اثرات مخرب مواد مخدر بر مغز

اثرات مخرب مواد مخدر بر مغز موضوع مورد بحث ما در این مطلب است. مغز انسان پیچیده ترین اندام بدن است و در راس تمام فعالیت‌های بدن انسان قرار دارد. شما برای رانندگی با ماشین، لذت بردن از یک وعده غذایی، تنفس، ایجاد یک شاهکار هنری و لذت بردن از فعالیت های روزمره به یک مغز سالم نیاز دارید. مغز عملکردهای اساسی بدن را تنظیم می کند، شما را قادر می سازد هر آنچه را تجربه می کنید تفسیر کرده و به آن پاسخ دهید و در مجموع رفتار شما را شکل می دهد.

به طور خلاصه می توان گفت این مغز است که تعیین می کند چه کسی هستید، چگونه فکر می کنید و چه احساساتی دارید. بر این اساس، مصرف مواد مخدر بر مغز تاثیر بسیار بدی برجای خواهد گذاشت. برای آنکه به طور ملموس تر و علمی تر، تاثیر مواد مخدر و 8 آسیب اعتیاد بر دستگاه عصبی را مورد بررسی و سنجش قرار خواهیم داد.

اثرات مخرب مواد مخدر بر مغز شامل چه مواردی می شود؟

اگر بخواهیم در مورد اثرات مخرب مواد مخدر بر مغز توضیح دهیم، باید چندین صفحه را به نوشتن این آثار اختصاص دهیم. در این میان، 8 آسیب اعتیاد بر دستگاه عصبی بیشتر از سایرین عملکرد ذهن را تحت تاثیر منفی قرار می دهند. با مطالعه این 8 عامل می توانید کم و بیش از اطلاعات کافی را بدست آورید.

تخریب ساختار و سلول های مغزی

اگر بخواهیم به صورت خلاصه اثرات مخرب مواد مخدر بر مغز را بررسی کنیم، باید بگوییم تاثیر مواد مخدر بر دستگاه عصبی بدین صورت است که در دریافت و پردازش سیگنال های عصبی تداخل ایجاد می کند.

برخی از داروها مانند ماری جوانا و هروئین سلول های عصبی را فعال می کنند. زیرا ساختار شیمیایی آنها از یک انتقال دهنده عصبی طبیعی در بدن تقلید می کند. اگرچه این داروها از مواد شیمیایی مغز تقلید می کنند، اما نورون ها را به روش طبیعی فعال نکرده و منجر به ارسال پیام های غیرطبیعی از طریق شبکه می شوند.

داروهای دیگر مانند آمفتامین یا کوکائین می توانند باعث ترشح مقدار غیر طبیعی مواد شیمیایی مغز شوند و در نتیجه از بازیافت طبیعی این مواد شیمیایی در مغز جلوگیری کنند.

عدم دریافت مواد مغذی

اثرات مخرب مواد مخدر بر مغز شامل موارد متعددی است. یکی از این موارد، اختلال در جذب مواد مغذی مورد نیاز در مغز و سایر اندام های بدن است.

همانطور که گفتیم، یکی از مواردی که می توان در لیست 8 آسیب اعتیاد بر دستگاه عصبی به آن اشاره کرد، عدم دریافت مواد مورد نیاز مغز است. به عنوان مثال، کمبود ماده تیامین در مغز که در اثر مصرف الکل به وجود می آید.

تیامین، یکی از ویتامین های گروه B می باشد که بدن نمی تواند آن را تولید کند و باید حتماً از طریق مواد غذایی به اندام ها برسد. افرادی که الکل مصرف می کنند، با کمبود این ماده مهم در بدن شان رو به رو خواهند شد.  

اما مشکلات به همین جا ختم نمی شود. کمبود این ماده، منجر به آسیب دیدگی مغز شده و فلج عصب های مغز، گیجی و عدم توانایی در حرکت دادن عضلات را بعث می شود. کمبود این ماده می تواند منجر به زوال عقل نیز گردد.

عدم احساس لذت

عدم احساس لذت یکی از پیچیده ترین اثرات مخرب مواد مخدر بر مغز محسوب می شود. محرک هایی مانند کوکائین و مت آمفتامین بر روی دوپامین و گیرنده های آن در مغز تأثیر مستقیم دارند و باعث کاهش جذب انتقال دهنده عصبی می شوند. همین موضوع یکی از دلایلی است که منجر به ایجاد حس سرخوشی شدید در افراد خواهد شد.

طی این اتفاقات و با گذشت زمان سلول های گیرنده دوپامین در مغز آسیب می بینند یا حتی می میرند. نتیجه این آسیب مغزی شرایطی به نام آندونیا است که در صورت عدم درمان ، یک توانایی کاهش یافته یا حتی میزان لذت در هنگام رخدادهای خوشایند بسیار کاهش می یابد. پیامد چنین ناتوانی هایی، منجر به پدید آمدن افکار خودکشی و اقدامات خود تخریبی خواهد شد.

توهم و اختلال ادراک مداوم از اثرات مخرب مواد مخدر بر مغز

یکی از مواردی که به عنوان تاثیر مواد مخدر بر دستگاه عصبی در نظر گرفته می شود، ایجاد توهم و اختلال در ادراک فرد است. در این حالت فرد تصاویری شبیه به برفک تلوزیون، فلاش بک، پژواک، تصاویر خیالی و بسیاری موارد دیگر را تجربه خواهد کرد. توهم یکی از رایج ترین موارد در لیست 8 آسیب اعتیاد بر دستگاه عصبی است.

در حالی که علل این بیماری به طور کامل شناخته نشده است، فرضیه های متعددی در مورد آن وجود دارد. یکی از این فرضیه ها، آسیب عصب بینایی و یا التهاب در آنزیمی است که از بینایی پشتیبانی می کند.

کمبود اکسیژن در مغز

از جمله مواردی که می توان از تاثیر مواد مخدر بر دستگاه عصبی به آن اشاره کرد، کمبود اکسیژن در مغز است. این حالت منجر به تنگی نفس شده و خود می تواند مشکلات متعدد دیگری را نیز به وجود بیاورد. یکی از رایج ترین تاثیرات کمبود اکسیژن در مغز، رفتن به کما و مرگ سلول های مغزی است.

ترشح بیش از حد دوپامین

از دیگر موارد مهمی که می توان از اثرات مخرب مواد مخدر بر مغز به آن اشاره کرد، ترشح دوپامین است.

اگر در مغز دوپامین بیش از حد ترشح شود، منجر به ایجاد احساس سرخوشی و مستی کاذب خواهد شد. همین حس کاذب است که منجر به تشویق افراد برای استفاده بیش از حد از مواد مخدر می شود.

 از دست دادن حافظه

شاید اشاره به عامل از دست دادن حافظه در رابطه با اثرات مخرب مواد مخدر بر مغز کمی عجیب باشد. اما این موضوع صحت دارد.

افرادی که اعتیاد به الکل دارند، اغلب حافظه کوتاه مدت خود را از دست می دهند. البته این مشکل برای بیشتر افراد ممکن است رخ دهد، اما برای افرادی که الکل مصرف می کنند، شدیدتر است. به طور مثال، این افراد ممکن است کارهای روزمره خود رافراموش کنند یا نتوانند اشیاء را در منزل خود به راحتی پیدا نمایند. گاهی این مشکل حتی به مه مغزی نیز منجر می شود.

تغییر در باورها

شاید این کشف، یکی از عجیب ترین و مهم ترین اثرات مخرب مواد مخدر بر مغز باشد. اینکه افراد معتاد، حتی باورها و ارزش های خود را نیز از دست می دهند. ساختار مغز بسیار پیچیده است و بسیاری از ساز و کارهای آن هنوز به درستی کشف نشده است.

گفته می شود با استفاده از مواد مخدر، حتی باورها و ارزش های افراد نیز تحت تاثیر قرار گرفته و منجر به تغییر در باورهای آن ها می شود. به همین دلیل، افراد تنها دوست دارند به فعالیت های لذت بخش بپردازند و حتی کارهایی را انجام می دهند که قبلا به آن علاقه ایی نداشته اند. تمامی این موارد نشان دهنده تغییر در ساختار باورهای افراد است.

تاثیر مخرب مواد مخدر بر مغز به چه نحوی است؟

ما سعی کردیم در موارد فوق به صورت خلاصه اثرات مخرب مواد مخدر بر مغز را بررسی کنیم. در این قسمت قصد داریم کارکرد مغز را توضیح دهیم تا درک این مکانیسم برایتان راحت تر باشد.

مغز اغلب به یک کامپیوتر فوق العاده پیچیده تشبیه می شود. با این تفاوت که به جای مدارهای الکتریکی روی تراشه های سیلیکون، مغز از میلیاردها سلول به نام نورون تشکیل شده است که به صورت مدارها و شبکه ها سازمان یافته اند.

هر نورون به عنوان سوئیچ کنترل کننده جریان اطلاعات عمل می کند. اگر یک نورون سیگنال های کافی را از نورون های دیگر دریافت کند که به آن متصل است، روشن شده و سیگنال خودش را به سلول های عصبی دیگر در مدار می فرستد.

مغز از قسمت های زیادی با مدارهای به هم پیوسته تشکیل شده است که همه با هم به صورت تیمی کار می کنند. مدارهای مختلف مغز وظیفه هماهنگی و انجام توابع خاص را بر عهده دارند.

برای ارسال پیام، نورون یک انتقال دهنده عصبی را در شکاف (یا سیناپس) بین آن و سلول بعدی آزاد می کند. انتقال دهنده عصبی از سیناپس عبور کرده و به گیرنده های نورون دریافت کننده متصل می شود، درست مانند عملکرد یک کلید در یک قفل. این امر باعث تغییراتی در سلول دریافت کننده خواهد شد.

آسیب هایی که به مغز در اثر استفاده از مواد مخدر وارد می شود، دائمی است یا گذرا؟

شاید این سوال برای برخی پیش بیاد که اثرات مخرب مواد مخدر بر مغز، دائمی است یا گذرا؟

این موضوع جواب قاطعی ندارد. زیرا گاهی مشاهده می شود که آسیب های اعتیاد و استفاده مواد مخدر بر مغز، مسیر معکوسی را طی می کنند و تا حدودی آسیب ها ترمیم می شوند. اما در بیشتر موارد مشاهده می شود که این آسیب ها گسترده و برگشت ناپذیر هستند. البته در صورتی که فرد استفاده از مواد مخدر را کنار بگذارد، می توان امید بیشتری برای برگشت آسیب ها داشت.

 از جمله دیگر اثرات مخرب مواد مخدر بر مغز می توان به آسیب مستقیم و یا مرگ سلول های مغزی اشاره کرد که در اثر استفاده از مواد مخدر رخ می دهد. تغییرات در غلظت های شیمیایی مغز، از جمله آثار دیگر تاثیر مواد مخدر بر دستگاه عصبی است.

محرومیت بافت های مغز از اکسیژن نیز یکی از موارد مهم در لیست تاثیر مواد مخدر بر دستگاه عصبی محسوب می شود.

چه قسمت هایی از مغز تحت تأثیر مصرف مواد مخدر قرار می گیرند؟

مواد مخدر می توانند روی قسمت های مهم مغز تاثیر بگذارند. با بررسی اثرات مخرب مواد مخدر بر مغز متوجه شدیم که این ماده می تواند کارکردهای اصلی و اساسی مغز را مختل کند. در ادامه این قسمت ها را دقیق تر بررسی می کنیم.

در مغز گانگلیون نقش مهمی در ایجاد انگیزه و ایجاد حس لذت دارند. استفاده از مواد مخدر منجر به فعال شدن بیش از حد این قسمت ها می شود. اما مشکل اینجاست که اگر از مواد مخدر بیش از حد استفاده شود، لذتی که هربار فرد تجربه کرده است، عادی تر جلوه می کند.

در نتیجه لذت های معمولی کم رنگ تر شده و فرد دیگر به جز مصرف مواد مخدر هیچ لذت خاصی را از انجام فعالیت هایی غیر از این مورد، تجربه نخواهد کرد. قسمت جلویی مغز که در توانایی تفکر، برنامه ریزی، حل مشکلات و مهارت تصمیم گیری نقش مهمی بر عهده دارد، نیز با مصرف مواد مخدر تحت تاثیر قرار می گیرد.

برخی از داروها نیز باعث اختلال در سایر قسمت های مغز مانند ساقه مغز می شوند که عملکردهای اساسی حیاتی از جمله ضربان قلب ، تنفس و خواب را کنترل می کند. این تداخل مشخص می کند که چرا مصرف بیش از حد دارو می تواند منجر به ایست قلبی شود.

چگونه مصرف مواد مخدر احساس لذت ایجاد می کنند؟

هر فعالیت لذت بخشی که در طول روز انجام دهید، منجر به ایجاد انبوهی از انتقال دهنده عصبی در مغز می شود که احساس لذت را در شما به وجود می آورند. همانطور که اشاره کرده بودیم از جمله اثرات مخرب مواد مخدر بر مغز، ترشح بیش از حد دوپامین بود که با احساس لذت در ارتباط است.

هنگامی که فردی از مواد مخدر استفاده می کند، سیگنال لذت خیلی بیشتر از حالت عادی تقویت شده، و در نتیجه از انجام فعالیت های سابق لذتی نخواهد برد. در گذشته تصور می شد که افزایش دوپامین به صورت مستقیم منجر به افزایش احساس لذت در مغز خواهد شد. در حالی که امروز مشخص شده است، این ماده به صورت غیر مستقیم منجر به تکرار فعالیت های لذت بخش توسط افراد معتاد می شود.

افزایش ترشح دوپامین چگونه مصرف مواد مخدر را بیشتر می کند؟

در حالت عادی احساس لذت در مغز با انجام فعالیت های عادی تقویت می شود. اما با افزایش ترشح دوپامین، سلول های مغزی نسبت به این احساس، حساس تر شده و در نتیجه فرد را ترغیب به انجام فعالیت هایی می کنند که احساس لذتی فراتر از فعالیت های عادی را داشته باشد.

حالا شاید این سوال برای برخی پیش بیاید که چرا مغز به انجام فعالیت های عادی معتاد نمی شود؛ اما با احساس لذت از مواد مخدر، فرد را برای استفاده بیش تر این ماده وسوسه کرده و منجر به اعتیاد می شود؟ در پاسخ باید به شما بگوییم؛ زیرا مغز فرد معتاد توانایی خود را در لذت بردن از فعالیت های سالم از دست می دهد.

در نتیجه لذت این فرد تنها محدود به مواد مخدر خواهد شد. پس فرد معتاد برای ارضای این احساس باید مدام مواد مصرف کند تا احساس لذت خود را ارضا نماید. در نتیجه چرخه ایی معیوب مدام تکرار شده و فرد گرفتار اعتیاد خواهد شد.

خلاصه مطلب

ما در این مطلب سعی کردیم، اثرات مخرب مواد مخدر بر مغز را بررسی کنیم. این موارد طی 8 آسیب اعتیاد بر دستگاه عصبی بررسی گردید و تاثیر مواد مخدر بر دستگاه عصبی به صورت کامل شرح داده شد. در صورتی که پس از خواندن این مطلب نیاز به مشاوره و راهنمایی بیشتر در رابطه با مشکلات مربوط به اعتیاد داشتید می توانید با دکتر فکر تماس بگیرید.