ترس از صمیمیت چیست؟ + علل بروز آن

یکی از انواع ترس هایی که ممکن است بنا به علل متفاوت در انسان ها به وجود آید، ترس از صمیمیت می باشد. انسان ذاتا اجتماعی است ولی برخی از افراد به دلیل ایجاد یک اختلال روانشناختی برای برقراری روابط اجتماعی با دیگران دچار ترس و اضطراب می شوند.

چنین مشکلی نیاز به ریشه یابی و سپس درمان به موقع دارد زیرا اگر به طور کامل کنترل و برطرف نگردد آثار و پیامدهای فروانی را برای بیماران به همراه خواهد داشت. بهتر است بدانیم این نوع از ترس با بروز نشانه هایی همراه است که تشخیص بیماری را تا حدی راحت می کند، بنابراین آشنایی با چنین نشانه های برای آگاهی بخشی ببشتر ضروری می باشد.

به همین علت ما در این مقاله به بررسی موضوع مهم ترس از صمیمیت می پردازیم، تعدادی از مهم ترین نشانه های این بیماری روانشناختی را بیان کرده و به روش های درمانی آن نیز اشاره می کنیم، پس با ما در ادامه مطلب همراه باشید. همچنین می توانید برای توضیحات بیشتر در این زمینه با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.

ترس از صمیمیت چیست؟

قبل از اینکه به توضیح ترس از صمیمیت بپردازیم بهتر است با مفهوم صمیمیت آشنا شویم. صمیمیت نوعی احساس درونی است که افراد را برای برقراری روابط با دیگران و درمیان گذاشتن احساسات قلبی خود ترغیب می کند، در واقع صمیمیت نوعی نیاز محسوب می شود.

زیرا انسان ها در هر دوره از زندگی خود نیاز دارند که احساسات، عقاید و افکار خود را با دیگران در میان گذاشته و به آن ها نزدیک شوند. بنابراین صمیمیت را می توان تمایل به نزدیک شدن به دیگران معنی کرد، این نزدیک شدن علاوه بر نوع احساسی می تواند تمایل به ارتباط فیزیکی باشد مانند دست دادن، در آغوش گرفتن و یا حتی برقراری روابط جنسی.

حال بهتر است با ترس از صمیمیت آشنا شویم، این ترس نوعی اختلال اضطرابی می باشد یعنی بیماران از اینکه با دیگران ارتباط برقرار کرده و صمیمی شوند به صورت افراطی دچار استرس، اضطراب و ترس می شوند و در نتیجه به جای نزدیک شدن به اطرافیان، خود از آن ها دور خواهند شد.

لازم به ذکر است که بیماران این نوع از ترس اضطرابی برخلاف تمایلات درونی خود چنین کاری را انجام می دهند یعنی به شدت علاقه دارند که با دیگران در زمینه های مختلف ارتباط برقرار کنند و صمیمی شوند ولی مقاومت کرده و خود را از انجام چنین کاری منع می کنند زیرا بنا به دلایل مختلف از صمیمی شدن با دیگران می ترسند.

بنابراین با توجه به توضیحات گفته شده متوجه شدیم بیمارانی که دچار ترس از صمیمیت هستند در واقع دچار نوعی بیماری و اختلال روانشناختی می باشند که این اختلال افراد را برخلاف تمایل درونی که دارند از به اشتراک گذاشتن احساسات، افکار، عقاید و حتی نیازهای مختلف روحی و جسمی منع کرده و از ایجاد صمیمیت جلوگیری می کند.

از آن جایی که انسان ها نیاز دارند برای سپری کردن زندگی خود با دیگران ارتباط برقرار کنند، بیماران ترس از صمیمیت دچار مشکلات متعددی در زندگی می شوند که نه تنها از زندگی خود لذت نمی برند بلکه برای ادامه زندگی انگیزه نیز نخواهند داشت.

انواع صمیمیت

همانطور که گفتیم صمیمیت به معنای در میان گذاشتن احساسات، عقاید، افکار و حتی نیازهای جسمی با دیگران می باشد، با انجام چنین ارتباط گیری انسان ها به یکدیگر نزدیک شده و به اصطلاح صمیمی می شوند. بهتر است بدانیم صمیمیت فقط در میان اعضای یک خانواده و یا دوستان ایجاد نمی شود بلکه ممکن است صمیمیت در میان جمعی شکل بگیرد که برای بار دوم هیچگاه یکدیگر را ملاقات نکنند ولی در طول زمانی که در کنار هم هستند در یک زمینه مشترک صمیمی شوند. به همین علت صمیمیت انواع مختلفی دارد که در ادامه مطلب به آن ها اشاره می کنیم:

صمیمیت احساسی

نوعی از صمیمیت که همه ما با آن آشنا هستیم و اکثر افراد از انواع مختلف صمیمیت فقط نوع احساسی آن را می شناسند و ممکن است برخی از شنیدن نام صمیمیت های دیگر متعجب شوند. صمیمیت احساسی به معنای در میان گذاشتن و بیان احساسات قلبی می باشد.

این احساسات می تواند درمورد اعضای خانواده، دوستان و یا فردی که قصد برقراری رابطه عاشقانه با او را دارید بروز کند. در واقع طی ایجاد صمیمیت احساسی شما علاقه قلبی خود را به کسانی که دوستشان دارید بیان خواهید کرد و از این طریق سعی در نزدیک شدن به آن ها را خواهید داشت.

صمیمیت جنسی

طی این نوع از صمیمیت انسان ها بر اساس نیاز جنسی که دارند تمایل خواهند داشت که با فرد مورد نظر ارتباط جنسی برقرار کرده و نیاز خود را برطرف نمایند. در بروز این نوع از صمیمیت معمولا صمیمیت احساسی نیز دخیل است، یعنی اکثر افراد برای رفع نیازهای جنسی خود با کسی که به او علاقه دارند اقدام به نزدیکی می کنند.

صمیمیت زمانی

منظور از صمیمیت زمانی این است که افراد بر اساس میزان نزدیک بودن ارتباطشان با دیگران و ارزشمند بودن فرد مورد نظر برای آن ها وقت صرف می کنند، برای مثال شما برای کسی که در خیابان می بینید که هیچ ارتباط نزدیکی بین شما و او وجود ندارد، ساعت ها وقت صرف نمی کند و این موضوع دقیقا مصداق صمیمیت زمانی می باشد.

صمیمیت عقلانی

در این نوع از صمیمیت افراد مختلف به واسطه نزدیک بودن افکار و ایده های ذهنی خود با یکدیگر صمیمی خواهند شد، یعنی فردی که متوجه می شود کسی هم فکر او می باشد افکار خود را با او در میان گذاشته و به بحث و تبادل نظر می پردازد. چنین افرادی ممکن است در یک محفل علمی با یکدیگر صمیمی شوند و حتی هیچگاه امکان فراهم شدن ملاقات دوباره برایشان وجود نداشته باشد و فقط به واسطه هم فکری و تبادل نظر با یکدیگر در یک مقطع زمانی کوتاه صمیمی شده باشند.

صمیمیت معنوی

به معنای یکسان بودن عقاید معنوی افراد می باشد، یعنی افرادی که طی صحبت با یکدیگر متوجه می شوند عقاید معنوی نزدیکی دارند بیشتر به هم نزدیک شده و به تبادل نظر در این زمینه می پردازند.

صمیمیت اجتماعی

نوع دیگری از صمیمیت که ناشی از در میان گذاشتن دغدغه های اجتماعی افراد می باشد. در صمیمیت اجتماعی طرفین تمایل دارند تصورات خود را برای داشتن یک اجتماع آرمانی و ایده آل با دیگران در میان بگذارند، به آن ها نزدیک شوند و از تصورات آن ها نیز آگاهی یابند.

صمیمیت تجربی

مفهوم این نوع از صمیمیت به معنای به اشتراک گذاشتن تجربیات و نتایج کارهایی می باشد که ما انجام داده ایم و قصد داریم برای نزدیک شدن با دیگران آن ها را توضیح دهیم، این نوع از صمیمیت ممکن است میان دو فرد کاملا غریبه ایجاد شود که فقط قصد دارند درمورد یک موضوع مشخص از تجربیات و نتایج کارهای خود صحبت کنند.

نشانه های ترس از صمیمیت

همانطور که گفتیم بیماران ترس از صمیمیت نشانه هایی را در رفتار خود بروز می دهند که اگر به آن ها توجه شود تشخیص بیماری در مدت زمان کمتری انجام خواهد شد، در نتیجه درمان به موقع آغاز شده و عوارض کمتری در زندگی این افراد شکل می گیرند. بنابراین بهتر است با نشانه های ترس از صمیمیت بیشتر آشنا شویم تا اگر در رفتار خودمان و یا اطرافیان نمایان شدند بتوانیم نسبت به درمان اقدام کنیم، از مهم ترین نشانه های این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد:

در روابط متعهد نیستند

همانطور که گفتیم بیماران ترس از صمیمیت بر خلاف تمایل واقعی خود از صمیمی شدن با دیگران خودداری می کنند زیرا بنا به دلایلی از ایجاد صمیمیت می ترسند، بنابراین چنین افرادی نسبت به فرد مقابل خود در رابطه شکل گرفته متعهد نخواهند بود زیرا نمی خواهند با او صمیمی شده و آینده ای را برای رابطه ایجاد شده تصور کنند. از این رو چنین افرادی درگیر روابط متعدد ولی بدون تعهد و آینده خواهند شد.

گوشه گیر و منزوی می شوند

بیمارانی که دچار ترس از صمیمیت هستند به تدریج با شدت یافتن این اختلال منزوی و گوشه گیر می شوند و تنهایی را به در جمع بودن ترجیح خواهند داد زیرا از اینکه مجبور شوند با دیگران ارتباط صمیمی برقرار کنند می ترسند. بهتر است بدانیم این افراد شروع کننده مکالمه نخواهند بود و معمولا اگر سوالی از آن ها پرسیده شود به صورت کوتاه جواب می دهند تا از ایجاد صمیمیت جلوگیری نمایند.

ارتباط فیزیکی برقرار نمی کنند

یکی دیگر از نشانه های ترس از صمیمیت این است که بیماران از برقراری ارتباط فیزیکی با دیگران خودداری می کنند، یعنی از اینکه با فرد مقابل خود دست بدهند و یا او را در آغوش بگیرند می ترسند، زیرا تصور می کنند با انجام چنین کارهایی زمینه ایجاد صمیمیت فراهم خواهد شد.

از بیان احساسات خودداری می کنند

یکی از مهم ترین نشانه های ترس از صمیمیت عدم بیان احساسات می باشد، بیماران این نوع از ترس ممکن است به اعضای خانواده، دوستان و یا فردی خاص به شدت علاقه داشته باشند ولی متاسفانه احساس خود را سرکوب کرده، در مقابل بیان عواطف و علافه خود مقاومت می کنند تا به هر نحوی که شده از ایجاد صمیمیت جلوگیری نمایند.

ثبات خلق و خو ندارند

همانطور که گفتیم بسیاری از بیماران ترس از صمیمیت، گوشه گیر و منزوی هستند و در نتیجه کم حرف می باشند، ولی گاهی اوقات از چنین حالتی خارج شده و به شدت عصبانی و پرخاشگر می شوند، دلیل این نوع از رفتار ممکن است فشار دیگران برای برقراری ارتباط صمیمانه و یا شدن یافتن تمایل خودشان برای ایجاد صمیمیت باشد. چنین افرادی با بروز خشم و عصبانیت سعی می کنند دیگران را از خود دور کرده و یا به خودشان تلنگر وارد کنند.

کمبود اعتماد به نفس دارند

افرادی که دچار ترس از صمیمیت هستند معمولا اعتماد به نفس پایینی دارند چون تصور می کنند در حدی نیستند که با دیگران ارتباط صمیمانه برقرار نمایند، چنین حسی می تواند ناشی از شکست در زمینه های مختلف، نقص جسمی، موقعیت اجتماعی ضعیف و… باشد.

سخت اعتماد می کنند

بیماران این اختلال روانشناختی اضطرابی به دلیل وقایع تلخ گذشته که موجب صلب اعتمادشان به دیگران شده، خیلی دیرتر از گذشته و با سختی و احتیاط بیشتر به اطرافیان خود اعتماد می کنند، زیرا ممکن است یک یا چند بار به واسطه اعتماد به دیگران و برقراری رابطه صمیمانه با آن ها دچار مشکلات جدی شده باشند.

علل بروز ترس از صمیمیت

بدون شک این اختلال روانشناختی بدون دلیل به وجود نمی آید، حتی کسانی که دلیلی را برای ایجاد این مشکل در نظر ندارند، اگر به درستی و با دقت بررسی کنند متوجه خواهد شد که رویدادی در سالیان گذشته تبدیل به ریشه ای عمیق برای ایجاد ترس از صمیمیت شده است.

بهتر است بدانیم درمان اصولی و موثر برای این مشکل زمانی انجام می شود که ریشه و علل اصلی آن مشخص شود و با توجه به علت، درمان اختصاصی آغاز گردد، از این رو در ادامه مطلب به بررسی مهم ترین عوامل زمینه ساز ترس از ایجاد صمیمیت می پردازیم:

ترس از تنهایی و رها شدن

متاسفانه این نوع از ترس می تواند ناشی از ترس افراطی دیگری به نام ترس از تنهایی باشد، بیمارانی که دچار ترس از تنهایی هستند به طور افراطی و غیر منطقی از رها شدن توسط دیگران و تنها ماندن می ترسند. بنابراین چنین ترسی می تواند زمینه ساز ایجاد ترس از صمیمیت شود زیرا این افراد تصور می کنند اگر با کسی صمیمی شوند ممکن است روزی آن ها را رها کرده و در نتیجه تنها بمانند، به واسطه تنها ماندن نیز دچار مشکلات جدی و متعدد شوند.

ترس از طرد شدن

برخی از این بیماران به دلیل اینکه تصور می کنند اگر درخواست شروع رابطه یا صمیمی شدن را به کسی بدهند او قطعا پیشنهاد را نمی پذیرد، از برقراری ارتباط با دیگران بر خلاف میل باطنی خودداری می کنند. بهتر است بدانیم چنین مشکلی می تواند ناشی از عدم اعتماد به نفس باشد که به فرد احساس حقارت را تلقین کرده تا تصور کند در حدی نیست که دیگران با او ارتباط صمیمانه داشته باشند.

اختلال شخصیت اجتنابی

بهتر است بدانیم اغلب نشانه ها و علل ایجاد ترس از صمیمیت با اختلال شخصیت اجتنابی مشترک هستند، بنابراین افرادی که دچار اختلال شخصیت اجتنابی می باشند امکان دچار شدن به ترس از صمیمیت نیز خواهند داشت. افرادی که شخصیت اجتنابی دارند به دلیل عدم اعتماد به نفس و حقیر دانستن خود از برقراری هرگونه ارتباطی با دیگران خودداری می کنند، بنابراین ارتباط صمیمانه نیز جز همین نوع از ارتباطات می باشد.

تعرض به کودکان

متاسفانه برخی از بیمارانی که دچار این نوع از ترس هستند، در گذشته و دوران کودکی خود توسط فردی که با او صمیمی بوده اند مورد تعرض قرار گرفته اند، بنابراین به واسطه چنین رویدادی خود را از برقراری ارتباط صمیمانه با دیگران منع خواهند کرد.

بهتر است بدانیم اکثر کودکانی که مورد تعرض قرار می گیرند از وقوع چنین اتفاقی هیچ حرفی به زبان نخواهند آورد، در نتیجه به تدریج با مشکلات روحی جدی مواجه می شوند که علاوه بر دوران کودکی، بزرگسالی آن ها را نیز تحت تاثیر قرار می دهند.

سوء استفاده مالی یا جایگاه اجتماعی

یکی دیگر از علل ایجاد ترس از صمیمیت مربوط به سوء استفاده از مال و یا موقعیت اجتماعی افراد می باشد، یعنی برخی از این بیماران در گذشته به واسطه ارتباط صمیمانه ای که با شخصی خاص برقرار کرده اند از اعتمادشان سوء استفاده شده و در نتیجه قسمت بزرگی از دارایی خود را از دست داده و یا موقعیت اجتماعی آن ها خدشه دار شده است. به همین علت خود را بر خلاف تمایل قلبی که دارند از ایجاد صمیمیت با دیگران منع خواهند کرد.

ترس از کنترل شدن

در روابط صمیمانه به خصوص عاطفی که میان افراد ایجاد می شوند، معمولا کنترل و یا کنجکاوی در اکثر امورات زندگی شخصی و کاری رخ می دهد، برخی از افراد از چنین کنترل شدنی می ترسند و در نتیجه با مواجه شدن با رابطه ای که در آن مدام کنترل شده اند دچار ترس از صمیمیت خواهند شد. معمولا این بیماران به روابطی که در آن کنترل می شوند به سرعت پایان داده و تعهدی را نسبت به فرد مقابل قبول نمی کنند.

عدم ارتباط صمیمانه والدین با فرزندان

متاسفانه به دلیل عدم رعایت اصول تربیتی، برخی از والدین با فرزندان خود به خوبی ارتباط عاطفی و صمیمانه برقرار نمی کنند، به دلیل اینکه کودکان به طور مستقیم از رفتار والدین خود الگو برداری خواهند کرد، آن ها نیز به تدریج خود را از صمیمی شدن با دیگران منع کرده و این مشکل ریشه دار شده و در نتیجه وارد بزرگسالی می شود.

پیامدهای ترس از صمیمیت

همانطور که گفتیم این بیماری دارای عوارض و پیامدهای متعددی می باشد که اگر به موقع شناسایی و درمان نگردد، تعداد عوارض و شدت بروز آن ها افزایش خواهد یافت، از این رو در ادامه مطلب به برخی از عوارض این نوع از ترس اشاره می کنیم:

شکل گیری روابط بی سرانجام

متاسفانه از عوارض شایع ترس از صمیمیت می توان به شکل گیری رابطه های بی سرانجام اشاره کرد که بیماران برای جلوگیری از ایجاد صمیمیت در روابط خود به فرد مقابل متعهد نشده و زودتر از آنچه که فرد مقابل آن ها تصور می کند رابطه پایان خواهد یافت. بهتر است بدانیم این بیماران برای فرار از تنهایی خود وارد رابطه های متعدد ولی بی سرانجام می شوند.

تنهایی و افسردگی

همانطور که گفتیم بیماران ترس از صمیمیت به تدریج گوشه گیر، منزوی و در نهایت تنها می شوند. در خلوت خود به بررسی افکار منفی و مزاحم می پردازند، خیال بافی می کنند، کماکان خود را حقیر دانسته و در نهایت دچار انواع دیگری از بیماری های روحی مانند افسردگی می شوند.

برطرف نشدن مشکلات

بدون شک هر کسی در زندگی خود مشکلاتی دارد که گاه نمی تواند آن ها را به تنهایی برطرف کند و نیاز به همراهی دیگران خواهد داشت، متاسفانه بیمارانی که دچار ترس از ایجاد صمیمیت هستند خود را از کمک دیگران محروم کرده و مشکلاتشان را با اطرافیان در میان نمی گذارند زیرا تصور می کنند با انجام چنین کاری صمیمیت میان آن ها ایجاد خواهد شد، در نتیجه به شدت مشکلات افزوده شده و زندگی برایشان سخت می شود.

فشارهای روانی از جانب دیگران

متاسفانه کم نیستند افرادی که دیگران را به واسطه بیماری های روانشناختی که دارند مورد تمسخر قرار خواهند داد، این افراد بیماران ترس از صمیمیت را به دلیل عدم اعتماد به نفس مسخره کرده و با این کار بیماران را برای دوری از دیگران مصمم تر خواهند کرد.

ایجاد مشکل در روابط تحصیلی و شغلی

بدون شک ادامه تحصیل، انجام پروژه های درسی و حتی شغلی مسلتزم برقراری ارتباط میان افراد می باشد، هرچند که صمیمیت نیز میان آن ها شکل نگیرد، متاسفانه بیماران این نوع ترس از برقراری روابط کنترل شده و به دور از صمیمیت نیز خودداری کرده و گاه در روند تحصیلی و شغلی خود با مشکلات جدی مواجه می شوند.

نحوه جلوگیری از ترس از صمیمیت

قطعا هیچ فردی تمایل ندارد دچار ترس از ایجاد صمیمیت شود زیرا زندگی از طریق ارتباط با دیگران معنی پیدا می کند، به همین علت آشنایی با راه های جلوگیری از ایجاد این بیماری و همچنین کنترل و درمان آن برای پیشگیری از بروز عوارض جدی بسیار مهم می باشد، به همین علت در ادامه مطلب به بررسی نحوه جلوگیری از بروز این نوع ترس می پردازیم:

مراجعه به مشاور

یکی از اصلی ترین راه های کنترل و درمان ترس از صمیمیت مراجعه به مشاور می باشد. از این طریق می توان ریشه ایجاد این مشکل را سریع تر شناسایی کرده و نسبت به درمان آن اقدام کرد. بنابراین اگر در رفتارهای خودتان و یا اطرافیان نشانه هایی از این نوع ترس مشاهده می کنید بهتر است در اسرع وقت به مشاور مراجعه نمایید.

رسیدن به خودباوری

همانطور که گفتیم ترس از ایجاد صمیمیت می تواند ناشی از عدم اعتماد به نفس و حس حقارت باشد و چنین مواردی بدون شک ناشی از عدم خودباوری می باشند. بنابراین یکی از راه های جلوگیری، کنترل و همچنین درمان این بیماری روانشناختی، شناسایی توانایی ها، رسیدن به خودباوری و تقویت آن می باشد، در نتیجه در مقابل دیگران احساس حقارت نخواهند داشت، از طرد شدن نمی ترسند و به برقراری ارتباط صمیمانه با دیگران روی می آورند.

فکر کردن به آینده

اگر بیماران ترس از صمیمیت به اهداف زندگی انسان ها توجه کنند و به این موضوع اهمیت دهند که هیچ فردی با سلامت کامل روحی نمی تواند به تنها زندگی کردن ادامه دهد، قطعا به بهبود روابط صمیمانه خود با دیگران اهمیت داده و مقاومت خود را می شکنند.

صرف کردن زمان

بدون شک هیچ بیماری روحی و روانی بدون صرف وقت کنترل و درمان نمی شود، بنابراین اگر خودتان یا اطرافیان شما دچار این بیماری هستید نباید انتظار بهبود سریع داشته باشید و به واسطه طولانی شدن درمان خسته و ناامید شوید، بلکه بهتر است به پیشرفت روند درمان توجه کرده و از این طریق انگیزه بگیرید.

دوری از منفی نگری

همانطور که گفتیم برخی از افراد به دلیل وقایع تلخ گذشته نسبت به همه اطرافیان خود بی اعتماد می شوند و برخلاف میل باطنی از ایجاد صمیمیت خودداری می کنند، این افراد بهتر است با خود تکرار کنند که همه مثل هم نیستند، یعنی اگر فردی از موقعیت، پول و یا اعتماد آن ها سوء استفاده کرده به معنای این نیست که همه مردم این چنین هستند، پس بهتر است منفی نگری را کنار گذاشته و با احتیاط بیشتر به برقراری ارتباط با دیگران اقدام کنند.

کنترل اضطراب

بیان کردیم که ترس از صمیمیت نوعی اختلال اضطرابی است و این بیماران در مواقع ایجاد ارتباط با دیگران دچار استرس می شوند، بنابراین بهتر است در چنین مواقعی از تکنیک های کنترل اضطراب استفاده کرده و بر استرس و ترس خود غلبه کنند.

خلاصه مطلب

ما در این مقاله به بررسی موضوع ترس از صمیمیت پرداختیم، مفهوم آن را بیان کرده و نشانه های ایجاد این بیماری را توضیح دادیم، همچنین به تعدادی از دلایل زمینه ساز این نوع از ترس و راه های جلوگیری از بروز و درمان آن نیز اشاره کردیم. با توجه به تحت تاثیر قرار دادن تمام جوانب زندگی توسط عوارض این بیماری، چنانچه در این زمینه به مشاوره تخصصی نیاز دارید، می توانید با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.