عوارض طلاق برای کودکان + راه های کاهش آن

زندگی مشترک همه زوجین بدون دغدغه و اختلاف نیست، متاسفانه برخی از افراد بعد از گذشت مدتی از شروع زندگی مشترک متوجه می شوند که با یکدیگر تفاهم ندارند و حتی مانع آرامش و پیشرفت فرد مقابل می شوند، در چنین مواقعی اگر هیچ یک از راه های سازش نتیجه مثبتی نداشته باشد تصمیم به جدایی و طلاق گرفته خواهد شد. برخی از زوجین که فرزندی ندارند تنها دغدغه آن ها بعد از جدایی زندگی خودشان می باشد ولی برخی از افراد که یک یا تعداد بیشتری فرزند دارند و تصمیم به جدایی می گیرند متاسفانه با مشکلات جدی عوارض طلاق برای کودکان مواجه خواهند شد.

فرزندان به خصوص کودکان که در سن حساسی قرار دارند در مواجه شدن با موضوع طلاق و جدایی والدین خود بسیار لطمه می خورند، چراهای زیادی در ذهنشان به وجود می آید که برخی از والدین هیچگاه به سوالات آنان پاسخ نمی دهند زیرا معتقد هستند که زندگی آن ها به کودکان ربطی ندارد و آن ها در نهایت با یکی از والدین زندگی خود را ادامه خواهند داد، در حالی که این کار بسیار اشتباه است و کودکان باید در حد سن و درک خود درمورد مشکلات پدر و مادر و دلیل جدایی توجیه شوند.

برخی از والدین تمام زندگی را در تامین امکانات رفاهی می بینند و تصور می کنند که اگر بعد از طلاق، کودکشان از لحاظ مالی مشکلی نداشته باشد همه چیز عالی پیش خواهد رفت و کودکی بی دغدغه را پرورش می دهند. بهتر است بدانیم فرزندان چنین والدینی در بازه سنی حساس کودکی نیازهای متعدد روحی، عاطفی، اجتماعی و مالی دارند بنابراین در جهت کاهش اثرات طلاق برای آن باید تمامی جوانب را مورد بررسی قرار داد.

به دلیل اهمیت آینده کودکان حاصل از جدایی والدین، ما در این مقاله به بررسی عوارض طلاق برای کودکان می پردازیم و تعدادی از راهکارهای مفید برای کاهش این عوارض را توضیح می دهیم، پس با ما در ادامه مطلب همراه باشید. همچنین می توانید برای توضیحات بیشتر در این زمینه با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.

عوارض طلاق برای کودکان و روحیات آن ها

همانطور که گفتیم افرادی که تصمیم به جدایی از همسر خود دارند و راهی برای سازش و تفاهم در پیش روی آن ها وجود ندارد، نباید تصور کنند که در این موضوع فقط خودشان و رسیدن به آرامش آن ها مهم است، بلکه کودکان از طلاق والدین خود بیشتر ضربه می خورند زیرا آنچنان درک زیادی را از مشکلات زندگی مشترک ندارند و فکر می کنند شاید راهی وجود دارد که طلاق صورت نگیرد ولی والدین آن ها بدون در نظر گرفتن کودکانشان از یکدیگر جدا می شوند.

همین تفکرات باعث می شود اثرات و عوارض طلاق برای کودکان بیشتر باشد و آن ها با مشکلات جدی در آینده رو به رو شوند. بنابراین زوجینی که تصمیم به جدایی دارند باید از عوارض طلاق برای فرزندان خود آگاه شوند و راه حل های مناسب را در نظر بگیرند. در ادامه مطلب به برخی از مهم ترین عوارض طلاق برای کودکان اشاره می کنیم:

کمبودهای عاطفی

بدون شک یکی از عوارض مهم جدایی والدین برای کودکان ایجاد مشکلات احساسی و عاطفی می باشد. هرچقدر یکی از والدین به کودک محبت کند، در کنار او باشد و به نیازهای عاطفی کودک توجه کند، در نهایت او خود را تشنه و نیازمند توجه و محیت والد دیگر می بیند و چون شرایط دیدار هر لحظه کودک با آن والد فراهم نیست خیلی زود بعد از طلاق والدین، دچار مشکلات عاطفی خواهد شد. بهتر است بدانیم هر چقدر حساسیت روحی کودکان بیشتر باشد، شدت اثر این مورد نیز افزایش خواهد یافت.

حسادت به دیگر کودکان

بعد از جدایی والدین از یکدیگر کودکانی که با یکی از آن دو نفر زندگی می کنند در مواقعی که دوستان و هم کلاسی های خود را در کنار هر دوی والدینشان می بینند، یا آن ها از مهمانی ها و مسافرت های خانوادگی خود تعریف خواهند کرد، کودکان طلاق دچار حسادت نسبت به آن ها می شوند، گاهی اوقات به تدریج از دوستان خود دور شده و منزوی خواهند شد، احساس پوچی می کنند و دلیلی را برای زندگی پر از کمبود خود پیدا نمی کنند. تمامی این احساسات و سوالاتی که در ذهن آن ها وجود دارند و بدون راه حل باقی می مانند عوارض طلاق برای کودکان را افزایش می دهند.

بیماری های روحی

همانطور که گفتیم کودکانی که با طلاق والدین مواجه می شوند با دیدن شرایط مطلوب زندگی دیگران منزوی و گوشه گیر می شوند، از جمع های دوستانه و خانوادگی دور خواهند شد و با کمبود عاطفه رو به رو می گردند، تمامی این شرایط زمینه ساز ایجاد بیماری های روحی مختلف مانند افسردگی هستند.

اگر به کودکان طلاق نگاه کنید متوجه می شوید که برخی از آن ها چقدر ساکت و کم حرف هستند و اگر پرس و جو کنید به شما می گویند که این کودکان تا قبل از طلاق والدین خود اینگونه نبوده اند، چنین گوشه گیری و ساکت شدنی ناشی از شکل گیری بیماری های روحی می باشد.

احساس ناامنی

یکی دیگر از عوارض طلاق برای کودکان از بین رفتن حس امنیت می باشد. چنین کودکانی تصور می کنند در زندگی فعلی که پدر در کنارشان نیست هرکسی می تواند به آن ها آزار برساند یا اینکه چون مادر در کنارشان نخواهد بود هیچگاه خانه رنگ و بوی آرامش و امنیت نخواهد داد. این کودکان اگر مورد درمان های مشاوره ای قرار نگیرند چنین احساس ناامنی و ترسی برایشان ادامه دار خواهد شد و ممکن است وارد دوره نوجوانی و بزرگسالی نیز بشود.

افت تحصیلی

کودکان بعد از طلاق والدین در مواجه شدن با شرایط درسی و تحصیلی متفاوت خواهند بود، برخی از آن ها که درک بهتری از آینده دارند و سعی می کنند به اهداف خود دست پیدا کنند تحت هر شرایطی از درس و مدرسه دور نخواهند شد، اگر شرایط روحی خوبی نداشته باشند در روزهایی که حال بهتری دارند تکالیف جا مانده خود را جبران می کنند. متاسفانه برخی دیگر از کودکان این چنین نیستند ولی کلا نسبت به زندگی، آینده و تحصیل خود بی اهمیت می شوند و در نهایت دچار افت تحصیلی شده و ممکن است به طور کلی از مسیر تحصیل خارج شوند.

پرخاشگری

یکی دیگر از عوارض طلاق برای کودکان که بسیار شایع می باشد و گاهی با گریه های شدید همراه می شود پرخاشگری کودکان است. کودکانی که فشارهای روانی و گاه مالی بعد از طلاق والدین را تحمل می کنند دچار حساسیت شده، زود رنج می شوند، با کوچکترین تلنگری پرخاشگری می کنند و با والدی که در حال زندگی هستند لج بازی کردن را شروع خواهند کرد.

بدون هدف ماندن

برخی از کودکان تصور می کنند که چون تلاش های پدر و مادرشان برای رسیدن به اهداف خود در زندگی نتیجه نداده، زندگی مشترک آن ها خراب شده، حتی فرزندانی را به دنیا آورده اند که بین دو نفر در حال رفت و آمد هستند و معلق مانده اند، پس آن ها نیز نباید برای زندگی خود اهدافی داشته باشند و در جهت رسیدن به آن ها تلاش کنند زیرا زندگی همیشه بی نتیجه می ماند.

این کودکان تا مدت ها زندگی خود را به بطالت می گذرانند، برخی از آن ها بعد از مدتی با وارد شدن تلنگر به خود آمده و مسیر مشخصی را برای رسیدن به اهداف طی می کنند ولی متاسفانه برخی از کودکان حتی با وارد شدن به دوره بزرگسالی نیز بی هدف می مانند، زندگیشان تباه می شود و عوارض طلاق برای کودکان بیشترین اثر خود را نشان می دهند.

ایجاد تصورات منفی درمورد ازدواج

شاید تا به حال با کودکی مواجه شده باشید که بیان می کند من هیچ وقت ازدواج نمی کنم چون پدر و مادرم طلاق گرفتند، اصلا کسی با من ازدواج نمی کند چون من بچه طلاق هستم، از ازدواج می ترسم چون ممکن است بچه هایی سرگردان مثل خودم به دنیا بیایند و…. متاسفانه کودکان بیشتر از آن چیزی که تصور کنیم تاثیر پذیر هستند، خیال بافی می کنند و در نتیجه عوارض طلاق برای کودکان گاهی اوقات جبران ناپذیر خواهد بود.

ترحم دیگران نسبت به کودکان

برخی از کودکان از اینکه مورد ترحم دیگران قرار بگیرند بیزار هستند، پرخاشگر می شوند و به تدریج از برخورد با دیگران دور خواهند شد. ولی برخی دیگر از کودکان به دلیل خلاء های عاطفی که دارند تمایل خواهند داشت که مورد ترحم اطرافیان قرار بگیرند و به آن ها محبت شود. بنابراین مشکلات روحی که از عوارض طلاق برای کودکان می باشند خود را در مراحل و زمینه های مختلف زندگی آن ها نمایان می کنند.

احساس تنفر نسبت به والدین

افرادی که قصد جدایی از یکدیگر دارند اگر دلایل طلاق را در حد درک و فهم کودکان به آن ها توضیح ندهند، سوالات بی جواب کودکان تبدیل به درگیری های ذهنی می شود، فشارهای روحی ناشی از ترحم دیگران آن ها را آزار می دهند و در نهایت این کودکان، والدین خود را مسبب تمام مشکلات خود دانسته و از آن ها متنفر می شوند.

بزهکاری

متاسفانه کم نیستند تعداد کودکانی که بعد از طلاق والدین با مشکلات جدی مواجه می شوند و برای فرار از دغدغه های ذهنی با دوستان نابابی ارتباط برقرار کرده و با این کار زمینه بزهکاری خود را فراهم می کنند. برخی از کودکان با بزرگ شدن با پیشنهاد برخی از افراد سیگار می کشند، با خود چاقو حمل می کنند، درگیری های فیزیکی را شروع خواهند کرد، ممکن است دزدی و جیب بری را یاد بگیرند و هزاران کار ناسالم دیگر. در چنین مواقعی عوارض طلاق برای کودکان این است که آن ها به تدریج تبدیل به افراد بزهکار و هنجار شکن اجتماع شده و ممکن است از خانه خود نیز فراری شوند.

راه های کاهش عوارض طلاق برای کودکان

با توجه به دوره سنی حساس کودکان، آن ها خیلی بیشتر والدین خود تحت تاثیر عوارض طلاق قرار خواهند گرفت و ممکن است در اثر برخورد نادرست با آن ها از مسیر اصلی رسیدن به موفقیت دور شوند، به مشکلات روحی دچار گشته یا بزهکار اجتماعی گردند، بنابراین افرادی که تصمیم به جدایی از یکدیگر می گیرند باید بتوانند با به کارگیری راه حل های مناسب شرایط روحی فرزندان خود را تحت کنترل بگیرند و مانع از بروز مشکلات جدی در زمینه های مختلف برای کودکان خود شوند.

درست است که افراد بعد از طلاق زندگی مشترکی ندارند ولی برای همیشه یک وجه مشترک به نام فرزندان خواهند داشت که باید برای زندگی آن ها با یکدیگر صحبت کرده و در این زمینه به تفاهم برسند. در ادامه مطلب به برخی از راه های کاهش عوارض طلاق برای کودکان اشاره می کنیم:

برای کودکان خود وقت صرف کنید

بدون شک مهم ترین عاملی که می تواند دردهای کودکان را بعد از طلاق والدین تسکین دهد، صرف وقت توسط والدین برای آن ها می باشد. اگر شما نیز از همسر خود جدا شده اید بهتر است شما و همسرتان به اندازه کافی در کنار کودکتان باشید تا حس مهم و ارزشمند بودن و همچین فراموش نشدن را به او منتقل کنید.

کودکان همیشه از تنها ماندن می ترسند، تنها ماندن به واسطه والدین، دوستان، هم کلاسی ها و… پس برای کنترل شرایط روحی فرزند خود از جمله های وقت ندارم، منم کار و مشغله دارم، به مادر یا پدرت زنگ بزن و… استفاده نکنید.

کودکان را از دیدن والد دیگر منع نکنید

اگر به واسطه جدایی از همسرتان، کودک یا کودکان با شما زندگی می کنند بهتر است برای کاهش عوارض طلاق برای کودکان آن ها را از دیدن پدر یا مادر خود محروم نکنید زیرا آن ها به هر دوی شما نیاز دارند و قطعا یک نفر نمی تواند تمام نیازهای عاطفی کودکان را برطرف کند.

بنابراین از سر لج بازی، مشکلات میان خودتان را به کودکان منتقل نکرده و آن ها را از دیدن پدر یا مادرشان محروم نکنید. نکته قابل ذکر این است که شما اگر مانع از دیدار کودکان با والد دیگر شوید چهره خود را در ذهن فرزندان مخدوش کرده و آن ها تصور می کنند مسبب اصلی طلاق و جدایی شما هستید.

از والد دیگر در مقابل کودکان بدگویی نکنید

اگر همسر سابق شما بداخلاق و فحاش بوده، بند و بار اخلاقی نداشته، معتاد یا خلافکار است، پر توقع بوده، تعهدی نسبت به خانواده ندارد و… بهتر است در مقابل فرزندان خود از او بدگویی نکنید، شاید او تصمیم بگیرد برای کودکانش پدر یا مادر خوبی باشد و یا اینکه کودکان او را واقعا دوست داشته باشند با همه کاستی ها و بداخلاقی هایی که دارد. شما با بدگویی کردن فقط کودکانتان را از خود دور می کنید نه از همسر سابقتان.

به دعواهای خود خاتمه دهید

بعد از طلاق مرور گذشته، اتفاقات تلخ و اختلافات دیگر فایده ای ندارد، مقصر جلوه دادن یکدیگر و حق به جانب بودن، زندگی شما را به روزهای خوش بعد از ازدواج بر نمی گرداند، شما با ادامه دادن به دعوا با همسر سابق خود فقط باعث اذیت و آزار روحی فرزندان و افزایش شدت عوارض طلاق برای کودکان خواهید شد، اجازه دهید فرزندان شما با جدایی صورت گرفته کنار بیایند و به زندگی جدید خود عادت کنند.

امکانات رفاهی را برای کودکان خود فراهم کنید

این نکته به معنای تهیه کردن بی رویه وسایل و امکانات برای کودکان نیست بلکه به معنای این است به جای اینکه تهیه امکانات زندگی را فقط و فقط وظیفه پدر بدانید خودتان نیز می توانید تا حد امکان به رفاه کودکان کمک کنید. همچنین آقایان باید بدانند که محروم کردن کودکان از امکانات رفاهی ضروری به بهانه زندگی کردن آن ها با مادرشان اشتباه است، با این کار کودکان قربانی اشتباهات شما خواهند شد و با گذشت زمان یک زندگی پر از دغدغه و عقده را تجربه می کنند.

به مشاور مراجعه کنید

یکی دیگر از راه های کاهش عوارض طلاق برای کودکان مراجعه به مشاور می باشد. توصیه می شود هر دو نفر والدین و همچنین کودکان با مشاور صحبت کنند تا بهتر بتوانند با زندگی جدید خود کنار بیایند و از رخ دادن مشکلات احتمالی جلوگیری نمایند.

علت طلاق را به کودکان توضیح دهید

بهتر است برای کاهش عوارض طلاق برای کودکان در حد سن، درک و شرایط روحی آن ها بدون بدگویی کردن از همسرتان، دلیل طلاق و عدم تفاهم را به آن ها توضیح دهید. قطعا سوالات بدون جواب در ذهن فرزندان شما باعث ایجاد مشکلات روحی فراوان خواهند شد.

مشکلات احتمالی بعد از طلاق را توضیح ندهید

برخی از افراد به کودکان خود بعد از طلاق می گویند که مثلا ما از این به بعد زندگی سختی داریم، تنها هستیم، مشکل مالی خواهیم داشت، تو باید قوی باشی و… تا بتوانیم به زندگی ادامه دهیم، قطعا با چنین کاری کودکان دچار نگرانی، ترس، اضطراب و عدم حس امنیت می شوند. آن ها تصور می کنند دوران یک زندگی خوب به پایان رسیده و آن ها بالاخره روزی در مقابل مشکلات خمیده می شوند.

بنابراین برای جلوگیری از ناامیدی کودکان و پایمال نکردن فرصت و حق کودکی کردن آن ها، از مشکلات بعد از طلاق چیزی را بازگو نکنید، در عوض می توانید بیان کنید که ما از این به بعد باید بیشتر در کنار هم باشیم تا بتوانیم به همه آرزوها و اهداف بزرگمان برسیم.

بلافاصله ازدواج نکنید

برخی از افراد بعد از مدت کوتاهی که از همسر خود جدا می شوند نسبت به ازدواج مجدد اقدام می کند، شاید این کار از نظر احساسی یا مالی برای آن ها مفید باشد ولی برای کودکان این چنین نخواهد بود. کودکان شما نمی توانند خیلی زود درک کنند که شما به ازدواج کردن نیاز دارید، تصور پدر یا مادر جدید برای آن ها بسیار سخت می باشد. بنابراین برای کاهش عوارض طلاق برای کودکان بهتر است تا ثبات شرایط روحی و زندگی کودکان خود نسبت به ازدواج مجدد اقدام نکنید.

خلاصه مطلب

ما در این مقاله به بررسی عوارض طلاق برای کودکان پرداختیم، همچنین راهکارهای مختلفی را برای کاهش شدت این مشکلات و بهبود شرایط روحی کودکان بیان کردیم. همانطور که گفتیم دوره کودکی از حساسیت بالایی برخوردار است، کودکان به سختی می توانند با طلاق و جدایی والدین خود کنار بیایند و قطعا نیازمند درک کردن و فراهم شدن شرایط مختلفی هستند. با توجه به اهمیت این موضوع چنانچه به مشاوره تخصصی نیاز دارید، می توانید با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.