علائم چسبندگی رحم + نحوه درمان آن

چسبندگی رحم به عنوان یکی از بیماری های زنان، به دلیل عوارضی همچون اختلالات قاعدگی، ناباروری و ناهنجاری های جفت در مبتلایان خود، به یکی از نگرانی های بانوان به ویژه در کشورمان تبدیل شده است. این بیماری با کوچکتر کردن فضای داخل رحم، سبب درد و نتایج منفی شود، اما خوشبختانه قابل درمان است. در این مقاله قصد داریم تا به علائم، عوارض، علل و نحوه درمان چسبندگی رحم بپردازیم.

همچنین، چنانچه در مرود هر کدام از جوانب این بیماری با سوال یا ابهامی مواجه شدید، می توانید با متخصصان دکتر فکر تماس گرفته و در اسرع وقت پاسخ های کارشناسی دریافت نمایید. 

چسبندگی رحم چیست؟

بیماری چسبندگی رحم یا سندروم آشرمن یک بیماری نسبتا نادر در میان زنان به شمار می رود. اما متاسفانه در کشور ما این مشکل فراوانی های بیشتری را به خود اختصاص داده است. به طوریکه که چیزی حدود ۴۳% از بانوان سرزمین ما با چسبندگی رحم دست و پنجه نرم می کنند.

اما منظور از این اصطلاح چیست؟ اگر بخواهیم چسبندگی رحم را به طور علمی و پزشکی توضیح دهیم، باید بگوییم در اینگونه بیماری، بافت های اسکار دیواره های رحم را احاطه کرده و به همین دلیل، دیواره ها بیش از پیش ضخیم می شود. این امر موجب چسبیده شدن غیر طبیعی دیواره ها به هم خواهد شد. به طوری که در سونوگرافی رحم به خوبی می توان تنگ شدن لوله فالوپ یا رحمی را مشاهده نمود.
چسبندگی رحم دارای دو نوع شایع، اعم از چسبندگی داخل رحم و چسبندگی داخل لگن می باشد. این دو ناحیه دارای سیستم های متفاوتی است اما روش های درمانی برای هر دو وجود دارد. 

علت چسبندگی رحم چیست؟

پوشش درونی رحم به شکلی است که به طور طبیعی و سیستماتیک همواره بازسازی می شود و مخاط آندومتر را ایجاد می کند. همین امر، موجب عادت ماهیانه در زنان می گردد. بنابراین، در شرایط معمولی چسبندگی رحم در این ناحیه رخ نمی دهد.
اما زمانی چسبندگی داخل رحم اتفاق می افتد که به دلایل مختلفی مخاط طبیعی به اندازه کافی ساخته نشده و دیواره ها به یکدیگر می چسبند. 

به هر ترتیب، اصلی ترین دلایل چسبندگی رحم شامل موارد زیر می باشند.

• التهاب ها یا انواع عفونت های مزمن و طولانی داخل رحم. این عفونت ها به علت داشتن میکروب های بسیار، سبب ملتهب شدن دیواره رحم می گردند.
• آسیب های وارد شده از کورتاژ ناشی از چند سقط جنین یا کورتاژ جفت بعد از زایمان به رحم
• عمل سزارین
• جراحی کیست تخمدان
• جراحی فیبروم رحمی
• جراحی های داخل لگن
• بیماری آندومتریوز
• پرتو درمانی

علائم چسبندگی رحم

واقعیت آن نیست که چسبندگی رحم علائم مشخصی ندارد و شاید اگر یک خانم به پزشک مراجعه نکند، هیچگاه خود به وجود آن پی نبرد. اما یک سری نشانه ها می تواند زنگ خطر چنین بیماری را در خانم ها به صدا درآورده و به نوعی هشداردهنده احتمال چسبندگی رحم باشند. این علائم عبارتند از:

• اختلالات خونریزی: ممکن است خانم در پریود شدن دچار مشکل شده یا اصلا پریود نشود. گاهی نیز حجم خونریزی در زنان دارای چسبندگی رحم بسیار کم می شود.
• سقط جنین مکرر در دوران بارداری
• احساس کردن دردهای شدید و مبهم در داخل شکم یا لگن

عوارض چسبندگی رحم چیست؟

لوله های رحمی یکی از مهم ترین بخش های دستگاه تناسلی زنان محسوب می شود. از جمله وظایف این بخش از بدن، گرفتن تخمک و انتقال آن به لوله های رحمی را دارند. لقاح نیز در این لوله انجام می گیرد. از این رو، سلامت و بهداشت این لوله برای باروری و حتی قاعدگی از اهمیت بسزایی برخوردار است. حال اگر چسبندگی رحم اتفاق بیفتد، عوارض زیر بسیار محتمل خواهد بود. 

• ناتوانی برای بارداری در آینده از مهمترین عوارض چسبندگی رحم به شمار می رود. با توجه به توضیحات فوق، اسپرم مردان به دلیل مسدود بودن لوله های رحمی نمی تواند به تخمک ملحق شود و همین امر باراداری را غیر ممکن می کند.
• قطع شدن پریود یا عادت ماهانه از دیگر عوارض چسبندگی رحم می باشد و در مواردی خونریزی بسیار کم می شود.
•  اگر بارداری صورت بگیرد، احتمال خونریزی بالا است
• متصل شدن غیر طبیعی جفت
•  زایمان زودهنگام

درمان چسبندگی رحم

برای درمان چسبندگی رحم گزینه های مختلفی وجود دارد که مهمترین آن، جراحی هیستروسکپی و دارودرمانی است.
در پاراگراف های بالا دیدیم که از هیستروسکوپی برای تشخیص نیز استفاده می شود.

برای انجام این جراحی قبل از هر چیز از خانم یک تست بارداری گرفته می شود، زیرا در صورت بارداری انجام هیستروسکوپی خطرناک و ممنوع خواهد بود. همچنین بانوان مبتلا به سرطان رحم و واژن، یا انسدادی و تنگی دهانه رحم نباید چنین عملی انجام دهند. در حین جراحی نیز از بیهوشی موضعی یا عمومی استفاده می شود و در مدت ۵ الی ۴۵ دقیقه، جراحی صورت می گیرد.
نکته بسیار مثبت در این نوع درمان چسبندگی آن است که هیچگونه برشی بر روی پوست ایجاد نمی شود و درد بسیار کمی دارد. دوره نقاهت نیز بسیار کوتاه مدت بوده و مریض تنها پس از چند روز تا یک هفته مجددا به زندگی روزمره برگردد. در روش دارویی نیز از داروهای هورمونی استفاده می شود.

نحوه تشخیص چسبندگی رحم

همانطور که گفته شد برای تشخیص قطعی چسبندگی رحم لازم است که به پزشک مراجعه شود. متخصصان زنان و زایمان از طریق سونوگرافی یا عکس های رنگی از رحم می توانند به چنین بیماری پی ببرند. اما اصلی شیوه تشخصی که البته برای درمان نیز سودمند است، عبارت از هیستروسکوپی.
هیستروسکوپی در واقع ابزاری به شکل یک لوله نازک که در انتهای آن یک دوربین قرار دارد و به داخل رحم فرستاده می شود تا مشکلاتی از قبیل پولیپ اندومتر، فیبروئید ساب موکوزال، سپتوم رحم و چسبندگی داخل رحم را تشخیص دهد. مزیت بزرگ این دستگاه آن است که نیازی به بستری کردن نداشته و از کمترین عوارض برای تشخیص و درمان چسبندگی رحم برخوردار است.
از دیگر روش ها نیز می توان به اولتراسوند و سونوگرافی انفوزیونی سالین اشاره کرد. اولتراسوند یک شیوه تصویربرداری با استفاده از امواج صوتی است و به دو شکل خارجی روی پوست و یا داخلی ترانس واژینال انجام می گیرد.

 پیشگیری از چسبندگی رحم

هنوز محققان راهکارهای دقیق و معینی را برای پیشگیری صد در صد از بیماری چسبندگی رحم معرفی نکرده اند. اما چند توصیه قطعی در این مورد وجود دارد که رعایت آن ها در کاهش ابتلا به چنین مشکل نقش بسزایی خواهد داشت.

به عنوان مثال، در مواردی که یک خانم مجبور به سقط می باشد، چنانچه منع پزشکی برای استفاده داروهای سقط کننده ندارد، حدالامکان توصیه می شود که از طریق این داروها اقدام کند و از انجام کورتاژ خودداری نماید.

بعلاوه، رعایت بهداشت و پاکیزگی واژن به ویژه در هنگام رابطه جنسی، برای جلوگیری از عفونت های احتمالی در آینده بسیار مهم دارد. 

سخن پایانی

در این مقاله دیدم که علت و علائم چسبندگی رحم چیست؟ و نکاتی را در مورد عوارض و روش های درمانی آن ذکر نمودیم.

با توجه به عدم آگاهی های در این مورد، لازم است که بانوان در صورت مشکوک شدن به وجود چنین بیماری و یا مطمئن شدن از آن با افراد متخصص مشورت کرده و هر چه سریعتر اقدامات مورد نیاز را انجام دهند. برای این منظور همکاران ما در تیم دکتر فکر از ساعت ۸ صبح الی ۱۲ آماده پاسخگویی به تمامی سوالات دوستان گرامی می باشند.