سونوگرافی رحم و ضمائم

اصطلاحی که همه خانم ها آن را شنیده، کم و بیش با جزئیات آن آشنا هستند و حداقل یک مرتبه در طول زندگی خود این سونوگرافی را انجام داده اند. سونوگرافی رحم و ضمائم یکی از روش های چکاپ و بررسی سلامت سیستم تولید مثل و باروری خانم ها می باشد ولی به معنای این نیست که همیشه بعد از اینکه فرد دچار مشکل شد به فکر انجام این سونوگرافی باشد، بلکه می تواند به عنوان چکاپ های دوره ای هم انجام شود. ما در این مقاله قصد داریم اطلاعات مفیدی در رابطه با سونوگرافی رحم و تخمدان ها از جمله نحوه انجام آن، مواردی که این نوع از سونوگرافی تشخیص می دهد و زمان انجام آن را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم، پس با ما همراه باشید. همچنین می توانید برای توضیحات بیشتر و مشاوره متناسب با شرایط خود با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.

سونوگرافی رحم و ضمائم چیست؟

در این سونوگرافی رحم، تخمدان ها و بافت آندومتر مورد بررسی قرار می گیرد، در واقع همان سونوگرافی تخمدان و رحم است. آندومتر بافت داخلی رحم است که دو لایه دارد، یک لایه ی پایه یا مادر که همیشه وجود دارد و تخریب نمی شود و یک لایه کاربردی که از بافت پایه ای تشکیل شده و افزایش ضخامت آن به منظور نگهداری حاملگی احتمالی انجام می شود. در صورتی که حاملگی رخ ندهد این بافت تخریب شده و در زمان قاعدگی به صورت خون و بافت از رحم خارج می شود.

سونوگرافی رحم و تخمدان به دو صورت ترانس واژینال و شکمی انجام می شود. در روش سونوگرافی شکمی پروب معمولی( وسیله ای که با آن سونوگرافی انجام می شود) بر روی شکم قرار می گیرد و به نواحی مختلف شکم کشیده می شود ولی در روش ترانس واژینال یک پروب مخصوص به نام ترانس که کوچکتر و بلندتر از حالت عادی می باشد به داخل واژن فرستاده می شود. در روش ترانس واژینال ساختار داخلی رحم بهتر بررسی می شود. برای سونوگرافی رحم و تخمدان که به صورت شکمی انجام می شود معمولا توصیه می کنند که مثانه تقریبا پر باشد ولی در روش ترانس واژینال مثانه باید کاملا خالی باشد.

لازم به ذکر است که سونوگرافی روش درمانی نیست و فقط برای بررسی بوده و جنبه تشخیصی دارد. امواج مورد استفاده در سونوگرافی امواج فراصوت هستند یعنی از جنس صدا می باشند پس خطری برای سلامتی ندارند. این امواج در آستانه شنوایی انسان نیستند بنابراین ما در زمان انجام سونوگرافی هیچ صدایی را نمی شنویم.

در سونوگرافی رحم و ضمائم چه چیزهایی مشخص می شود؟

در این نوع از سونوگرافی موارد بسیاری بررسی می شوند که در ادامه مطلب به آن ها اشاره می کنیم:

• بررسی ساختار آناتومیک تخمدان و رحم
• اندازه گیری سایز تخمدان و رحم
• سنجش اندازه بافت آندومتر
• بررسی موقعیت و جایگاه قرارگیری تخمدان و رحم
• تشخیص وجود انواع کیست تخمدان از قبیل کیست فولکولی، جسم زرد، درموئید، آدنوما،اندومتریوما و کیست دوران بارداری
• تشخیص وجود انواع فیبروم رحم از قبیل ساب سروزال، اینترامورال و زیر مخاطی
• بررسی انواع پولیپ رحمی
• تشخیص انواع توده های رحم و تخمدان
• اندازه گیری تخمک ها به منظور بررسی احتمال و شرایط بارداری
• تشخیص وجود سرطان های رحم و دهانه رحم
• بررسی چسبندگی های لگنی
• تشخیص وجود بارداری خارج از رحم
• بررسی رحم بعد از سقط جنین
• مشاهده رحم قبل و بعد از قرار دادن آی یو دی برای جلوگیری از بارداری
• بررسی ساختار رحم برای تشخیص علت سقط جنین و ناباروری هایی که ناشی از مشکلات ساختاری رحم است
• تشخیص علت خونریزی های غیر عادی رحم
• بررسی التهاب و عفونت های رحم

همانطور که می دانیم تشخیص نوع بیماری اولین اقدام برای درمان می باشد. سونوگرافی رحم و ضمائم بهترین راه برای بررسی بیماری های این اندام ها می باشد، البته در نظر داشته باشیم که بررسی بارداری و سلامت و رشد جنین هم از طریق سونوگرافی رحم و ضمائم انجام می شود و ضرورت انجام این سونوگرافی همیشه به معنای بیماری نیست.

زمان انجام سونوگرافی رحم و ضمائم

همانطور که گفتیم سونوگرافی های ضروری دوران بارداری از نوع سونوگرافی رحم و تخمدان هستند، از این رو زمانی که این نوع از سونوگرافی برای بررسی بارداری انجام می گیرد حداقل 4 بازه زمانی در نظر گرفته می شود:

• سونوگرافی رحم و تخمدان در هفته های ابتدایی بارداری برای اطمینان از وجود جنین همچنین سن و اندازه آن، بررسی حاملگی خارج از رحم، حاملگی مولار و ساک حاملگی.
• سونوگرافی غربالگری سه ماهه اول که NT نامیده می شود طی هفته های 14_11 که بهترین زمان آن هفته 13_12 می باشد، برای بررسی ناهنجاری های کروموزومی از طریق اندازه گیری ضخامت مایع پشت گردن جنین، میزان رشد و ضربان قلب جنین کاربرد دارد.
• سونوگرافی غربالگری سه ماهه دوم که آنومالی نامیده می شود و بهترین زمان انجام آن طی هفته های 19_18 بارداری است. کاربرد آن برای بررسی تشکیل تمام اندام های داخلی و خارجی، ناهنجاری های کروموزومی، میزان رشد و ضربان قلب جنین است.
• سونوگرافی نهایی سه ماهه سوم که اگر جنین مشکل خاصی نداشته باشد بعد از هفته 30 ام که بهترین زمان انجام آن طی هفته های 34_33 می باشد ولی اگر جنین مشکل خاصی داشته باشد زمان دقیق این سونوگرافی رحم و ضمائم را پزشک مشخص می کند. این سونوگرافی برای بررسی نهایی سلامت جنین، حرکات آن، جهت قرار گیری جنین و جفت هنگام زایمان انجام می شود.

از دیگر نشانه هایی که بروز آن ها انجام سونوگرافی رحم و ضمائم را ضروری می کند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش یا افزایش چشمگیر خونریزی دوران پریود
• خونریزی واژینال غیر عادی بین دو سیکل قاعدگی
• درد های شدید کمر، قسمت زیرین شکم و گاهی لگن در هنگام قاعدگی و یا نزدیک به شروع آن
• ترشحات بدبو، بد رنگ که نشانه عفونت رحم است
• احساس درد حین رابطه جنسی
• قاعدگی نامنظم
• افزایش یا کاهش تعداد روزهای عادت ماهیانه
• توقف چند سیکل قاعدگی پشت سر هم
• خونریزی ناگهانی واژن برای خانم هایی که در دوران یائسگی هستند
• درد شکم همراه با حالت تهوع و گاهی مشکل در دستشویی رفتن و یبوست
• ایجاد جوش های غیر عادی پوستی ریزش مو که می تواند ناشی از سندروم تخمدان پلی کیستیک باشد
• بعد از سقط جنین
• قبل و بعد از قرار دادن دستگاه آی یو دی جهت جلوگیری از بارداری
• عدم باردار شدن و ناباروری بعد از اقدام طولانی مدت برای بارداری

بنابراین به تمامی دختران و خانم هایی که اینگونه نشانه ها را دارند توصیه می شود به بهانه درد قاعدگی، درد های بیش از حد را تحمل نکنند، به میزان خونریزی و تاریخ سیکل قاعدگی خود توجه داشته باشند تا در صورت بروز مشکل بتوانند با انجام به موقع سونوگرافی رحم و تخمدان از بروز مشکلات جدی جلوگیری و بیماری به وجود آمده را کنترل کنند.

خلاصه مطلب

در این مقاله سعی کردیم اطلاعات مفیدی در زمینه سونوگرافی رحم و ضمائم، کاربرد و زمان انجام آن را به شما عزیزان توضیح دهیم. به دلیل اینکه بیماری های رحم و تخمدان مستقیما با توانایی بارداری فرد در ارتباط هستند و از طرفی این بیماری ها می توانند بسیار دردآور باشند و کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهند، چکاپ های دوره ای را به موقع انجام دهید و در صورت داشتن هر یک از نشانه هایی که بیان کردیم در اسرع وقت سونوگرافی رحم و ضمائم را انجام دهید تا از بروز مشکلات جدی جلوگیری کنید. چنانچه نیاز به مشاوره تخصصی متناسب با شرایط خود دارید می توانید با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.