نشانه های پختگی یا بلوغ اجتماعی چیست؟

بهتر است بدانیم بلوغ انواع مختلفی دارد و بلوغ اجتماعی یکی از آن ها می باشد، تمامی انسان ها برای اینکه زندگی بهتری داشته باشند، پیشرفت کنند و به تعامل با دیگران بپردازند نیازمند رسیدن به پختگی اجتماعی هستند. بدون شک کسی که به چنین مرحله ای از زندگی نمی رسد و یا به طور ناقص به پختگی خواهد رسید با مشکلاتی مواجه می شود که در مرحله اول، زندگی شخصی او تحت تاثیر عوارض منفی قرار می گیرد.

همه ما می دانیم انسان ذاتا اجتماعی است و نمی تواند به تنهایی زندگی را به درستی سپری کند، بنابراین بهتر است رسیدن به پختگی اجتماعی را برای فرزندان خود راحت تر کرده و برای خودمان نیز تکمیل کنیم. به همین علت ما در این مقاله قصد داریم به بررسی موضوع بلوغ اجتماعی یا پختگی بپردازیم، تعدادی از نشانه های این نوع از بلوغ و روش های تقویت آن را نیز بیان کنیم، پس با ما در ادامه مطلب همراه باشید. همچنین می توانید برای دریافت توضیحات بیشتر در این زمینه با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.

بلوغ اجتماعی چیست؟

بهتر است در ابتدای مطلب به توضیح مفهوم و معنی بلوغ اجتماعی بپردازیم، در حوزه علم روانشناسی این نوع از بلوغ به معنای وارد شدن فرد به مرحله ای از زندگی است که قدردت درک موضوعات مهم زندگی شخصی و اجتماعی مختلف را کسب می کند.

در واقع فردی به پختگی اجتماعی رسیده که بداند متعهد شدن چیست و سپس مسئولیت پذیر شود، برای زندگی خود اهداف بلند مدت تعیین کرده و برای رسیدن به آنان تلاش کند. فردی که به این مرحله از زندگی وارد می شود می داند که هر کسی نیاز به استقلال دارد از این رو برای مستقل شدن تلاش کرده و به خواسته خود می رسد.

بهتر است بدانیم بلوغ اجتماعی سبب می شود که افراد توانایی تصمیم گیری درست درمورد موضوعات مختلف را کسب کرده و در مواقع حساس تصمیمات درست بگیرند. پختگی به معنای درک واقعی از زندگی بزرگسالی و قبول مسئولیت ادامه زندگی به تنهایی می باشد. یعنی فرد یاد می گیرد که چطور خودش و بدون همراهی والدین برای آینده تصمیم بگیرد و تنها در مواقع لزوم با دیگران مشورت نماید.

همچنین لازم به ذکر است پختگی اجتماعی مفهوم درک کردن موقعیت و شرایط زندگی دیگران، نحوه ارتباط گیری درست با اطرافیان، موفقیت در مذاکره و… را نیز می رساند. بهتر است بدانیم کسی که به این مرحله از زندگی می رسد دغدغه اجتماعی نیز دارد، یعنی برای بهبود شرایط اجتماع هم تلاش می کند تا به اندازه سهمی که در جامعه دارد در جهت پیشرفت آن قدم بردارد.

به طور کلی می توان گفت بلوغ اجتماعی حاکی از تعامل، تعهد، درک، تعیین اهداف، تصمیم گیری و تلاش در جهت رسیدن به زندگی شخصی و اجتماعی بهتر می باشد. البته ذکر این نکته خالی از لطف نیست که این نوع از بلوغ در کنار امید معنا پیدا می کند، یعنی کسی که به درک درستی از زندگی و شرایط اجتماعی می رسد ولی امیدی برای تلاش در جهت پیشرفت ندارد قطعا پختگی او کامل نیست و نیاز به تقویت دارد.

چنین کسانی باید به این یقین برسند که زندگی همیشه سخت نیست و زمانی فرا می رسد که موفقیت و شادکامی بخش جدایی ناپذیر زندگی خواهد شد. بنابراین نمی توان تلاش و امید به آینده را به بهانه سخت بودن زندگی متوقف کرد، بلکه کسی که به پختگی اجتماعی کامل و درست رسیده می داند که باید برای کسب زندگی ایده آل شخصی و اجتماعی به طور اصولی تلاش کند. حال این تلاش می تواند در زمینه تحصیل، شغل، فرزندپروری یا کمک به دیگران و هر زمینه مفید و مثبت دیگری باشد.

نشانه های پختگی یا بلوغ اجتماعی چیست؟

بهتر است بدانیم رسیدن به این نوع از بلوغ وابستگی به سن و سال ندارد، یعنی امکان دارد یک فرد 40 ساله هنوز هم به طور کامل به پختگی نرسیده باشد ولی در عین حال یک فرد 20 ساله درکی شگفت انگیز از زندگی داشته باشد، به همین علت نباید بلوغ اجتماعی را وابسته به سن و یا بلوغ جنسی دانست. پختگی اجتماعی با نشانه هایی همراه است که می توان از طریق آشنایی با آن ها به رفتارهای دیگران توجه کرده و به پختگی آنان پی برد. به همین علت در ادامه مطلب به مهم ترین نشانه های این نوع از بلوغ اشاره می کنیم:

تشخیص ارتباط اجتماعی مناسب

بدون شک فردی که به پختگی می رسد به درستی می تواند ارتباط اجتماعی سالم را از ناسالم تشخیص داده و خود را درگیر ارتباط با کسانی که موجب ایجاد عوارض منفی در زندگی او خواهند شد، نکند. چنین افرادی توانایی استدلال را کسب می کنند، یعنی همه جوانب یک ارتباط مانند روابط شغلی، تحصیلی، دوستانه، عاشقانه و… را می سنجند و اگر متوجه ضرر و زیان رابطه گردند از آن دوری خواهند کرد.

مسئولیت پذیری و تعهد

یکی از مهم ترین نشانه های رسیدن به بلوغ اجتماعی درک لزوم مسئولیت پذیری و متعهد شدن می باشد. فردی که به پختگی اجتماعی می رسد با تلاش و کوشش مسئولیت زندگی خود و سپس خانواده را بر عهده می گیرد.

درک کردن دیگران و همدلی

رسیدن به پختگی اجتماعی سبب می شود تعاملات درستی میان افراد شکل بگیرد، در این مرحله از زندگی افراد یاد می گیرند که باید موقعیت دیگران را درک کنند، اگر با مشکل مواجه می شوند با آنان همدلی کرده و در حد توان خود به بهبود شرایط کمک کنند. انسان باید به این درک برسد که تمام زندگی ها زمانی با مشکل مواجه می شوند و کمک دیگران در چنین شرایطی دلگرمی و امید را ایجاد خواهد کرد.

تلاش برای بهبود شرایط شخصی و اجتماعی

فردی که به پختگی اجتماعی می رسد می داند که تا زندگی شخصی خود را ارتقاء نبخشد نمی تواند برای جامعه مفید باشد، بنابراین در جهت پیشرفت در زندگی شخصی، رسیدن به آرامش و ارتقاء زندگی اجتماعی تلاش خواهد کرد.

عدم قضاوت عجولانه

یکی دیگر از نشانه های بلوغ اجتماعی این است که فرد از برچسب زدن به دیگران، قضاوت عجولانه اطرافیان و تهمت زدن خودداری می کند. اگر از موضوعی مطلع می شود به اندازه کافی تحقیق کرده و سپس نظر خود را بیان می کند تا از طریق قضاوت عجولانه او زندگی کسی دچار مشکل نشود.

خودداری از تصمیم گیری هیجانی یا عجولانه

همانطور که گفتیم پختگی اجتماعی به معنای کسب توانایی تصمیم گیری درست و به موقع می باشد، بنابراین فردی که به این مرحله از زندگی می رسد بدون فکر، از روی احساس و یا هیجان درمورد موضوعات پیش رو تصمیم نخواهد گرفت. بلکه به درستی تحقیق می کند، به تفکر می پردازد و بهترین اقدام را انجام خواهد داد.

تعیین اهداف بلند مدت

بهتر است بدانیم کسی که برای زندگی خود اهداف بلند مدت تعیین نمی کند یعنی نمی داند که خواست او از زندگی چیست، در نتیجه تلاش منسجم و مفیدی را نیز به کار نخواهد گرفت. پختگی اجتماعی سبب می شود افراد برای زندگی اهداف بلند مدت تعیین کنند، با تفکر راه های درست را برای رسیدن به اهداف انتخاب کرده و در جهت رسیدن به آن ها تلاش نمایند.

دوری از فساد در هر زمینه ای

از نشانه هایی که نیاز به تامل و فکر دارد این است که افراد پخته به سمت فساد در زمینه های مختلف نخواهند رفت، یعنی هر کسی در هر جایگاهی که هست اگر به عواقب کار خود فکر کند متوجه می شود که نباید به سمت اشتباه پیش برود، حال می تواند در زمینه تحصیل باشد یا شغل و یا اینکه روابط عاشقانه.

احترام به هر فردی در هر جایگاهی

شاید به خاطر بیاوریم که در دوران کودکی هم کلاسی هایی داشتیم که دیگران را به دلیل موقعیت زندگی ضعیف تری که داشتند مسخره می کردند، تعداد این افراد با گذشت زمان کمتر شد و با رسیدن به سن جوانی به حداقل رسید. در این میان هر یک از آن افراد در یک سن متفاوت به پختگی رسیدند و دست از مسخره کردن موقعیت دیگران برداشتند. بنابراین کسی که به پختگی اجتماعی می رسد به تمامی افراد در هر موقعیتی که هستند احترام گذاشته و به آنان به عنوان یک انسان با ارزش های وجودی توجه می کند و نه ارزش های مادی.

عدم مقایسه دیگران با یکدیگر

فرقی ندارد مقایسه کردن در چه سنی انجام شود زیرا در هر صورت نشان دهنده عدم پختگی اجتماعی است. بهتر است بدانیم هیچ انسانی شبیه به دیگری نیست، توانایی های هر فرد با دیگران متفاوت است بنابراین جایگاه اجتماعی و نحوه زندگی نیز متفاوت خواهد بود، به همین علت مقایسه کردن کاری کاملا اشتباه و بی نتیجه است.

درک معنی زندگی

اگر همه ما به درک درستی از معنی زندگی برسیم خیلی راحت تر با موضوعات مختلف مواجه شده و از آن ها به درستی عبور می کنیم، اگر یاد بگیریم که زندگی پستی و بلندی های فراوان دارد و مانند یک خط مستقیم نیست بهتر می توانیم در جهت رسیدن به قله ها تلاش کنیم. بنابراین کسی که به بلوغ اجتماعی رسیده زندگی را با هر اتفاقی که در آن رخ می دهد دوست خواهد داشت.

اهمیت رسیدن فرد به بلوغ اجتماعی

همانطور که گفتیم انسان ذاتا اجتماعی است و نمی تواند بدون تعامل با دیگران زندگی کند، بنابراین رسیدن به بلوغ اجتماعی عاملی کمک کننده در جهت پیشرفت افراد در تمامی زمینه های زندگی شخصی و سپس اجتماعی می باشد. بدون شک هیچ کسی تمایل ندارد به او بی احترامی شود، حق طبیعی که دارد پایمال گردد و یا در جامعه ای زندگی کند که کسی دیگران را درک نمی کند، به همین علت اگر تمایل داریم به زندگی بهتری دست پیدا کنیم باید تغییرات را از خودمان شروع کرده و به تمام روابط اجتماعی و جایگاه هایی که داریم بسط دهیم.

روش های رسیدن به بلوغ اجتماعی

حال سوال مهمی که پیش می آید این است که چطور می توان در مناسب ترین سن به بیشترین میزان از پختگی اجتماعی رسید و زندگی را به درستی درک کرد؟بهتر است بدانیم رسیدن به بلوغ اجتماعی مستلزم به کارگیری عوامل مختلفی است که هر کدام از آن ها مقداری از پختگی را برای انسان ها ایجاد می کنند. از این رو برای آشنایی بیشتر با این عوامل در ادامه مطلب به برخی از آن ها اشاره می کنیم:

یادگیری در چارچوب خانواده

همه ما می دانیم اولین و مهم ترین الگوی هر فرزندی، والدین او هستند، بنابراین اگر تمایل داریم فرزندانی با درک اجتماعی خوب داشته باشیم بهتر است پختگی را در خودمان تقویت کنیم و در حد سن فرزندان این نوع از بلوغی که کسب کرده ایم را در مقابل آنان بروز دهیم. فراموش نکنیم که نباید فرزندان خود را به یکباره و در سنین کم با موضوعات سنگین زندگی مواجه کنیم زیرا دوران کودکی شیرین را از آنان گرفته و زندگی را ترسناک برایشان جلوه می دهیم.

سپردن وظایف به کودکان و نوجوانان

بهتر است بدانیم یکی از مهم ترین اقدامات در جهت رسیدن به پختگی اجتماعی این است که به فرزندان خود در حد سنی که دارند وظایف مختلف واگذار کنیم. فرزندان ما نباید بدون تعهد وارد بزرگسالی شوند و تصور کنند زندگی همیشه چهره خوب خود را نشان داده و یا والدین برای همیشه مشکلات آنان را رفع خواهند کرد.

شرکت دادن فرزندان در بحث های مناسب

توصیه می کنیم فرزندان خود را وارد بحث های مربوط به زندگی شخصی و اجتماعی کنید، البته در حد فهم و سنی که دارند. یعنی می توانید درمورد موضوعات اجتماعی مانند احترام به همه افراد در هر جایگاهی که هستند، همدلی کردن، کمک و یاری رساندن و… با فرزندان خود صحبت کرده و به آنان آموزش دهید که باید تعامل اجتماعی درست و به موقع داشته باشند.

رسیدن به خودباوری

تا زمانی که هر یک از ما به خودباوری نرسیم یعنی باور نکنیم که توانایی های فردی داریم که در جهت رسیدن به اهداف به ما کمک می کنند، نمی توانیم به پیشرفت در زندگی و بهبود ارتباط با دیگران فکر کرده و در جهت رسیدن به آن ها تلاش کنیم. بنابراین بهتر است در مرحله اول توانایی های خود را شناسایی و سپس تقویت کنیم و به دیگران نیز در این زمینه کمک نماییم.

تعیین اهداف بلند مدت

اگر در زندگی اهداف بلند مدت را مشخص نکرده اید پس آینده برای شما مهم نیست و تمایلی به تلاش کردن ندارید. اما اگر به فکر رسیدن به بلوغ اجتماعی هستید بهتر است در اسرع وقت به فکر تعیین اهداف بلند مدت باشید. توصیه می کنیم اگر در چنین مواقعی دچار سردرگمی هستید بدون از دست دادن وقت با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.

نشان دادن واقعیت های اجتماعی به فرزندان

بهتر است در حد سن فرزندان خود با آنان درمورد واقعیت های اجتماعی مانند فقر، کارآفرینی، تخصص، روابط ناسالم، تلاش برای کسب زندگی بهتر و… صحبت کنید ولی نه در حدی که از زندگی بترسند. بلکه می توانید از طریق بیان جملاتی مانند از طریق یادگیری تخصص می توانند به بهبود زندگی خود کمک کنند، دیگران را فراموش نکنند، درگیر روابط دوستانه ناسالم نشوند و… این موضوع را به آنان توضیح دهید.

خلاصه مطلب

ما در این مقاله به بررسی موضوع مهم بلوغ اجتماعی پردازیم، راه های رسیدن به پختگی و نشانه های رفتاری آن را نیز بیان کردیم. با توجه به اهمیت ویژه پختگی اجتماعی در زندگی تمامی انسان ها، بهتر است نسبت به این موضوع آگاهی بیشتری کسب کنید. به این منظور می توانید با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.