انواع سبک های فرزند پروری و تاثیرات آن بر کودکان

شیوه تربیت فرزند یک عامل کلیدی در تعیین آینده فردی، خانوادگی و اجتماعی محسوب می شود. به همین دلیل هم موضوع انواع سبک های فرزند پروری توسط بسیاری از روانشناسان مورد توجه قرار گرفته و تلاش می شود تا به خانواده ها در این زمینه اطلاع رسانی گردد. در این میان، تاثیرات انواع سبک های فرزند پروری بر کودکان و نوجوانان بسیار پر رنگ تر بوده و از حساسیت خاصی برخوردار است.

در مقاله حاضر نگاهی کلی به انواع این سبک ها انداخته و سعی کرده ایم تا شما را با مناسب ترین و بدترین شیوه های فرزندپروری آشنا کنیم. اگر در مورد نکات تربیتی دختر یا پسر خردسال، نوجوان و جوان خود با مشکل یا سوالی مواجه شده اید، می توانید با همکاران ما تماس گرفته و مشاوره دریافت کنید. 

تاثیرات انواع سبک های فرزند پروری بر کودکان

مسلما نحوه برخورد با فرزند و تربیت او برای هر پدر و مادری یکی از بزرگترین دغدغه ها به شمار می رود. این امر، موضوع تحقیق بسیاری از روانشناسان نیز بوده است و نظریه های گوناگونی در مورد آن ارائه داده اند.

در مجموع، فرزندپروری را می توان مجموعه ایی از روش ها، آموزش ها و رفتارهایی دانست که به صورت جداگانه یا در تعامل با یکدیگر به رشد عاطفی، شخصیتی، ذهنی، معنوی و رفتاری کودک کمک می کنند.

تاثیرات انواع سبک های فرزند پروری بر کودکان و نوجوانانی بقدری مهم است که می تواند مسیر آینده تحصیلی، شغلی، ازدواج و موقعیت اجتماعی او را تغییر دهد. چه بسا، کودکان و نوجوانان مستعد زیادی به دلیل عدم تربیت هوشمندانه، توانایی هایشان ضایع شده باشد. گاهی حتی روش های غلط فرزندپروری، خود عامل اصلی گرایش به بزهکاری در کودکان و نوجوانان است.

همچنین، افرادی که در کودکی تجربیات تلخ و خلا های روحی روانی داشته اند، احتمال ابتلا به انواع اختلالات شخصیتی از قبیل اختلال دو قطبی، شخصیت مرزی، انواع افسردگی، استرس و اضطراب، وسواس فکری عملی و … در آن ها زیاد است.

در مقابل، هر چه نوع تربیت اصولی تر و آگاهانه تر باشد، استعدادهای فرزند بهتر شکوفا شده و در آینده به یک فرد شاد و سالم تبدیل خواهد شد.

انواع سبک های فرزند پروری

از نظر هر پدر و مادری، یک نوع شیوه تربیتی درست است و دوست دارند که فرزندشان مطابق با آن پروررش یابند. اما روانشناسان بزرگ بالینی همچون بامریند، انواع سبک های فرزند پروری معرفی کرده اند که در آن ها سعی شده است تا ویژگی های کلی تربیتی گنجانده شود. ما در زیر چهار نوع سبک معرفی شده توسط این روانشناس به همراه نتایج آتی آن ها را بیان کرده ایم.

سبک فرزندپروری مقتدرانه

یکی از بهترین انواع سبک های فرزند پروری را می توان شکل مقتدرانه آن دانست. در این شیوه از تربیت، پدر و مادر با وجود داشتن رابطه گرم و خوب با فرزند خود، شکل مقتدرانه ایی نیز دارند. البته نه به معنای استفاده از زور و اجبار، بلکه آن ها برای مجاب کردن کودک یا نوجوان خود از استدلال استفاده می کنند. همچنین، به فرزند اجازه اشتباه سازنده داده می شود تا به بلوغ یو پختگی اجتماعی نیز دست یابد.

تاثیرات سبک فرزند پروری مقتدرانه

نتیجه اینگونه تربیت:

• تقویت عزت نفس
• ایجاد حس حمایت گری
• افزایش اعتماد بنفس
• استقلال
• شادی
• توانایی و موفقیت بیشتر
• روابط اجتماعی مناسب
• احتمال کم گرایش به اعتیاد، خودکشی، بزهکاری و رفتارهای پرخطری همچون انواع پرخاشگری

سبک فرزند پروری مستبدانه

همانگونه که از نام آن پیداست، اینگونه والدین سعی در اعمال بی چون و چرای نظرات خود داشته و حتی غالبا برای خواسته ها یا انتظاراتشان توضیح یا توجیحی ارائه نمی کنند. خصوصیت بارز انواع سبک های فرزند پروری مستبدانه، ضرورت نظم و انظباط زیاد و هچنین درخواست توضیح درباره مسائل مختلف است. آن ها معمولا به نیازهای فرزندانشان پاسخ نمی دهند و تنها دست به سرکوب می زنند.

تاثیر سبک فرزندپروری مستبدانه

کودکان و نوجوانانی که والد مستبد دارند، در آینده به افرادی مطیع تبدیل می شوند. رابطه آن ها با والدین نشان چندان قوی نیست و به صورت یک طرفه می باشد. به طور کلی، پیامدهای چنین تربیتی را می توان به صورت زیر مشاهده کرد.

• عزت نفس پائین
• استقلال کمتر
• مشکلات رفتاری بیشتر
• کج خلقی
• موفقیت های تحصلی کم
• احساس عدم امنیت
• گرایش به درونی کردن ذهنیات و خواسته ها
• احتمال گرایش به مواد مخدر
• نداشتن مهارت حل مسئله و ارتباط اجتماعی

سبک فرزندپروری سهل گیرانه

برعکس والدین مستبد، پدر و مادران سهل گیر همواره حمایت زیادی از فرزندان خود به عمل آورده و در مقابل از آن ها انتظار کمی دارند. همچنین، آن ها قوانین کمرنگی را در خانه وضع کرده و فرزندان هم چندان به آن ها پایبند نیستند. ویژگی این والدین، خونگرمی، مهربانی و خوش خلق بودن است و به همین دلیل هم به فرزندانشان نه نمی گویند.

تاثیرات سبک فرزند پروری سهل گیرانه

کودکان و نوجوانانی که تربیت سهل گیرانه داشته اند، در آینده ویژگی های زیر را خواهند داشت:

• تمایل پائین به تبعیت از قوانین
• خود کنترلی و خود تنظیمی
• میل به خودمحوری
• مشکل داشتن تعاملات اجتماعی

سبک فرزند پروری غافلانه

بر اساس نام آن می توان فهمید که والدین در آن توجه زیادی به نیازها و خواسته های فرزندان خود ندارند. آن ها همچنین، قانون یا نظم خاصی را در خانه حاکم نکرده و حتی در زندگی فرزندان نیز دخالتی ندارند و خنثی می باشند.

تاثیر سبک فرزندپروی غافلانه

این مورد نیز یکی از بدترین انواع سبک های فرزند پروری است و نتایج زیر را به همراه خواهد داشت.

• احتمال بروز افسردگی
• تکانشی تر بودن
• عدم تنظیم احساسات
• رفتارهای بزهکارانه
• گرایش به اعتیاد
• احتمال ابتلا به بیماری های روانی
• احتمال گرایش به خودکشی

تفاوت انواع سبک های فرزند پروری برای دختران و پسران

از آنجا که کودکان دختر و پسر دارای روحیات و خصوصیات متفاوتی هستند، ممکن است برای والدین این سوال پیش بیاید که در نحوه تربیت آن ها چه تفاوت هایی وجود دارد.
اگر بخواهیم به طور خلاصه این موضوع را مورد بررسی قرار دهیم، باید گفت که در میان تمام انواع سبک های فرزند پروری ، سبک مقتدرانه برای هر دو جنسیت مناسبت ترین است. در این میان، والدین باید به نحوه پیاده سازی و برخورد با فرزند خود متناسب با جنسیت و ویژگی های شخصیتی او توجه کنند.
به عنوان مثال، دختران درک احساسی بسیار قوی دارند و درونیات خود را راحت تر با دیگران به اشتراک می گذارند. در حالی که پسران میل کمتری به گفتگو داشته و ذهن تحلیلگرانه تری دارند.
همچنین، پسران و دختران از نظر علایق و گرایش ها، نوع بازی ها، گفتار، اعتماد بنفس، حل مسئله، یادگیری، و … با یکدیگر متفاوتند. بنابراین، هر په پدر و مادر به این متغیرها توجه بیشتری نشان دهند، فرزند سالم تری را تربیت خواهند کرد.

سخن پایانی

امیدواریم با خواندن این مقاله با تاثیرات انواع سبک های فرزند پروری بر کودکان و نوجوانان آشنا شده باشید و بتوانید از این اطلاعات در پرورش فرزندانتان بهره ببرید.

علاوه بر این، مشاوره کودک و نوجوان دکتر فکر در بخش های مختلفی خدمات مشاوره ایی ارائه می دهد و بواسطه تماس تلفنی و آنلاین، شرایطی را فراهم کرده تا هموطنان عزیز در تمام کشور بتوانند براحتی با کارشناسان ما ارتباط برقرار کنند.