علت عزت نفس پایین و درمان آن

زندگی هر فردی دارای ارزش های متعددی است که برخی از افراد آن ها را ارتقاء می بخشند و برخی ارزش ها را نادیده می گیرند، در نتیجه این افراد از عزت نفس پایین برخوردار هستند. بهتر است بدانیم عزت نفس عاملی مهم در بهبود کیفیت زندگی انسان هاست، از این رو اهمیت دادن به تقویت این عامل می تواند مسیر پیشرفت و رسیدن به زندگی ایده آل را هموار کند.

شاید برخی از افراد به دلیل مواجه شدن با مشکلات و وارد شدن فشارهای سنگین به آنان ارزش های خود را فراموش کرده و در نتیجه دچار شکست های جدی شوند، بنابراین بهتر است نسبت به راه های تقویت عزت نفس آگاهی خود را افزایش داده و یاد بگیریم که چطور از ارزش های وجودی خود بهره ببریم.

از این رو ما در این مقاله قصد داریم به بررسی موضوع مهم نشانه های عزت نفس پایین بپردازیم، تعدادی از علل ایجاد این مشکل و همچنین راه های تقویت عزت نفس را بیان کنیم، پس با ما در ادامه مطلب همراه باشید. همچنین می توانید برای دریافت توضیحات بیشتر در این زمینه با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.

عزت نفس چیست؟

شاید در نگاه اول بسیاری از افراد اعتماد به نفس و عزت نفس را یک موضوع مشترک و واحد تصور کنند و تفاوتی را میان این دو عنوان در نظر نگیرند، بهتر است بدانیم یکی دانستن معنای عزت نفس و اعتماد به نفس اشتباه است. عزت نفس را می توان به معمای باور و یقین پیدا کردن نسبت به ارزشمند و توانمند بودن است، یعنی فردی که از عزت نفس بالایی برخوردار است به یقین رسیده و باور دارد که او انسانی ارزشمند و توانمند می باشد.

این در حالی است که اعتماد به نفس به معنی باور داشتن نسبت به توانایی ها و استعدادهای فردی می باشد، یعنی فرد به یقین رسیده که توانمند است. با توجه به توضیحات گفته شده می توان نتیجه گرفت که اعتماد به نفس یکی از مولفه های عزت نفس را شامل می شود.

بهتر است بدانیم کم نیستند تعداد افرادی که توانایی ها و استعدادهای خود می شناسند، نسبت به آن ها به باور رسیده اند ولی احساس ارزشمند بودن ندارد، بنابراین چنین افرادی از عزت نفس پایین برخوردار هستند. در نتیجه بهتر است که از این پس عزت نفس و اعتماد به نفس را به یک مفهوم معنی نکنیم و اگر می خواهیم از اعتماد به نفس برای نسبت دادن به موضوعی خاص بهره ببریم بگوییم من از اعتماد به نفس بالایی در زمینه… برخوردار هستم و نام آن موضوع خاص را بیان کنیم.

همانطور که گفتیم عزت نفس به بهبود کیفیت زندگی ما در تمامی زمینه ها کمک می کند بنابراین اعتماد به نفس نیز چون یکی از مولفه های عزت نفس را دارا می باشد به ارتقاء زندگی انسان ها کمک خواهد کرد. از این رو توصیه می کنیم با به کارگیری روش های اصولی به تقویت باور کردن ارزشمند و توانمند بودن خود کمک کنید، برای این کار می توانید بدون از دست دادن وقت با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.

نشانه های عزت نفس پایین

همانطور که گفتیم کم نیستند تعداد افرادی که دارای توانایی های منحصر به فرد هستند و به یقین و باور نسبت به آن ها نیز رسیده اند ولی متاسفانه خود را انسانی ارزشمند تصور نمی کنند، به همین علت نیز از عزت نفس پایین برخوردار بوده و با مشکلات جدی در زندگی مواجه هستند.

بهتر است بدانیم این مشکل در حوزه علم روانشناسی و مشاوره قابل کنترل و درمان می باشد ولی اقدام به درمان نیازمند آگاهی یافتن نسبت به نشانه ها و تشخیص به موقع است. به همین علت در ادامه مطلب به برخی از مهم ترین نشانه های کمبود عزت نفس اشاره می کنیم:

برتر دانستن دیگران نسبت به خود

یکی از نشانه های کمبود عزت نفس تصور برتر دانستن دیگران نسبت به خود می باشد. فردی که از عزت نفس بالایی برخوردار نیست هیچ زمانی خود را بالاتر و بهتر از دیگران تصور نمی کند بلکه در ذهن خود به اطرافیانش آنقدر پَر و بال می دهد تا به یقین برسد که همه از او برتر هستند و به تدریج این تصور را به واقعیت و ارتباط با دیگران نیز بسط می دهد.

بیهوده بودن وجود او

کسی که عزت نفس بالایی ندارد تصور می کند وجود او در دنیا و زندگی دیگران کاملا بیهوده است، اگر توانایی منحصر به فردی داشته باشد بیان می کند که دیگران نیز می توانند چنین کاری را انجام دهند بنابراین وجود ٱنان در دنیا بیهوده است. در واقع چنین افرادی بُعد ارزشمند بودن خود را فراموش کرده و در نتیجه توانمندی های خود را نیز دست کم می گیرند.

عدم دفاع از خود در برابر دیگران

اگر کسی چنین افرادی را در مقابل خودشان با دیگران مقایسه کرده، آنان را تحقیر کند، توانمندی ها و ارزشمند بودن این افراد را زیر سوال ببرد هیچ عکس العملی نشان نداده، از خود دفاع نمی کنند و بیشتر از قبل احساس بیهوده بودن به این افراد غلبه می کند.

حقیر جلوه دادن خود برای دست یابی به موضوعی خاص

اغلب افرادی که عزت نفس بالایی ندارند برای اینکه احتمال دست یابی و رسیدن به موضوعات مورد نظر را افزایش دهند معمولا خود را حقیر نشان داده تا از طریق برانگیختن حس ترحم دیگران آنان را مجاب به انجام کار مورد نظر کنند.

عدم شرکت در گفتگو و بحث

یکی دیگر از نشانه های عزت نفس پایین شرکت نکردن در بحث ها و گفتگوها می باشد، چنین افرادی توانایی صحبت در مقابل دیگران را نداشته، اگر مجبور به انجام چنین کاری شوند دچار تغییر حالات جسمی مانند افزایش ضربان قلب، بی نظمی ریتم تنفس، تعریق شدید و… می شوند، در نتیجه از شرکت در چنین محافلی خودداری می کنند.

بهتر است بدانیم افرادی که عزت نفس بالایی ندارند در مواجه شدن با موضوعات جدی که نیازمند تعامل آنان با دیگران است دچار استرس و اضطراب شده و تغییر حالات جسمی آنان نیز ناشی از همین موضوع می باشند.

عذرخواهی مکرر و بی دلیل

همانطور که می دانیم عذرخواهی کردن هر فردی به دنبال رخ دادن اشتباهی است که از جانب او رخ داده، معمولا کسی بی دلیل از دیگران عذرخواهی نمی کند مگر اینکه از عزت نفس بالایی برخوردار نباشد. این افراد معمولا به طور مکرر و با منطق های غیر معقول از دیگران عذرخواهی می کنند.

عدم علاقه به خود

همانطور که گفتیم یکی از نشانه های کمبود عزت نفس بیهوده دانستن وجود چنین افرادی است، این موضوع سبب می شود تا آنان نسبت به خود بی علاقه باشند و گاهی حتی از خودشان متنفر نیز هستند. در نتیجه هیچ لذتی را از زندگی نبرده و به طور مداوم خود را مورد سرزنش قرار می دهند.

ویژگی افراد با عزت نفس پایین

در قسمت های قبلی همین مقاله با تعدادی از نشانه های کمبود عزت نفس و همچنین تعریف عزت نفس و اعتماد به نفس آشنا شدیم. همانطور که گفتیم آگاهی یابی نسبت به نشانه ها و ویژگی های افرادی که با این مشکل مواجه هستند بسیار مهم است، بنابراین در ادامه مطلب به تعدادی دیگر از ویژگی های این افراد اشاره می کنیم:

توانایی تصمیم گیری ندارند

افرادی که از عزت نفس بالایی برخوردار نیستند معمولا دیدگاه های خود را بی ارزش دانسته و تصمیم گیری درمورد موضوعات زندگی را به دیگران واگذار می کنند. چنین کسانی تصور می کنند اگر برای زندگی خود تصمیم بگیرند قطعا با مشکل مواجه شده و متضرر می شوند.

از جمع ها و محافل دور می شوند

یکی از نشانه های عزت نفس پایین که اگر فرد مورد نظر به موقع مورد درمان تخصصی قرار نگیرد، تشدید یافته و منجر به بروز دیگر بیماری های روحی مانند افسردگی می شود، دوری از محافل و جمع های دوستانه و یا خانوادگی است. چنین افرادی به چند دلیل مانند مقایسه شدن با دیگران، مورد تمسخر قرار گرفتن، برتر دانستن دیگران نسبت به خود و بیهوده بودن حضورشان تمایل به تنهایی دارند.

برای رسیدن به زندگی بهتر تلاش نمی کنند

چنین افرادی معمولا اهدافی در زندگی خود ندارند و از این جهت برای رسیدن به زندگی بهتر و پیشرفت در زمینه های مختلف تلاش نمی کنند. اغلب اوقات شانس را در رویدادهای مختلف زندگی دخیل می دانند و از این جهت تلاش کردن را بیهوده تصور می کنند.

توانایی ها و استعدادهای خود را باور نمی کنند

همانطور که گفتیم عزت نفس به معنای باور داشتن ارزشمند و توانمند بودن است، از این رو افرادی که عزت نفس پایین دارند توانایی ها و استعدادهای خود را نادیده گرفته و در نتیجه تصور می کنند فردی بی ارزش می باشند.

برای ادامه زندگی سردرگم هستند

وقتی هدفی وجود نداشته باشد، تلاشی به کار گرفته نشود و شانس در تمامی زمینه های زندگی در اولویت باشد، قطعا فرد سردرگم بوده و نمی داند چه اتفاقی منتظر او می باشد یا چه کاری را باید انجام دهد.

خود را لایق زندگی ایده آل نمی دانند

با توجه به اینکه چنین افرادی دیگران را نسبت به خود برتر می دانند و حس ارزشمند بودن ندارند در نتیجه خود را لایق رسیدن به زندگی موفق و ایده آل نداسته و به آنچه که دارند قانع هستند.

علت عزت نفس پایین

بهتر است بدانیم کاهش عزت نفس و ایجاد عوارض منفی ناشی از آن بدون دلیل نبوده و قطعا وجود یک یا چند عامل سبب شکل گیری چنین مشکلی می شوند. مشاوران برای درمان تخصصی و کامل کمبود عزت نفس در ابتدا علل ریشه ای را مورد بررسی قرار می دهند تا با برطرف کردن آن ها به روند بهبود وضعیت افراد کمک کنند. به همین علت در ادامه مطلب به بررسی برخی از علل مهم کاهش عزت نفس می پردازیم:

تربیت ناصحیح

عاملی که زمینه ساز بسیاری از مشکلات جدی است تربیت غیر اصولی و ناصحیح فرزندان است، زمانی که کودکان به دلیل رفتارهای غیر اصولی والدین شخصیت وابسته دارند، نمی توانند به تنهایی برای خود تصمیم بگیرند، از انجام کارهای جدید منع می شوند و برای انجام هر اموری باید والدین در کنارشان باشند قطعا از عزت نفس پایین برخوردار خواهند بود.

اگر این مشکل در همان دوران کودکی برطرف نشود وارد دوره بزرگسالی شده و تمام جوانب زندگی و آینده افراد را تحت تاثیر قرار می دهد.

مقایسه شدن با دیگران

بهتر است بدانیم اگر کودکان خود را در زمینه های مختلف با دیگران مقایسه کرده و تصور می کنید با انجام چنین کاری حس رقابت و تلاش را در آنان برانگیخته می کنید، تصور شما کاملا اشتباه است. هیچ کودکی با مقایسه شدن به سمت تلاش و موفقیت سوق پیدا نمی کند بلکه فقط استعدادها و توانایی های فردی او سرکوب شده و عزت نفسش کاهش می یابد.

شکست در زمینه های مختلف

یکی دیگر از دلایل موثر بر عزت نفس پایین شکست در زمینه های مختلف است بدون اینکه فرد به فکر پیدا کردن علت و در نهایت راه حل رفع شکست باشد. از این رو توصیه می شود افرادی که دچار شکست در زندگی شده اند، انگیزه خود را برای شروع از دست داده و تمایل به پیشرفت ندارند به مشاور مراجعه کرده و از ایجاد عوارض جدی جلوگیری کنند.

ترس های مختلف

فردی که دچار ترس های افراطی درمورد موضعاتی مانند آغاز دوباره، شکست، تصمیم گیری به تنهایی و… می باشد قطعا از عزت نفس بالایی برخوردار نیست، بنابراین اگر تمایل به تقویت عزت نفس دارد در ابتدا باید چنین ترس هایی را درمان و برطرف نماید.

درمان عزت نفس پایین

با توجه به توضیحات گفته شده متوجه شدیم شناسایی و درمان به موقع کمبود عزت نفس از اهمیت بالایی برخوردار است، از این رو در ادامه مطلب به توضیح برخی از مهم ترین راه های درمان و کمک کننده به تقویت عزت نفس می پردازیم:

به مشاور مراجعه کنید

توصیه می شود اولین اقدامی که در جهت بهبود و تقویت عزت نفس انجام می دهید مراجعه به مشاور باشد. مشاور به شما کمک می کند با توجه به شرایطی که دارید علل ایجاد مشکل را پیدا کرده، برطرف کنید و سپس با به کارگیری راه های مناسب عزت نفس خود را تقویت نمایید.

به موضوعات مورد علاقه بپردازید

بهتر است به توانایی های دیگران توجه نکرده، به فکر رقابت با آنان نباشید و وقت خود را صرف امور مورد علاقه خود کنید. قطعا موفقیت شما در زمینه هایی که دوست دارید بهتر و بیشتر خواهد بود. با انجام این کار و رسیدن به موفقیت عزت نفس شما نیز تقویت می شود.

موفقیت هايتان را با خود تکرار کنید

توصیه می کنیم برای تقویت عزت نفس پایین تمامی موفقیت هایی که کسب کرده اید را یادداشت کرده، با خود به طور مکرر تکرار کنید تا به این باور برسید که شما نیز توانمند و ارزشمند هستید و از این طریق تمایل به کسب موفقیت های بیشتر در شما افزایش یابد.

برای نظرات دیگران مرز تعیین کنید

از این پس به کسی اجازه ندهید فرارتر از حد و مرزی که مشخص می کنید درمورد شما، توانایی ها و زندگی تان نظر دهد، با این کار به دیگران ثابت می کنید تصمیم گیرنده نهایی زندگی شخصی خودتان، شما هستید. توصیه می کنیم با رعایت احترام و به طور منطقی به دیگران اجازه ندهید درمورد شما بیش از حدی که تمایل دارید نظر دهند، تا از این طریق اطرافیان را از خود دور نکرده و با تنهایی مواجه نشوید.

خلاصه مطلب

ما در این مقاله به بررسی موضوع مهم عزت نفس پایین پرداختیم، تعدادی از مهم ترین علل ایجاد این مشکل را بیان کردیم، همچنین توضیح دادیم که نشانه های کمبود عزت نفس چگونه هستند. با توجه به اهمیت تاثیر تقویت عزت نفس در زندگی انسان ها توصیه می کنیم آگاهی خود را نسبت به این موضوع افزایش دهید، به این منظور می توانید با مشاوران دکتر فکر تماس گرفته و مشاوره تخصصی دریافت کنید.