روش های ساده برای دور کردن افکار منفی از ذهن

احتمالا شما هم درباره تاثیر افکار و انرژی آن ها بر زندگی بسیار شنیده اید. افکاری که اگر مثبت باشند، زندگی را زیباتر و اگر منفی باشند آن را برایمان طاقت فرسا می کنند. با این حال نمی توان وجود افکار منفی را حداقل در مقطعی از زندگی انکار کرد و گاهی کنار گذاشتن این نگرش هم گاهی چندان آسان نیست. به همین دلیل هم اغلب افراد به دنبال روش های دور کردن افکار منفی از فکر و ذهن هستند و دائما از ما می پرسند که چطور افکار منفی را دور کنیم؟

با توجه به آنکه با یک یا دو جمله ساده نمی توان راه حل این مساله را ارائه داد، تصمیم گرفتیم تا در یک مقاله کوتاه نکاتی را در مورد بهترین روش های دور کردن افکار منفی از فکر و ذهن خدمت شما عزیزان بیان کنیم. همچنین، چنانچه در این زمینه نیازمند مشاوره و راهنمایی هستید، می توانید به راحتی و به صورت تلفنی یا آنلاین با کارشناسان ما تماس بگیرید.

چرا دور کردن افکار منفی از ذهن سخت است؟

احساس ما نسبت به یک موقعیت، معمولا از درک مان نسبت به آن موقعیت نشات می گیرد. این درک اغلب درست است، اما مصون از اشتباه نیست. برای مثال، گاهی‌ بیش از حد به خودمان سخت می‌گیریم یا درباره‌ی انگیزه های دیگران، قضاوت‌ عجولانه و اشتباه می‌کنیم که می‌تواند مشکل‌ساز باشد و شادی را از ما بگیرد.

همچنین ممکن است ما را به سمتی هدایت کند که غیرمنصفانه با دیگران برخورد نمائیم. اما چگونه افکار منفی را از خود دور کنیم؟ روش های دور کردن افکار منفی از ذهن چیست؟ آگاهی از افکار، تفکر منطقی و مثبت اندیشی ابزارهای ساده‌ایی هستند که می‌توانیم به کمک آنها با تصورات ذهنی منفی مقابله کنیم.

البته نباید این نکته را فراموش کرد که دستیابی به این نوع از نگرش و تغییر شخصیت در جهت بهبود آن مسلما نیاز به تمرین، استمرار و هدفمندی دارد و نمی توان عات منفی را یک شبه از بین برد.

روش های ساده برای دور کردن افکار منفی از ذهن

تعریف استرس به نقل از ریچارد اِس. لازاروس (Richard S. Lazarus) چنین است: «استرس زمانی ایجاد می‌شود که فرد فکر می‌کند تقاضاهایی که از او می‌شود، فراتر از حد توانایی‌های فردی و اجتماعیِ ارائه‌شدنی از سوی او است».

فرد در جریانِ استرس، یک قضاوت مهم می‌کند. بدین معنا که احتمالا به واسطه‌ی آن موقعیت، احساس خطر می کند. در این حالت، باید کافی بودنِ توانایی‌ها و منابعش را برای مقابله با خطرِ احساس‌شده تخمین بزند.

میزان استرس فرد به دو عامل بستگی دارد: صدمه‌‌ای که احتمال می‌دهیم از موقعیت مفروض به ما وارد شود و همچنین، منابع موجود برای رویارویی با آن موقعیت. در این شرایط، درک موقعیت حیاتی است، زیرا (به لحاظ فنی) موقعیت‌ها به‌خودیِ‌خود استرس‌زا نیستند، بلکه تفسیر ما از موقعیت‌، تعیین‌کننده‌ی میزان استرس ماست.

کاملا روشن است که گاهی‌ اوقات چیزهایی که درباره‌ یک موقعیت به خودمان می‌گوییم، درست هستند. برخی از موقعیت‌ها ممکن است واقعا خطرناک باشند و برای ما به لحاظ فیزیکی، اجتماعی یا حرفه‌ایی تهدیدآمیز باشند. در این موقعیت‌ها، استرس و احساسات بخشی از «سیستم اولیه‌ی هشدار» هستند که ما را متوجه خطرِ نهفته در این موقعیت‌ها می‌کنند.

با وجود این، بسیار اتفاق می‌افتد که ما با خودمان بیش از حد خشن و ناعادلانه برخورد می‌کنیم، به حدی که هرگز نمی‌توانیم با دوستان یا اعضای تیم باشیم. این مسئله، به همراهِ افکار منفی دیگر، می‌تواند سبب بروز غم و استرس شدید و کمبود اعتماد به نفس ما شود. با توجه به این توضیحات در ادامه با روش های دور کردن افکار منفی از فکر و ذهن آشنا می شویم.

۱. آگاهی از افکار

شما زمانی که از آینده بترسید، خودتان را کوچک بشمارید، به‌خاطر خطاها از خودتان انتقاد کنید، به توانایی‌هایتان شک کنید یا انتظار شکست داشته باشید، منفی فکر خواهید کرد. تفکر منفی به اعتمادبه‌نفس شما صدمه می‌زند، عملکرد تان را تضعیف، منجر به عزت نفس پائین شده و مهارت‌های ذهنی شما را فلج می‌کند.

مشکل اصلی این است که افکار منفی به ادراک ما رخنه می‌کنند، به آن‌ها آسیب‌ می‌زنند و بدون اینکه ما متوجه شویم از ذهن خارج می‌شوند. از آنجا که ما افکار منفی را به چالش نمی‌کشیم، نادرست بودن آنها دور از ذهن نیست. با این حال، اگر آنها را به چالش بکشید، از اثر مخرب‌ آن ها جلوگیری می‌کنید.

آگاهی از افکار فرایندی است که به‌واسطه‌ آن، افکارتان را بررسی می‌کنید و از چیزهایی که به ذهن‌تان خطور می‌کنند، آگاه می‌شوید. یک راه برای کسبِ آگاهی بیشتر از افکارتان این است که هنگام فکر کردن به موقعیتی استرس‌زا، به جریان سیال ذهن خود توجه نمائید. هیچ فکری را سرکوب نکنید؛ بلکه بگذارید آن فکر به ذهن‌تان خطور کند و در صورت امکان، روی برگه‌ایی بنویسید.

راهکار دیگر، نوشتن استرس در یک دفتر خاطرات استرس است. روند کار به این صورت است که شما برای یک یا دو هفته، تمام اتفاقات ناخوشایندی را که منجر به استرس شما شده‌اند، یادداشت می‌کنید. این فرایند افکار منفی، نگرانی بیش از حد و همچنین خاطرات و موقعیت‌های تلخ و ناخوشایندی را که شما آنها را منفی قلمداد می‌کنید، شامل می‌شود.

پس از ثبت افکار منفی‌تان برای مدت‌زمان منطقی، به‌سرعت شاهد الگوهایی در تفکرات منفی خود خواهید بود. در پایان این دوره، وقتی دفتر ثبت استرس خود را تحلیل می‌کنید، باید قادر به تشخیص رایج‌ترین و مخرب‌ترین افکارتان باشید. این افکار را در اولویت قرار دهید تا به آنها رسیدگی کنید.

آگاهی از افکار، نخستین گام در فرایند مدیریت افکار منفی است، زیرا شما تنها زمانی می‌توانید افکارتان را مدیریت کنید که از وجود آنها آگاه باشید.

۲. تفکر منطقی

گام بعدی در مجموعه روش های دور کردن افکار منفی از فکر و ذهن ، به چالش کشیدن آن افکار منفی است که با استفاده از تکنیک آگاهی از افکار، آنها را شناسایی کرده‌اید. به هر فکری که در دفتر ثبت کرده‌اید، بیندیشید و آن را به طور منطقی به چالش بکشید. از خودتان بپرسید که آیا این فکر منطقی است و آیا در برابر موشکافی منصفانه تاب مقاومت دارد؟

به عنوان مثال، شاید با تحلیل دفتر ثبت استرس خود، متوجه شوید که در این مدت، اغلب، افکار منفی زیر را در سر داشته‌اید:

احساس بی‌کفایتی؛
نگرانی از خوب نبودنِ عملکردِ کاری‌تان‌؛
نگرانی از بی‌نتیجه بودن تلاش‌ها به واسطه‌ی خارج بودن مسائل از کنترل‌تان
نگرانی از واکنش دیگران نسبت به کارتان.

برای شروع می‌توانید با روش‌های زیر، این افکار منفی را به چالش بکشید:

آیا شما برای انجام کار مورد نظری که نگران آن هستید، آموزش دیده‌اید؟ آیا شما برای انجام این کار، تجربه و منابع لازم را دارید؟ آیا به‌ خوبی برنامه‌ریزی و تمرین کرده‌اید؟ اگر جواب شما به این سؤالات مثبت است، پس هر کاری را که به لحاظ منطقی لازم بوده، انجام داده‌اید. اما اگر همچنان نگران باشید، احتمالا برای انجام این کار، استانداردهایی را برای خودتان تعیین کرده‌اید که دست‌یافتنی نیستند.

۳. بهبود نگرانی از عملکرد

آیا شما آموزش‌هایی که یک فرد منطقی برای انجامِ خوبِ یک کار لازم می‌داند را دیده‌اید؟ آیا به‌درستی برنامه ریزی کرده‌اید؟ آیا اطلاعات و منابع لازم را در اختیار دارید؟ آیا زمان کافی برای انجام این کار را دارید و تیم پشتیبانی‌تان را به‌درستی راهنمایی کرده‌اید؟ آیا کاملا آماده شده‌اید؟ اگر این‌طور نباشد، باید فورا این آمادگی‌ها را ایجاد کنید. اگر این آمادگی‌ها را دارید، پس برای ارائه‌ی بهترین عملکرد، شرایط خوبی خواهید داشت.

۴. کاهش نگرانی از مسائل خارج از کنترل

آیا شما طرح‌های احتیاطی مناسب را اجرا کرده‌اید؟ آیا تمام ریسک‌ها و احتمالاتِ ممکن را به‌درستی بررسی و آنها را مدیریت کرده‌اید؟ اگر چنین است، پس برای رسیدگی به مشکلات بالقوه، آمادگی لازم را دارید و در مسیر روش های دور کردن افکار منفی از فکر و ذهن به خوبی پیش می روید.

۵. کاهش نگرانی از واکنش‌های دیگران از روش های دور کردن افکار منفی از فکر و ذهن

اگر آمادگی‌های لازم را دارید و تمام تلاش خود را می‌کنید، پس باید به خودتان تبریک بگوئید. اگر به‌طور منطقی نهایت تلاش‌تان را می‌کنید و تمرکز خود روی نیازهای مخاطبان است، پس مطمئن باشید کسانی که منصف باشند، واکنش خوبی نشان خواهند داد. اگر هم منصف نباشند، این خارج از کنترل شما است.

این اشتباه را نکنید که از یک اتفاق، نتیجه‌ی کلی بگیرید. به‌عنوان مثال، اگر در محل کار، اشتباهی از شما سر زده است، این به آن معنا نیست که شما کارتان را خوب انجام نمی‌دهید.

به همین ترتیب، حتما اتفاقاتی را که از نظرتان استرس‌زا هستند، به‌دقت بررسی کنید. چون مسئولیت‌های جدید از نظرتان استرس‌زا هستند، دلیل نمی‌شود همیشه در آینده هم استرس‌زا باشند. بهترین کار این است که بر نظرات غیرمنصفانه فائق شوید. واکنش منطقی خود را به هر یک از افکار منفی‌ در ستون افکار منطقی در برگه‌ بنویسید.

اگر نگاه بی‌طرفانه به افکار منفی‌تان کار سختی است، تصور کنید بهترین دوست یا مربی خودتان هستید. به فهرست افکار منفی خود نگاه نمائید. تصور کنید این فهرست را فردی نوشته که شما بی‌طرفانه نصیحتش می‌کردید و به اینکه چگونه این افکار را به‌چالش بکشید، بیندیشد.

وقتی این افکار منفی را به‌طور منطقی به چالش کشیدید، باید سریعا بتوانید تشخیص دهید که آیا این افکار اشتباه هستند یا نکاتی در آنها نهفته است. وقتی متوجه نکته‌ نهفته در آنها شدید، اقدامات لازم را در مورد آنها انجام دهید. در این موارد، تفکر منفی به شما یک هشدار اولیه داده است که باید به آن عمل کنید.

مثبت‌اندیشی و جست‌وجوی فرصت‌ها

وقتی توانستید روش های دور کردن افکار منفی از فکر و ذهن را عملیاتی کنید، نوبت آن است که عادت مثبت اندیشی را در خود ایجاد کرده و ویژگی های شخصیت سالم را در خود نهادینه نمائید.

غلبه بر افکار منفی

در جایی که شما برای به چالش کشیدن افکار منفی نادرست، از تفکر منطقی بهره می‌گیرید، بهتر است در واکنش به آن افکار منفی نادرست از افکار و باورهای مثبت استفاده نمائید. بهتر است به موقعیت نگاه کنید و ببینید که آیا این موقعیت موجود، فرصتی به شما ارائه می‌کند یا نه.

باور مثبت به تقویت عزت نفس کمک می‌کند. با باور مثبتی که از طریق حقایق به دست آورده اید، می‌توانید صدمه‌ای که تفکر منفی به اعتماد‌به‌نفس شما وارد کرده است را جبران کنید.

باور مثبت شما در صورتی قوی خواهد بود که دقیق باشد، به زمان حال بیان شود و محتوایِ احساسیِ قوی داشته باشد که البته همه این ها نیازمند خودشناسی نیز می باشد. باور مثبت ممکن است به اشکال زیر تفکر منفی شما را تغییر دهد:

از بین بردن حساس بی‌کفایتی

«من برای این کار به‌خوبی آموزش دیده‌ام. من صاحب تجربه، ابزار و توانایی‌های لازم برای انجام این کار هستم. من به تمام مسائلِ احتمالی به‌دقت فکر کرده‌ام و آمادگی رویارویی با آنها را دارم. من می‌توانم کارم را به‌خوبی انجام بدهم».

جبران نگرانی از عملکرد

«من برای این کار به خوبی تحقیق و برنامه‌ریزی کرده‌ام و کاملا مشکل را درک می‌کنم. من برای انجام این کار، زمان، منابع و پشتیبانی لازم را دارم. من برای یک سخنرانی عالی، آمادگیِ کامل را دارم».

کاهش نگرانی از مسائل خارج از کنترل

«ما به تمام مواردی که ممکن است به طور منطقی پیش بیایند، فکر کرده‌ایم و برای چگونگی برخورد با تمام اتفاقات احتمالی، برنامه‌ریزی نموده ایم. همه در صورت لزوم، آماده‌ کمک‌رسانی هستند. ما آمادگی کامل داریم تا به صورتی انعطاف‌پذیر و مؤثر به حوادث غیرعادی واکنش نشان بدهیم».

رفع نگرانی از واکنش‌های دیگران

«من به‌خوبی آمادگی دارم و نهایت تلاشم را می‌کنم. آدم‌های منصف تلاش من را محترم خواهند شمرد. من به نظرات غیرمنصفانه به شیوه‌‌‌ای حرفه‌ای واکنش نشان خواهم داد». در صورت لزوم، این باورهای مثبت را روی برگه یادداشت کنید تا به‌موقع آنها را به خودتان یادآوری کنید.

بخشی از مزیت مثبت‌اندیشی، غیر از اینکه به شما اجازه‌ی شکل‌ دادن به باورهای مفید را می‌دهد، این است که چشم شما را به روی فرصت‌هایی موجود در یک موقعیت جدید باز می کند. در مثال‌های بالا، غلبه‌ موفقیت‌آمیز بر این موقعیت‌ها، باعث به وجود آمدن فرصت‌هایی خواهد شد. شما مهارت‌های جدیدی را کسب می‌کنید، به شما به عنوان فردی نگاه می‌کنند که از پسِ چالش‌های سخت برمی‌آید و شاید فرصت‌های کاری جدیدی برای شما فراهم شود.

حتما برای شناسایی این فرصت‌ها حوصله به خرج دهید و به عنوان بخشی از مثبت‌اندیشی‌تان، روی آنها تمرکز کنید.
نکته

در گذشته، مردم تقریبا بدون هیچ ملاحظه‌ای از مثبت‌اندیشی طرفداری می‌کردند؛ گویی مثبت‌اندیشی، راه‌حل همه‌ مسائل بود. در صورتی که باید از مثبت‌اندیشی با عقل سلیم استفاده کرد. نخست، به صورت منطقی تصمیم بگیرید که با سخت کوشی به چه اهدافی خواهید رسید و سپس از مثبت‌اندیشی به عنوان پشتیبانِ رسیدن به اهداف استفاده کنید.

سخن پایانی

امیداوریم با خواندن این مقاله، پاسخ سوال های ابتدایی مقاله اعم از اینکه روش های دور کردن افکار منفی از فکر و ذهن چیست و چطور افکار منفی را دور کنیم؟ را دریافت نموده و اطلاعات مفیدی را کسب کرده باشید.

گرچه نکات ذکر شده بسیار کاربردی و درست می باشند، اما گاهی برای یک شخص غلبه بر افکار منفی واقعا دشوار است و تنها از طریق راهنمایی های یک مشاور به صورت اختصاصی می تواند بر این حس فایق آید. همکاران ما در تمامی روزهای کاری هفته از ساعت ۸ صبح الی ۱۲ شب آماده پاسخگویی به سوالات شما عزیزان هستند و در اسرع وقت مشاوره ارائه خواهند داد.