دکتر فکر فکری نو برای سلامتی شما
یکی از دغدغه های بسیاری از والدین نسبت به تربیت فرزندان، نحوه آموزش عذرخواهی به کودکان است. متاسفانه برخی دیگر از والدین به این موضوع توجه نکرده و تصور می کنند کودک زمانی که در شرایطی قرار بگیرد که نیاز به عذرخواهی کردن داشته باشد، این کار را یاد گرفته و نیازی به آموزش ندارد. در حالی که این تصور کاملا اشتباه است، زیرا کودکان نیازمند یادگیری اصولی درخواست بخشش و بیان جمله “معذرت می خواهم” هستند.
در غیر این صورت اگر آموزشی صورت نگیرد کودکان چنین موضوع مهمی را یاد نگرفته و در روابط اجتماعی خود با دیگران و حتی در برخورد با والدین دچار مشکل می شوند. بدون شک همه ما از دیدن کودکی که نسبت به رفتارها و کارهای خود متعهد است و در موقعیت های به جا و درست از طرف مقابل خود عذرخواهی می کند لذت می بریم، بهتر است بدانیم چنین کاری بدون آموزش به درستی انجام نخواهد شد.
به همین علت ما در این مقاله قصد داریم به مراحل و روش های اصولی آموزش عذرخواهی به کودکان بپردازیم و نکات مهمی را بیان کنیم، پس با ما در ادامه مطلب همراه باشید. همچنین می توانید برای دریافت توضیحات بیشتر در این زمینه با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.
روش های آموزش عذرخواهی به کودکان
در زندگی های امروزی اکثر والدین تمایل دارند که فرزندان خود را با شیوه های علمی و از دیدگاه روانشناسی تربیت کنند. تربیت کودکان و فرزندپروری ابعاد مختلفی را شامل می شود که یکی از آن ها نحوه آموزش عذرخواهی به کودکان می باشد.
بهتر است بدانیم در علم روانشناسی برای تمامی ابعاد تربیت فرزندان روش ها و اصول کاربردی وجود دارد که به والدین کمک می کنند تا فرزندان خود را به بهترین نحو تربیت کرده و آینده درخشانی را برای آن ها رقم بزنند.
شاید شما نیز با چنین اتفاقی مواجه شده باشید که کودکتان بعد از انجام کار یا رفتاری اشتباه در مقابل دوست، همکلاسی، اعضای خانواده و… یا جبهه گرفته و یا کاملا بی اهمیت از کنار این موضوع رد شده باشد، در حالی که لازم بوده از طرف مقابل خود به دلیل کار اشتباهی که انجام داده، عذرخواهی کند.
قطعا در چنین شرایطی ناراحت شده و به فکر توجیه کردن فرزند خود درمورد کار اشتباهش بوده اید. بهتر است بدانید کودک شما تا زمانی که یاد نگیرد در چه مواقعی باید عذرخواهی کند، این کار را انجام نخواهد داد. از این رو توصیه می کنیم روش ها و مراحلی که در ادامه مطلب توضیح می دهیم را مطالعه کرده و برای دریافت توضیحات بیشتر با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید:
توضیح دلیل عذرخواهی
اولین اقدام و کاری که برای آموزش عذرخواهی به کودکان باید انجام دهید این است که به فرزند خود توضیح دهید به چه علت باید عذرخواهی کند. شما باید به او بگویید که هر انسانی در مقابل نتیجه کار یا رفتاری که انجام می دهد متعهد است و اگر رفتار و اعمال او سبب ایجاد صدمه به فرد مقابل، توهین به او، دلخوری، ناراحتی و… می شود او موظف است که با رعایت احترام از فرد مقابلش عذرخواهی کند.
فرزند شما باید یاد بگیرد که اگر برای اشتباهی که انجام می دهد و هدف کار یا رفتار او فرد دیگری می باشد، عذرخواهی نکند به تدریج دوستان خود را از دست داده، اعضای خانواده از او دور می شوند و در نهایت کسی تمایل نخواهد داشت که با چنین فردی معاشرت کند. لازم به ذکر است که هر یک از مراحل آموزش عذرخواهی به کودکان باید در آرامش کامل انجام شود، والدین از پرخاشگاری و عصبانیت دوری کنند، زیرا کودکان شما در سنین پایین درکی از عذرخواهی نداشته و نباید برای آموزش دادن به آن ها از خشونت استفاده کنید.
آرام شدن کودک و عدم پرخاشگری
به کودک خود آموزش دهید زمانی که رفتار و یا کار اشتباهی انجام می دهد نباید عصبانی شده و برای رخ دادن آن اتفاق دیگران را مقصر بداند. به او بگویید بهتر است در این مواقع آرامش خود را حفظ کرده، به کار و یا رفتار اشتباه خود چند لحظه فکر کند و در آرامش برای قدم بعدی تصمیم گیری نماید.
سعی کنید در تمامی اصول تربیتی که به کار می گیرید به فرزندان خود آموزش دهید برای اقدام به هر کاری باید آرامش خود را حفظ کرده تا بتوان بهترین تصمیم را گرفت، می توانید توضیح دهید که در خشم و عصبانیت رفتارها، حرف ها و کارهایی از انسان ها سَر می زند در اکثر مواقع پشیمانی به همراه خواهد داشت، پس بهتر است حتی اگر کار اشتباهی انجام می دهید آرامش خود را برای سنجیدن موقعیت حفظ کنید.
توصیه می کنیم برای آموزش این مرحله به کودک خود توضیح دهید که برای رسیدن به آرامش آنی و سریع چند نفس عمیق بکشد، اگر به آب دسترسی دارد مقداری آب خنک بنوشد، اگر امکان دارد برای چند لحظه محل مورد نظر را ترک کرده و سپس مجددا برگردد.
پذیرفتن اشتباه و ابراز پشیمانی
مهم ترین مرحله یک عذرخواهی واقعی این است که فرد اشتباه خود را بپذیرد، قانع شود که حرف، رفتار و یا کار او اشتباه بوده و از جانب او خطایی رخ داده است. کودک شما باید یاد بگیرد که هر فردی باید در مقابل نتیجه کارها و رفتارهایش متعهد باشد و برای نتیجه منفی که حاصل می شود دیگران را مقصر نداند.
بهتر است به کودک خود کمک کنید تا به خودباوری برسد، تفاوتی ندارد که چند ساله است زیرا هر فردی در هر سنی می تواند با به کارگیری روش های اصولی به خودباوری رسیده و آن را تقویت کند، پیشنهاد می کنیم برای انجام این کار با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرد.
در ادامه مطلب ذکر این نکته ضروری است که باید به کودک خود آموزش دهید بعد از اینکه اشتباه خود را پذیرفت و دیگران را مقصر نداست بهتر است ابراز پشیمانی کرده و خود را از رخ دادن آن اتفاق منفی پشیمان نشان دهد. اگر پشیمانی در رفتار کودک وجود نداشته باشد به احتمال بسیار زیاد فرد مقابل عذرخواهی او را قبول نخواهد کرد.
بیان مستقیم جملات عذرخواهی
گاهی اوقات برخی از والدین تصور می کنند برای حفظ اعتماد به نفس و شخصیت کودک خود بهتر است به او بگویند که هیچگاه مستقیم عذرخواهی نکند، در حالی که این تصور اشتباه است زیرا عذرخواهی کردن مستقیم، واضح و بیان جملاتی مانند “معذرت می خواهم” در مواقع درست و به جا نشان دهنده عزت نفس و شخصیت استوار افراد می باشد.
بهتر است بدانیم اعتماد به نفس و شخصیت هیچ فردی با عذرخواهی کردن درست، به جا و به موقع لطمه نخواهد دید، بنابراین چنین تصورات اشتباهی را به فرزندان خود آموزش ندهید، بلکه به او بگویید زمانی که مقصر است اشتباه خود را بپذیرد، ابراز پشیمانی کرده و با احترام کامل بدون حقیر کردن خود جمله معذرت می خواهم، عذرخواهی می کنم و یا من را به خاطر کار اشتباهم ببخش را بیان نماید.
همانطور که می دانیم حتی افراد بزرگسال نیز عذرخواهی کردنی که با بیان مستقیم جمله معذرت می خواهم همراه نباشد را نمی پذیرند، پس بهتر است آموزش عذرخواهی به کودکان را کامل و اصولی انجام دهید.
تقویت توانایی پاسخ منفی شنیدن
متاسفانه برخی از کودکان توانایی نه شنیدن و یا پاسخ منفی از جانب دیگران را ندارند. در چنین مواقعی که جواب منفی می شوند ناراحت شده، گریه می کنند، گاه عصبانی و پرخاشگر می شوند و ممکن است به والدین خود بگویند که نباید عذرخواهی می کردند.
تمامی این رفتارها نشان دهنده شخصیت ضعیفی می باشد که قدرت شنیدن پاسخ منفی در مقابل درخواست هایش را ندارد، چنین کودکانی اگر به موقع آموزش نبینند در بزرگسالی نیز دچار زود رنجی شده، حق به جانب می شوند و تصور می کنند همه افراد موظف هستند در مقابل خواسته ها، عذرخواهی کردن و هر آنچه که آنان تمایل دارند تسلیم شده پاسخ مثبت بدهند، در حالی که زندگی چنین نیست و کودک باید یاد بگیرد ممکن است گاهی اوقات دیگران به او پاسخ منفی داده و عذرخواهی آنان را نپذیرند.
بنابراین بهتر است در روش های آموزش عذرخواهی به کودکان به آن ها کمک کنید تا توانایی نه شنیدن شان را نیز تقویت کنند. برای این کار بهتر است به کودک خود توضیح دهید که برای چند لحظه خود را در جایگاه فرد مقابل تصور کند تا به طور کامل او را درک کرده و متوجه شود که به چه علت عذرخواهی را نمی پذیرد.
عدم تکرار رفتار اشتباه
یکی دیگر از اصول آموزش عذرخواهی به کودکان این است که به فرزند خود بگویید اگر با سپری کردن اصول قبلی از فرد مقابل خود عذرخواهی می کند دیگر نباید همان کار اشتباه را تکرار نماید، اگر رفتار و یا کار اشتباه مجددا تکرار شوند نشان دهنده این است که کودک یک عذرخواهی واقعی را انجام نداده، اشتباه خود را نپذیرفته و پشیمان نیست، بلکه فقط برای آرام شدن اوضاع، رفع تکلیف و یا کسب رضایت نسبی اطرافیان جمله معذرت می خواهم و یا عذرخواهی می کنم را بیان کرده است.
بنابراین در آرامش کامل به کودک خود توضیح دهید که نباید یک کار و یا رفتار اشتباه را مجددا تکرار کند زیرا عذرخواهی کردن او بی ارزش شده و فردی سست و دروغگو در ذهن دیگران مجسم خواهد شد. به او بگویید برای انجام دادن بهتر این کار می تواند دلایل اشتباه بودن رفتار خود را بررسی کرده و قاطعانه به این نتیجه برسد که رفتار و یا کار اشتباهی را انجام داده پس نباید مجددا آن را تکرار کند، شما نیز می توانید در بررسی کردن دلایل و شرایط به کودک خود کمک کنید.
جبران کردن
یکی از اصول آموزش عذرخواهی به کودکان این است که بعد از معذرت خواهی کودک از فرد مقابل، او می تواند با انجام کاری خاص، بیان جمله ای مثبت و هر چیز دیگری که با توجه به شناختی که از فرد مقابل دارد می تواند اشتباه خود را جبران کند.
ذکر این نکته ضروری است که جبران کردن اشتباه کودک نباید با تحقیر شدن او، شکل گیری شخصیت وابسته و یا کمبود اعتماد به نفس اشتباه گرفته شود، یا اینکه کودک قبل از اینکه به طور مستقیم عذرخواهی نماید به فکر جبران کردن باشد.
بلکه بهتر است به کودک خود آموزش دهید که جبران کردن بعد از عذرخواهی کردن مستقیم می باشد و برای بهبود حال روحی فرد مقابل انجام خواهد شد، به کودک خود بگویید که انجام چنین کاری برای نشان دادن ارزشمند بودن فرد مقابل برای او می باشد و نباید جبران کردن واسطه ای برای پذیرفتن عذرخواهی باشد.
با توجه به توضیحات گفته شده متوجه شدیم که تربیت فرزندان درمورد جنبه ها و ابعاد مختلفی انجام می شود که یکی از آن ها، آموزش عذرخواهی به کودکان است، برای انجام اصولی این آموزش می توان با مشاوران دکتر فکر تماس گرفته و شخصیت کودک خود را مصمم شکل دهید.
آموزش عذرخواهی به کودکان نیز با روش ها و طی مراحل مختلفی انجام می شود که بهتر است تمامی مراحل به کودک آموزش داده شده و از او بخواهید که هیچ یک از اصول ها را برای عذرخواهی کردن حذف نکند. در ادامه مطلب قصد داریم به چند نکته که رعایت کردن آن ها ضروری می باشد اشاره کنیم:
- به دلیل اینکه کودکان از والدین الگو برداری می کنند، والدین باید بتوانند در مواقع درست، به جا و به طور اصولی عذرخواهی نمایند.
- والدین هیچگاه نباید کودک خود را به عذرخواهی کردن وادار کنند، زیرا در این صورت او اشتباه خود را مجددا تکرار خواهد کرد.
- در صورتی که کودک رفتار اشتباهی دارد والدین نباید با جملات تحقیر آمیز او را مورد خطاب قرار دهند.
- والدین نباید کودک را با روش های فیزیکی، کلامی، محدود کردن امکانات رفاهی، تنها گذاشتن و… تنبیه کنند.
- بهتر است والدین به کودک خود فرصت تجزیه و تحلیل شرایط و اشتباه مرتکب شده را بدهند.
- والدین می توانند کودک را در بررسی شرایط و دلایل اشتباه بودن کار همراهی کرده و به او کمک کنند.
- والدین نباید کودک را در مقابل دیگران سرزنش کرده و به شخصیت او لطمه وارد نمایند.
خلاصه مطلب
ما در این مقاله به بررسی موضوع مهم و یکی از ابعاد تربیت فرزندان یعنی آموزش عذرخواهی به کودکان پرداختیم، تعدادی از روش های اصولی و نکات مهم این کار را بیان کردیم. با توجه به اهمیت شکل گیری شخصیت درست و مثبت فرزندان بهتر است با این موضوع بیشتر آشنا شده و برای دریافت توضیحات بیشتر در این زمینه با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.
آیا کودک نمی تواند بدون آموزش عذرخواهی کردن را یاد بگیرد؟
خیر عذرخواهی اصولی را بدون آموزش یاد نمی گیرد و با بزرگتر شدن فقط یاد می گیرد که برای توجیه کردن کارهای اشتباه باید جملاتی را به زبان آورد.
آیا با آموزش عذرخواهی به کودکان، اعتماد به نفس نیز تقویت می شود؟
بله قطعا، کودک شما یاد می گیرد نسبت به نتایج کارهای خود متعهد باشد و از این طریق اعتماد به نفس او تقویت می شود.
آیا می توان برای آموزش عذرخواهی به کودکان به مشاور مراجعه کرد؟
بله، برای همه ابعاد تربیت فرزندان می توانید از مشاور کمک بگیرید.
آیا با آموزش عذرخواهی به کودکان در سنین پایین شخصیت آن ها سست شکل نمی گیرد؟
خیر، با انجام چنین آموزشی کودک شما دارای شخصیتی استوار و مسئولیت پذیر خواهد شد.
