیین روز تخمک گذاری خانم ها می پردازیم:
تقویم تخمک گذاری
باید بدانیم که اولین روز پریود به عنوان روز اول سیکل قاعدگی در نظر گرفته می شود و تا اولین روز پریود بعدی ادامه دارد. روز تخمک گذاری 14 روز قبل از شروع پریود بعدی می باشد. برای بانوانی که سیکل منظم 28 روزه دارند، تخمک گذاری در روز 14 سیکل قاعدگی آن ها رخ می دهد ولی به معنای این نیست که تمامی بانوان در روز 14 قاعدگی، تخمک گذاری دارند. مثلا فردی که سیکل قاعدگی 35 روزه دارد، تخمک گذاری او در روز 21 سیکل انجام می شود. سیکل های منظم از 21 روز تا 35 روز می توانند متفاوت باشند.
برای خانم هایی که سیکل قاعدگی نامنظم دارند یعنی هر سیکل تعداد روزهای مختلف دارد پیشنهاد می شود به مدت چند ماه تعداد روزهای سیکل قاعدگی خود را یادداشت کرده و عدد 11 را از بلندترین سیکل خود و عدد 17 را از کوتاهترین سیکل کم کنند. دو عدد به دست آمده از نتیجه این دو تفریق مشخص کننده بازه زمانی روزهایی است که احتمال تخمک گذاری و در نتیجه احتمال حاملگی بیشتر می باشد.
حال سوال به وجود آمده این است که چرا در روزهای نزدیک به تخمک گذاری احتمال بارداری بیشتر است؟ زیرا اسپرم 5_3 روز می تواند بعد از انزال مرد در واژن زن سالم و قابل بارور باقی بماند، از طرفی تخمک بعد از رها شدن از تخمدان تا حداکثر 1 روز بعد قدرت زنده ماندن دارد. بنابراین از 3 روز تا 1 روز بعد از روز تخمک گذاری احتمال حاملگی به بیشترین میزان خود می رسد و برای جلوگیری از بارداری باید از برقراری رابطه جنسی محافظت نشده در این روزها خودداری کرد.
بررسی دمای بدن
یکی دیگر از راه های تعیین روز تخمک گذاری، بررسی دمای بدن زن می باشد. در روز تخمک گذاری دمای بدن خانم ها حدود نیم درجه افزایش پیدا می کند. با استفاده از دما سنج هر روز صبح قبل از خارج شدن زن از رخت خواب و انجام کارهای دیگر باید دمای بدن او سنجیده شود. البته این روش درصد خطای بالایی دارد زیرا از 3_2 روز قبل از تخمک گذاری اگر انزال در واژن صورت بگیرد، احتمال بارداری افزایش می یابد.
بررسی ترشحات واژن
ترشح مخاط رحم و یا ترشحات واژن بعد از اتمام خونریزی قاعدگی تا مدت زمان کوتاهی متوقف می شود، سپس ترشحاتی آبکی و شفاف بروز می کند. به تدریج با نزدیک شدن به روز تخمک گذاری به غلظت این ترشحات افزوده شده و از حالت شفاف به مات تغییر می کنند. بهتر است با مات شدن و افزایش غلظت ترشحات از برقراری رابطه جنسی خودداری شود. این روش هم احتمال خطای زیادی دارد و بهتر است از روش های دیگری برای تعیین روز تخمک گذاری استفاده شود.
کیت تخمک گذاری
این نوع از ابزار ها هزینه به نسبت بالایی دارند ولی بسیار دقیق هستند. نحوه کار این کیت سنجش میزان هورمون LH ادرار خانم ها می باشد. به این صورت که هورمون LH همیشه به مقدار کم در ادرار وجود دارد ولی با نزدیک شدن به روز تخمک گذاری میزان آن افزایش می یابد تا جایی که نتیجه کیت مثبت می شود. روش دقیق استفاده از این کیت ها به صورت کامل در بروشور آن ها توضیح داده می شود.
دوران شیر دهی
بعد از زایمان خانم ها تا 10 هفته بعد قاعدگی رخ نمی دهد و احتمال بارداری به حداقل کاهش پیدا می کند. بعد از این مدت اگر زن پریود نشود تا 6 ماه بعد از زایمان این روند ادامه دار خواهد بود یعنی احتمال بارداری در حداقل میزان می باشد. در این مدت می توان رابطه های محافظت نشده داشت ولی باز هم با درصد کم احتمال بارداری وجود دارد.
البته باید بدانیم این روش جلویری از بارداری برای کسانی قابل اجرا خواهد بود که نوزاد را فقط از شیر خود تغذیه می کنند زیرا اگر غدد شیری کم کار شوند و میزان هورمون پرولاکتین کاهش پیدا کند، هورمون استروژن افزایش یافته و قاعدگی رخ می دهد.
رابطه بدون دخول
یکی از روش های طبیعی جلوگیری از بارداری، برقراری رابطه بدون دخول در واژن می باشد. در این روش افراد با معاشقه، ماساژ جنسی و تحریک کردن ناحیه تناسلی با دهان، دست و ابزار های فیزیکی سعی بر ارضا شدن دارند. در این روش احتمال انتقال بیماری های مقاربتی به صفر می رسد.
اسپرم کش
این مواد به صورت ژل، فوم و لایه غشایی در دسترس هستند و باید نیم ساعت قبل از برقراری رابطه در واژن زن قرار بگیرند تا خاصیت شیمیایی آن ها در محیط واژن پراکنده شود. اسپرم کش ها معمولا به عنوان یه روش ثانویه در کنار دیگر روش های فیزیکی جلوگیری از بارداری استفاده می شوند ولی امکان استفاده به تنهایی و به عنوان روش اصلی را هم دارند. اسپرم کش ها با از بین بردن غشاء سلولی اسپرم ها موجب از بین رفتن آن ها می شوند.
قرص های ضد بارداری
این قرص ها به دو صورت 28 و 21 عددی در دسترس هستند و از روز اول پریود مصرف می شوند. در قرص های 28 عددی 7 قرص بدون هورمون وجود دارد که بعد از اتمام قرص های با هورمون مصرف می شوند. بعد از اتمام یک بسته، مصرف بسته بعدی بدون وقفه آغاز می شود.
در قرص های 21 عددی بعد از اتمام هر بسته، باید 7 روز وقفه ایجاد شود و سپس مصرف بسته بعدی آغاز شود، تا به این صورت پریود شدن خانم ها به صورت منظم رخ دهد.قرص های جلوگیری از بارداری حاوی هورمون های استروژن و پروژسترون هستند که از عمل تخمک گذاری جلوگیری می کنند.درصد خطای این روش در صورتی که درست مصرف شوند، خیلی کم می باشد.
قرص های اورژانسی یا اضطراری
این قرص ها بعد از رابطه محافظت نشده و واردن شدن اسپرم به واژن بانوان، حداکثر تا 72 ساعت بعد باید مصرف شوند. هرچه فاصله زمانی رابطه تا مصرف قرص کمتر باشد احتمال بارداری هم کاهش می یابد. این قرص ها حاوی هورمون پروژسترون هستند که از عمل تخمک گذاری جلوگیری می کنند. لازم به ذکر است که این روش نباید به عنوان یک روش همیشگی جلوگیری از بارداری استفاده شود.
تزریق آمپول
در این روش آمپول هایی که حاوی هورمون پروژسترون هستند و از تخمک گذاری جلوگیری می کنند، در 5 روز اول پریود شدن خانم ها تزریق می شوند و باید هر 3 ماه یکبار تزریق آن ها تمدید شود. بهتر است تا 1 هفته بعد از تزریق این دسته از آمپول ها هنگام برقراری رابطه جنسی از روش های دیگری مانند کاندوم برای جلوگیری از بارداری استفاده کرد.
کاندوم مردانه
یکی از بهترین و مقرون به صرفه ترین روش های جلوگیری از بارداری، استفاده از کاندوم مردانه می باشد. کاندوم علاوه بر جلوگیری از ورود اسپرم به واژن از انتقال بیماری های مقاربتی هم پیشگیری می کند. البته باید بدانیم که استفاده هم زمان از دو کاندوم احتمال بارداری را کاهش نمی دهد.
کاندوم زنانه
استفاده از کاندوم زنانه سخت تر از کاندوم مردانه می باشد و احتمال بارداری را هم به اندازه کاندوم مردانه کاهش نمی دهد. لازم به ذکر است استفاده هم زمان از کاندوم مردانه و زنانه احتمال بارداری را کاهش نمی دهد و می تواند موجب آسیب زدن به کاندوم ها و افزایش احتمال بارداری شود.
اسفنج
یکی از روش های فیزیکی و بدون هورمون برای جلوگیری از بارداری استفاده از اسفنج می باشد. در این روش وسیله ای به نام اسفنج که از جنس پلی اورتان است وارد واژن شده، تا انتها پیش می رود و بر روی دهانه رحم قرار می گیرد. در روش های فیزیکی بدون هورمون، مکانسیم عمل برای جلوگیری از ورود اسپرم به واژن می باشد.
در این روش برای اطمینان بیشتر از اسپرم کش هم استفاده می شود. اسفنج تا 24 ساعت می تواند در رحم باقی بماند و باید حداکثر تا 6 ساعت بعد از نزدیکی از واژن خارج شود. بنابراین می توان از چند ساعت قبل از رابطه اسفنج را بر روی دهانه رحم قرار داد.این روش به خانم هایی که قبلا زایمان داشته اند پیشنهاد نمی شود.
دیافراگم
وسلیه ای از جنس سیلیکون یا لاتکس شبیه به فنجان کوچک که همانند اسفنج باید در انتهای واژن و بر روی دهانه رحم قرار بگیرد. از ورود اسپرم به واژن جلوگیری می کند و بهتر است همراه با آن اسپرم کش هم استفاده شود.دیافراگم مانند اسفنج باید حداکثر تا 6 ساعت بعد از رابطه دهانه رحم خارج شود.
کلاهک دهانه رحم
یکی دیگر از روش های فیزیکی و بدون هورمون جلوگیری از بارداری، استفاده از وسیله ای به نام کلاهک دهانه رحم است. کلاهک بسیار شبیه به دیافراگم می باشد ولی با اندازه ای کوچکتر که از ورود اسپرم به داخل رحم جلوگیری می کند. همانند دیافراگم باید در انتهای واژن و بر روی دهانه رحم قرار بگیرد و تا 6 ساعت بعد از رابطه از واژن خارج شود. استفاده از اسپرم کش در این روش هم توصیه می شود.
حلقه واژن
در این روش از حلقه های پلاستیکی انعطاف پذیری که حاوی هورمون های استروژن و پروژسترون هستند استفاده می شود. حلقه در انتهای واژن و بر روی دهانه رحم قرار گرفته و با ترشح هورمون از عمل تخمک گذاری جلوگیری می کند. این وسیله بعد از 3 هفته متوالی که در واژن قرار گرفت باید خارج شود تا سیکل قاعدگی به صورت منظم رخ دهد.
ایمپلنت موقت
وسیله ای ظریف، کوتاه در حدود 4_3 سانتی متر و انعطاف پذیر که توسط پزشک متخصص در زیر پوست بازو قرار می گیرد. نصب این وسیله تا چند روز اول دردناک است ولی به تدریج درد آن فروکش می کند. ایمپلنت حاوی هورمون پروژستین است و تا 3 سال قدرت جلوگیری از تخمک گذاری را دارد. البته می توان زودتر از به پایان رسیدن زمان سه ساله، آن را از بازو خارج کرد.
چسب ضد بارداری
در این روش جاوگیری از بارداری برچسب هایی حاوی هورمون های استروژن و پروژسترون که از عمل تخمک گذاری جلوگیری می کنند. هر هفته 1 عدد از این چسب ها بر روی پوست شکم، باسن و یا بازو قرار می گیرد و تا پایان 1 هفته نیازی به تعویض ندارند. بعد از 3 هفته استفاده بدون وقفه باید 1 هفته از نصب چسب خودداری کرده تا قاعدگی منظم رخ دهد.
دستگاه آی یو دی
وسیله ای ظریف و T شکل که توسط پزشک متخصص در طول دوره پریود در رحم قرار می گیرد. دو نوع از این دستگاه وجود دارد، نوع مسی که با آزاد سازی یون مس از لقاح اسپرم و تخمک جلوگیری می کند و نوع هورمونی که با رها سازی هورمون پروژستین یک لایه مخاطی ضخیم در دهانه رحم برای جلوگیری از ورود اسپرم به رحم ایجاد می کند. برای اطمینان بهتر است تا یک هفته بعد از قرار دادن این دستگاه در رحم از کاندوم برای جلویری از بارداری استفاده شود.همچنین برای نصب این دستگاه انجام سونوگرافی رحم قبل و بعد از نصب ضروری است.
بستن لوله های رحمی
یک روش جلوگیری از بارداری دائمی می باشد که با سوزاندن و یا مسدود کردن لوله های رحمی از لقاح اسپرم و تخمک برای همیشه جلوگیری می کنند.
ایمپلنت دائمی لوله رحمی
در این روش یک سیم در لوله های رحم قرار می گیرد، به تدریج بافت رحم اطراف این سیم را فرا گرفته و باعث مسدود شدن دهانه رحم و جلوگیری از لقاح اسپرم و تخمک می شود. به نتیجه رسیدن این روش ممکن است تا 3 ماه به وقت نیاز داشته باشد پس بهتر است طی این مدت از روش های دیگیری مانند کاندوم برای پیشگیری از بارداری استفاده کرد.
وازکتومی
جراحی دائمی برای عقیم سازی مردان می باشد که طی این روش لوله هایی که موجب تخلیه اسپرم در هنگام انزال می شوند، مسدود می گردند.
لازم به ذکر است در برخی از روش های جلوگیری از بارداری مانند استفاده از ایمپلنت موقت، حلقه واژن، چسب ضد بارداری و تزریق آمپول، ترشحات مخاطی دهانه رحم به منظور اختلال در حرکت اسپرم افزایش می یابد.
با توجه توضیحاتی که در رابطه با هر کدام از روش های جلوگیری از بارداری که بیان کردیم و در نظر گرفتن شرایطی مانند سلامت جسمی خانم ها، سن باروری زوجین، مدت زمانی که تمایل به جلوگیری از حاملگی دارند و همچنین راحتی هر دو نفر، می توان بهترین روش پیشگیری از بارداری را انتخاب کرد.
خلاصه مطلب
ما در این مقاله به بررسی انواع مختلف روش های جلوگیری از بارداری پرداختیم و توضیحات مفیدی در رابطه با نحوه استفاده از آن ها را بیان کردیم. با توجه به اهمیت زمان بارداری، انتخاب یک روش درست و موثر برای جلوگیری از حامگلی بسیار مهم است. چنانچه در این زمینه به مشاوره تخصصی نیاز دارید، می توانید با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.
بهترین روش جلوگیری از بارداری کدام است؟
انتخاب بهترین روش به شرایط زوجین بستگی دارد
آیا می توان از قرص اورژانسی برای جلوگیری طولانی مدت استفاده کرد؟
خیر
آیا ایمپلنت موقت را می توان زودتر از موعد مقرر از بدن خارج کرد؟
بله
آیا روش های جلوگیری از بارداری می توانند حساسینت زا باشند؟
بله، شرایط جسمی هر فردی متفاوت است و باید روش ها را امتحان کرده تا از حساسیت به آن ها آگاه شوید
