شاید تا به حال فکر می کردید عوارضی که بعد از زایمان به سراغ مادر می آید محدود به درد های شکم و لگن است و سردرد ارتباطی به این عوارض ندارد، ولی باید بگوییم که سردرد یکی از درد های به نسبت شایع بعد از زایمان است که معمولا طی ۴۸ ساعت بعد از فارغ شدن مادر شروع می شود و اکثر مواقع تا حداکثر یک هفته بعد بهبود می یابد. شدت این درد ها معمولا خفیف تا متوسط است و به احتمال کمتری با شدت زیاد بروز می کند. این نوع از سردرد ها دارای علل مختلفی هستند که خیلی از آن ها بدون نیاز به درمان دارویی و با رعایت کردن چند نکته ساده قابل بر طرف شدن می باشند. ما در این مقاله به بررسی انواع سردرد بعد از زایمان، علائم و درمان این بیماری می پردازیم. پیشنهاد می کنیم با ما همراه باشید و در صورت نیاز برای توضیحات بیشتر با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.
مهمترین علل سردرد بعد از زایمان
بر اساس میزان شایع بودن، سردرد های بعد از زایمان به دو دسته تقسیم می شوند. سردرد های اولیه که شایع تر هستند و شامل موارد زیر می شوند:
سردرد تنشی: شدت درد خفیف است و در دو طرف سر ایجاد می شود. طول مدت این درد از ۳۰ دقیقه تا یک هفته متغیر است. از علل ایجاد آن می توان به کم خوابی و کم آبی بدن اشاره کرد.
سردرد میگرن: درد شدیدتر و تپنده است و با علائمی همچون تهوع، استفراغ و حساسیت به نور همراه است.
سردرد خوشه ای: این نوع از درد در یک طرف سر بروز می کند و ممکن است ناحیه دردناک به صورت چرخشی تغییر کند.
به طور کلی سردرد های شایع و ساده بعد از زایمان معمولا دو طرفه و قرینه هستند و به دنبال اینکه مادر حدود ۱۵ دقیقه در حالت عمودی قرار گرفته، ایجاد می شوند و اکثرا با دراز کشیدن مادر به مدت ۱۵ دقیقه، بر طرف می شوند. دسته دیگری از سردرد های بعد از زایمان، سردرد های ثانویه هستند که علل آن ها می تواند ناشی از مواردی باشد که در ادامه مطلب به آن ها اشاره می کنیم:
به دلیل اینکه مادر بعد از زایمان با شرایط جدیدی در زندگی رو به رو است و نگرانی هایی برای مراقبت از نوزاد تازه به دنیا امده دارد و این در حالی است که از لحاظ شرایط جسمی نمی تواند به تنهایی این شرایط را کنترل کند، ممکن است دچار استرس شده و نسبت به هر گونه درد واکنش نشان دهد و این شرایط روحی باعث تشدید درد های بعد از زایمان، به خصوص سردرد های ساده شود. به همین دلیل در ادامه مطلب قصد داریم به بررسی سردرد های شایع و ساده ای بپردازیم که به راحتی قابل درمان بوده و جای نگرانی ندارد. از جمله علائم سردرد بعد از زایمان می توان موارد زیر را نام برد:
حال سوالی که به وجود می آید این است که علت بروز سردرد بعد از زایمان چیست و اصلا بین زایمان و سردرد چه ارتباطی وجود دارد. پروسه فارغ شدن مادر از بارداری با تغییرات جسمی او همراه است بنابراین دور از انتظار نیست که عوارض کوتاه مدت جسمانی هم برای مادر به وجود آید. همین تغییرات و عوارض می تواند از علل ایجاد سردرد بعد از زایمان شود که ما قصد داریم به برخی از این علل اشاره کنیم:
افت قند خون حین زایمان
وارد شدن فشار به عضلات گردن در طول زایمان
نوسانات فشار خون حین زایمان
کم خونی، به خصوص اگر ناشی از کمبود آهن باشد.
بیهوشی نخاعی در زایمان سزارین
به هم خوردن تعادل هورمونی، زیرا با انجام زایمان سطح هورمون استروژن به شدت کاهش می یابد.
علاوه بر مواردی که در حین زایمان رخ می دهد و ممکن است باعث بروز سردرد بعد از زایمان شود، مواردی هم هستند که بعد از زایمان زمینه ساز این نوع از سردرد ها می شوند، مانند:
کم خوابی
استرس
خستگی بیش از حد
کمبود آب بدن
رژیم غذایی نامناسب
همانطور که گفتیم درصد بالایی از این سردرد ها ساده بوده، نیاز به درمان دارویی ندارند و با رعایت کردن چند نکته قابل بر طرف شدن هستند. از جمله مواردی که در بهبود سردرد بعد از زایمان مفید هستند می توان موارد زیر را نام برد:
مصرف زیاد آب و مایعات
خواب کافی و به اندازه که نباید از ۸ ساعت بیشتر شود
در کنار روش هایی که توضیح دادیم، درمان دارویی هم برای رفع سردرد بعد از زایمان وجود دارد ولی با توجه به اینکه نوازد از شیر مادر تغذیه می کند، مصرف دارو باید با احتیاط انجام شود. مصرف یکسری از داروهای عمومی بدون نسخه پزشک و با دز کم مشکلی را برای نوازد ایجاد نمی کند و در اغلب موارد منجر به درمان سردرد بعد از زایمان هم می شود. از جمله این داروها می توان موارد زیر را نام برد:
استامینوفن ساده و بدون کدئین
ایبوبروفن
دیکلوفناک سدیم
لازم به ذکر است که برای درمان این نوع از سردرد ها باید از مصرف خودسرانه آسپرین و استامینوفن کدیین دار خودداری شود.
نکته قابل توجه این است که ما اشاره کردیم یکی از علل سردرد بعد از زایمان می تواند بیهوشی نخاعی باشد به دلیل این که هنگام انجام این نوع از بیهوشی، مقداری از مایع مغزی نخاعی مادر نشت کرده و خارج می شود که این اتفاق باعث وارد شدن فشار به مغز می شود. راه درمان این نوع از سردرد، ثابت نگه داشتن سر بدون تکان های هیجانی و ناگهانی به مدت ۲۴ ساعت است.
در اکثر موارد سردرد های بعد از زایمان با رعایت کردن مواردی که گفتیم قابل بر طرف شدن هستند ولی گاهی ضروری است که مادر به پزشک مراجعه کند. با وجود هر یک از مواردی که در ادامه مطلب به آن ها اشاره می کنیم لازم است که مادر توسط پزشک متخصص زنان معاینه شود:
سردرد هایی که بروز آن ها به جای کم شدن، شدت می یابد.
مصرف قرص های استامینوفن، ایبوبروفن و دیکلوفناک سدیم برای درمان جوابگو نیستند.
تاری دید و تغییرات در بینایی
سردردی که باعث اختلال در خواب می شود.
ضعف
سردردی که با شیردهی تشدید می یابد.
بی حسی
سردردی که بعد از یک وقفه کوتاه مجدد شروع می شود.
درد چشم
سردردی که با تهوع، استفراغ، تب و مشکل بینایی به صورت مکرر همراه می شود.
بعد از مراجعه به پزشک متخصص زنان، با بررسی علائم ممکن است مادر به پزشک متخصص مغز و اعصاب برای معاینات بیشتر ارجاع داده شود. در این شرایط بهتر است مادر استرس خود را کنترل کند زیرا اکثر اوقات نتایج آزمایشات و بررسی های متخصص مغز و اعصاب نشان دهنده عدم مشکل می باشد و مادر فقط نیاز به داروهای تخصصی و درمان طولانی تری دارد.
توصیه می شود به دلیل حساس بودن شرایط مادر بعد از زایمان، تا حد امکان اعضای خانواده از مادر و نوزاد تازه به دنیا آمده تا چند روز مراقبت کرده تا مادر بتواند شرایط جدید زندگی خود را کنترل کرده و از استرس و خستگی زیاد دور بماند تا آسیب های جدی به او وارد نشود.
ما در این مقاله به بررسی علت، علائم بو درمان سردرد بعد از زایمان که یکی از درد های به نسبت شایع بعد از زایمان برای مادر است، پرداختیم. همانطور که گفتیم در اکثر مواقع با رعایت کردن موارد ساده ای که باعث بهبود این نوع از درد می شود می توان از نگرانی مادر جلوگیری کرد. چنانچه با مطالعه این مطلب سوالاتی درمورد این نوع از سردرد دارید، می توانید با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.
آیا سردرد بعد از زایمان برای همه مادران رخ می دهد؟
خیر
آیا سردرد بعد از زایمان عوارضی هم دارد؟
بله، در صورتی که برای طولانی مدت ادامه داشته باشد ممکن است عوارضی هم به دنبال داشته باشد
آیا سردرد بعد از زایمان با قرص مسکن قابل درمان است؟
بله، در اکثر مواقع تسکین می یابد
آیا سردردهای بعد از زایمان سزارین ناشی از تاثیر داروهای بی هوشی هستند؟
گاهی اوقات همینطور است ولی در صورتی که طولانی شود باید مورد بررسی قرار بگیرد
سوالی دارید؟ با ما تماس بگیرید
تماس با برترین مشاوران از طریق تلفن ثابت در سراسر کشور از ۸ صبح الی ۱۲ شب حتی ایام تعطیل
دکتر فکر فکری نو برای سلامتی شما
