همانطور که جسم افراد به تغذیه و تقویت قوا نیاز دارد تا در سلامت باقی بماند موفقیت در روابط اجتماعی فرد نیز مستلزم داشتن بلوغ عاطفی است. بلوغ عاطفی در افراد دارای نشانه هایی است که به شما در تشخیص آن کمک خواهد کرد. در این مطلب در مورد ۷ نشانه بلوغ عاطفی در افراد صحبت خواهیم کرد.
بلوغ عاطفی چیست؟
شاید بارها در زمان ها و موقعیت های متفاوت از افراد مختلف واژه بلوغ عاطفی را شنیده باشید. به عنون مثال زیاد می شنویم که فلان شخص هنوز به بلوغ عاطفی نرسیده است یا از منظر روان شناسی نیز گاها شنیده اید که برای ازدواج و تشکیل زندگی مشترک نیاز است تا افراد به بلوغ عاطفی برسند. بلوغ عاطفی عبارتست از قدرت تشخیص فرد به گونه ای که فرد بداند در چه شرایطی باید افسار را از دست احساسش گرفته و به دست عقلش بسپارد. بنابراین هر فرد برای آنکه در ازدواج موفق باشد یا با خانواده، اطرافیان ودوستان خویش ارتباطات درست برقرار کند، نیازمند بلوغ عاطفی است. یعنی تشخیص احساسات مثبت و منفی وبه کارگیری آن ها به شکل درست و در زمان ومکان درست. بلوغ عاطفی یا رشد هیجانی از جنبه های حیاتی بلوغ محسوب می شود و تاثیر زیادی بر دوره های بعدی زندگی فرد دارد.
در یک معنای بسیار ساده از بلوغ عاطفی آمده است: بلوغ عاطفی به معنای شناخت درست هیجانات خود و توانایی مدیریت آن هاست. این بلوغ عاطفی است که نشان می دهد ما با قرارگرفتن در شرایط سخت چطور خودمان و احساساتمان را کنترل می کنیم.
نشانه های بلوغ عاطفی
برای اینکه تشخیص دهیم به چه میزان از بلوغ عاطفی دست پیدا کرده ایم نشانه هایی وجود دارد. اما قبل از آنکه به نشانه ها بپردازیم ذکر ایین نکته ضروری است که بدانید رسیدن به بلوغ عاطفی طی یک فرایند پویا اتفاق می افتد و افراد می توانند در طول زندگی برای رسیدن به بلوغ عاطفی تلاش کرده وآن را ارتقا دهند. در ادامه به ۷ نشانه بلوغ عاطفی اشاره می کنیم تا بیشتر با این مفهوم آشنا شویم.
انعطاف پذیری: اولین نشانه بلوغ عاطفی در افراد انعطاف پذیریی آن هاست. انعطاف پذیری همانطور که از نامش پیداست یعنی فرد در شرایط مختلف توان وفق دادن خود را داشته باشد و بتواند بسته به موقعیتی که در آن قرار گرفته است به آن به شیوه منحصر به فرد بنگرد و براساس شرایط موجود خود را با آن سازگار نماید. زمانی که شما از نظر روانی و ذهنی به حدی رسیده باشید که بتوانید خود را با افراد و موقعیت های گوناگون سازگار کنید یعنی شما از بلوغ عاطفی برخوردار هستید و می توانید الزامات مربوط به موقعیتی که در آن قرار گرفته اید را درک کنید.
توانایی پذیرش مسئولیت: دومین نشانه از ۷ نشانه بلوغ عاطفی توانایی فرد در مسئولیت پذیری است. مسئولیت یعنی داشتن شجاعت در پذیرش عواقب ناشی از تصمیم گیری های خودتان. زمان که شما فرد مسئولیت پذیری باشید یعنی پذیرفته اید که مسئول زندگی خودتان هستید و وضعیت فعلی که در آن قرار دارید ناشی از تصمیماتی است که اتخاذ کرده اید. نکته مهم در مسئولیت پذیری این است که به دنبال اتخاذ تصمیمات درست و راه حل جبران باشیم نه اینکه مدام خود را سرزنش کنیم. چراکه مسئولیت پذیری با سرزنش کردن مداوم خود متفاوت است.
عدم قضاوت دیگران: سومین نشانه بلوغ عاطفی قضاوت نکردن است. یکی دیگر از نشانه های مهم رسیدن افراد به بلوغ عاطفی این است که به عقاید دیگران احترام گذاشته و تفاوت عقاید را بپذیریم. در این صورت انعطاف پذیری شما نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
خوش بینی متعادل و مثبت گرایی واقع بینانه: نشانه چهارم از ۷ نشانه بلوغ عاطفی داشتن خوش بینی متعادل و مثبت گرایی واقع بینانه است. در این ویژگی فرد در حد اعتدال و به میزان واقع گرایانه ای دیدگاه مثبت به زندگی داشته و برای رسیدن به آنچه که در سر دارد تلاش می کند. منفی گرایی به عنوان یک مانع اصلی سد راه تلاش شما برای موفقیت خواهد شد. افراد دارای بوغ عاطفی به حدی از خوش بینی در زندگی رسیده اند که می توانند با مسائل و مشکلاتی که بر سر راهشان قرار می گیرد مقابله کرده و بهترین تصمیم را اتخاذ کنند.
توانایی محبت و عشق ورزیدن و پاسخ درست نسبت به محبت دیگران: این ویژگی به عنوان یکی دیگر از نشانه های اصلی بلوغ عاطفی در افراد شناخته می شود. افراد در زندگی خود به محبت ورزیدن و دریافت محبت دیگران نیاز دارند و زمانی که به این ویژگی دست پیدا کرده و توانایی عشق و دوست داشتن دیگران را پیدا کنند می توانند با دیگران ارتباطات بهتری داشته باشند و بیشترین احساس نزدیکی و لذت را در ارتباط با دیگران کسب کنند. انسان ها ذاتا موجودات اجتماعی هستند و به دریافت محبت از سوی دیگران و همچنین عشق ورزیدن به دیگران نیاز دارند.
قدرت و آستانه تحمل در شرایط سخت: این مورد نیز یکی دیگر از نشانه های بلوغ عاطفی در افراد است. به این معنا که با بیان درست احساسات و تشخیص علت اصلی مشکلات قدرت تحمل در خود را بالا برده و سریع تر از دیگران از حال بد خود عبور کنیم. این موضوع به معنای احساس کردن دردها و شادی ها و پاسخ درست دادن به آن هاست. نادیده گرفتن مشکلاتی که وجود دارد نشانه بلوغ عاطفی فرد نبوده بلکه به نوعی ضعف شخصیتی نیز محسوب می شود. از سوی دیگر بلوغ عاطفی یعنی فرد با تمام وجود احساسات و هیجانات خود را درک می کند اما اجازه نمی دهد که شدت و ضعف این احساسات باعث بروز رفتارهای نادرست و تصمیمات اشتباه شود.
توانایی کنترل خشم داشتن و رفتار آرام و رهایی نسبی از رفتارهای تکانشی و هیجانی: رفتار خشن و عصبانیت های ناگهانی نشان دهنده نرسیدن افراد به بلوغ عاطفی است. درواقع یادگیری روش های کنترل خشم و به کارگیری آن ها در شرایط بروز خشم و عصبانیت یکی از نشانه های بلوغ عاطفی در افراد است. اینکه فرد آموخته در شرایط ناراحت کننده اولین واکنشش عصبانیت نباشد. فردی که به بلوغ عاطفی رسیده باشد می داند که کنترل خشم و عصبانیت نتیجه بهتری خواهد داشت.
تا به این جا در مورد ۷ نشانه بلوغ عاطفی در افراد صحبت کردیم و با این نشانه ها آشنا شدیم. اگرچه که تعداد این نشانه بیشتر بوده و مصادیق بیشتری را شامل می شود. در ادامه به نشانه های نرسیدن به بلوغ عاطفی اشاره می کنیم.
نشانه های نرسیدن به بلوغ عاطفی
همانطور که رسیدن به بلوغ عاطفی نشانه هایی دارد, عدم رسیدن به بلوغ عاطفی نیز دارای نشانه هایی است. از جمله:
رفتار عجولانه و بدون تفکر: شخصی که به بلوغ عاطفی و رشد هیجیانی درست نرسیده باشد دست به رفتارها و برخوردهای سریع، بدون فکر و عجولانه می زند.
نداشتن صبر و تحمل: آستانه تحمل افرادی که به بلوغ عاطفی نرسیده اند بسیار پایین است. به نوی که زود از کوره در می روند و نمی توانند آرامش خود را حفظ کنند. این افراد شنونده خوبی نیز نیستند.
عدم قبول مسئولیت: یکی دیگر از نشانه های نرسیدن به بلوغ عاطفی، عدم قبول مسئولیت تصمیمات و اقداماتی است که فرد انجام داده است.
عدم اعتماد به نفس: اشخاصی که به بلوغ عاطفی نرسیده اند، از اعتماد به نفس برخوردار نیستند و عزت نفس پایینی دارند. این افراد نمی توانند به توانایی خود تکیه کنند و مدام به دنبال گرفتن تایید از دیگران هستند.
احساس نیاز شدید به محبت و توجه دیگران: این ویژگی نیز به همان نبود اعتماد به نفس در افرادی برمی گردد که به بلوغ عاطفی نرسیده اند. آن هابه شدت احساس می کنند باید مورد توجه و محبت دیگران قرار بگیرند و سعی در جلب نظر آن ها به شیوه های گوناگون می کنند. این افراد هچنین درصورتی که در جلب محبت دیگران موفق نشوند دچار استرس و همچنین دچار اضطراب می شوند.
فرار از واقعیت به جای پذیرفتن آن: در افرادی که هنوز نشانه های بلوغ عاطفی در آن ها دیده نمی شود، نوعی گریز از واقعیت های موجود به جای پذیرفتن حقایق وجود دارد. منطق این افراد نپذیرفتن و انکار کردن است.
جمع بندی
در این مطلب در مورد بلوغ عاطفی و ۷ نشانه بلوغ عاطفی در افراد صحبت کردیم. بلوغ عاطفی یا رشد هیجیانی حالتی است که در آن فرد احساسات مثبت و منفی خود را به درستی تشخیص داده و می داند باید در چه شرایطی چه رفتاری از خود نشان بدهند. افراد دارای بلوغ عاطفی، دارای اعتماد به نفس، عزت نفس، قدرت تحمل، صبر و شکیبایی و مسئولیت پذیری هستند. این افراد دیگران را قضاوت نکرده و مسئولیت تصمیمات خود را خودشان برعهده می گیرند. افراد دارای بلوغ عاطفی همچنین دارای حد تعادلی از خوش بینی و مثبت گرایی واقع گرایانه برخوردار هستند و انعطاف پذیری خوبی در برخورد با شرایط مختلف و وفق دادن خود با تغییرات دارند. اما در کنار نشانه های رسیدن به بلوغ عاطفی، مواردی نیز وجود دارد که نشان می دهد افراد به بلوغ عاطفی نرسیده اند. این افراد اعتماد به نفس نداشته، مسئولیت کارهای خود را بر دوش دیگران انداخته و توانایی تحمل واقعیت و پذیرش آن را ندارند در نتیجه از آن فرار می کنند. بلوغ عاطفی موضوعی مستمر و پویاست که افراد می توانند در تمام طول عمر خود به دنبال ارتقاء آن باشند. اگر در این زمینه و موارد گفته شده احساس ضعف می کنید یا به دنبال بررسی میزان بلوغ عاطفی خود هستید تا در تصمیم گیری ها بهتر عمل کنید، حتما با روان شناسان خبره و باتجربه مشورت نمایید.