نشانه های خودشیفتگی پنهان + نحوه برخورد با این اشخاص

شاید اکثر مردم تفاوت میان انواع خودشیفتگی را ندانند و اگر با یک فرد دارای اختلال خودشیفتگی پنهان مواجه شوند او را فردی خجالتی و با شخصیت تصور کنند. همه ما از صحبت کردن با افراد خودشیفته اذیت می شویم و تمایل داریم هرچه زودتر صحبت با چنین افرادی را خاتمه دهیم. افراد خودشیفته همگی یک هدف دارند و آن هم برتر نشان دادن خود نسبت به دیگران است، حال خودشیفته های آشکار کاملا مستقیم با رفتار و گفتار خود هدفشان را به طرف مقابل می رسانند ولی خودشیفته های پنهان رفتاری متفاوت و غیر مستقیم را برای بیان مقصود خود به کار می گیرند.

به هر حال خودشیفتگی چه پنهان و چه آشکار نوعی اختلال روانی و رفتاری است که موجب آزار و اذیت اطرافیان فرد بیمار می شود. ما در این مقاله قصد داریم به بررسی جنبه های مختلف خودشیفتگی بپردازیم، انواع آن را بیان کنیم و به برخی از نشانه ها و علل ایجاد چنین اختلالی اشاره کنیم، پس با ما در ادامه مطلب همراه باشید. همچنین می توانید برای توضیحات بیشتر در این زمینه با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.

مفهوم خودشیفتگی پنهان

همانطور که گفتیم تمامی افرادی که انواع متفاوتی از اختلال خودشیفتگی را دارند با راه های مختلف تمایل به رساندن یک مفهوم دارند و آن، برتر بودن آن ها نسبت به دیگران است، بنابراین بهتر است در ابتدا با مفهوم و نشانه های کلی افراد خودشیفته آشنا شویم. افراد خودشیفته احساس برتر و مهم تر بودن نسبت به بقیه افراد را دارند، آن ها سعی در نشان دادن توانایی ها و استعدادهای خود دارند تا با این روش تحسین دیگران نسبت به خود را برانگیزند.

افراد خودشیفته از اینکه دیگران آن ها را مورد تعریف و تمجید قرار ندهند ناراحت و گاهی خشمگین خواهند شد. تمایل به مورد تحسین قرار گرفتن افراد خودشیفته ناشی از حس غرور آن ها می باشد. این افراد هیچ گاه از سر خیرخواهی و حس انسان دوستانه به دیگران کمک نمی کنند و همیشه راهی برای سوءاستفاده از دیگر افراد را برای رسیدن به خواسته های خود پیدا خواهند کرد.

این افراد هیچ حس همدلی نسبت به اطرافیان خود ندارند گویی احساس و عاطفه در آن ها مرده است و دچار بی تفاوتی شده اند. موفقیت دیگران افراد خودشیفته را آزار می دهد و به اصطلاح دچار حسادت می شوند زیرا آن ها تمایل دارند نسبت به اطرافیان خود موفقیت های بیشتری را کسب کنند و در همه محافل صحبت از توانایی ها و استعدادهای آنان باشد.

افراد خودشیفته معمولا مسیر صحبت در یک جمع را طوری عوض می کنند که به تعریف و تمجید از خود برسند. این افراد خود را بیشتر از آنچه که در واقعیت هستند بزرگ می بینند و در مقابل دیگران را به طور کامل نادیده خواهند گرفت و همین رفتار آن ها باعث ناراحتی اطرافیانشان خواهد شد.

برای اطلاع از اختلال دو قطبی بر روی لینک کلیک کنید.

بهتر است بدانیم که افراد خودشیفته چه آشکار و چه با خودشیفتگی پنهان انتظارات بی جایی برای به رسمیت شناختن خود توسط دیگران دارند، آن ها هیچ منطقی را متوجه نمی شوند و فکر می کنند هر آنچه که آن ها می خواهند و می گویند درست است پس انتظار دارند تمامی افراد رفتار، گفتار و استعدادهای آنان را تصدیق کنند.

شاید تصور کنید که خودشیفتگی پنهان و آشکار ناشی از اعتماد به نفس قوی این افراد است ولی بهتر است بدانیم که چنین افرادی اعتماد به نفسی پوچ و توخالی دارند که با کوچکترین بی توجهی دیگران اعتماد و عزت نفس آن ها شکسته شده و این افراد دچار حس سرخوردگی، حقارت، تنفر و خشم می شوند.

لازم به ذکر است که افراد خودشیفته گاهی برای انکار کردن گذشته شکست خورده خود نیاز به مورد تحسین قرار گرفتن توسط دیگران دارند، آن ها از شکست های پیاپی در زندگی خود خسته و ناامید شده، دست از تلاش کردن بر می دارند و در نهایت دچار خودشیفتگی شده و از دیگران انتظارات بی جا خواهند داشت.

شما کمتر کودکانی را می بینید که خودشیفته باشند زیرا این اختلال اغلب در اواخر دوره نوجوانی و اوایل دوره بزرگسالی آغاز می شود، به همین دلیل ممکن است عوارض جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد. افرادی که دچار خودشیفتگی پنهان و آشکار هستند در بیشتر مواقع در حال خیال بافی کردن درباره استعدادهای نداشته خود می باشند، آن ها خود را در حال کسب بهترین رتبه و جایگاه در زمینه های مختلف می بینند در حالی که تلاشی برای رسیدن به آن موقعیت هم انجام نمی دهند.

برای اطلاع از تاثیر اختلال دو قطبی بر مغز بر روی لینک کلیک کنید.

همانطور که گفتیم چنین افرادی به موفقیت دیگران حسادت می کنند و در مواقعی که دچار خطا می شوند حق به جانب هستند و تقصیرات را به دیگران نسبت می دهند، افراد خودشیفته هیچگاه نسبت به نتیجه کار خود متعهد نیستند.

خودشیفتگی پنهان و آشکار بر روابط عاشقانه هم تاثیر گذار است زیرا این افراد بیمار از روابط خود عشق و علاقه نمی خواهند بلکه به دنبال افرادی هستند که آن ها را تحسین کنند. بنابراین افراد خودشیفته تا زمانی به یک رابطه ادامه خواهند داد که طرف مقابل آن ها هنوز کلافه نشده باشد و توانایی تحسین کردن آن ها را داشته باشد. چنین افرادی به ندرت دچار شکست عشقی می شوند زیرا اصولا به هیچ فردی وابستگی ندارند و به راحتی می توانند با فرد دیگری وارد رابطه شوند.
با توجه به توضیحات گفته شده متوجه شدیم افرادی که دچار خودشیفتگی پنهان هستند با دیگر انواع خودشیفته ها ویژگی ها و اهداف مشترک داشته ولی زیرکانه عمل می کنند، باهوش تر هستند، احساسات خود را کنترل می کنند، موقعیت و شخصیت افراد مقابل خود را می سنجند و راهی غیر مستقیم برای رسیدن به اهداف خود پیدا و اجرا می کنند، پس ارتباط با این افراد می تواند عوارض بیشتر و خطرناک تری داشته باشد زیرا شما نمی توانید به راحتی و در همان برخورد اول اختلال خودشیفتگی پنهان را تشخیص دهید.

افرادی که با این نوع از خودشیفته ها وارد روابط احساسی می شوند بیشتر از بقیه افراد لطمه می خورند زیرا زمان بسیاری را صرف آن فرد کرده اند بدون اینکه بدانند او بیمار است و نسبت به پذیرش مشکل خود هم مقاومت می کند.

انواع اختلال خودشیفتگی

همانطور که گفتیم خودشیفتگی انواع مختلفی دارد ولی همه افرادی که به انواع متفاوت این اختلال دچار می شوند هدف مشترک برتر بودن نسبت به دیگران را دارند و تمام کارهایی که انجام می دهند در راستای رسیدن به این هدف می باشد. در ادامه مطلب به انواع اختلال خودشیفتگی می پردازیم:

خودشیفتگی آشکار

در این نوع از اختلال، افراد با هر روشی که بتوانند در همان برخورد اول به شما نشان می دهند که خودشیفته هستند. سخنوری می کنند، استعدادهای خود را به رخ می کشند، شما را تخریب و سرزنش می کنند، کاری می کنند که در نهایت شما مجبور باشید آن ها را تحسین کنید.

خودشیفتگی پنهان

افرادی که به این نوع از اختلال دچار هستند معمولا زیرکانه عمل کرده، خود را خجالتی و کم رو نشان می دهند، متواضع هستند و از این راه کاری می کنند که شما بگویید نه اینطور نیست استعداد تو بیشتر از چیزی است که بیان می کنی! به هر حال این افراد هم به همان مقصود اصلی و مشترک یعنی نشان دادن برتری خود نسبت به دیگران خواهند رسید.

برای اطلاع از راهکارهای تقویت خودباوری بر روی لینک کلیک کنید.

خودشیفتگی بدخیم

در این نوع از اختلال افراد به انجام کارهای آزار دهنده و گاه خطرناک برای نشان دادن برتر بودن خود دست می زنند و شما را مجبور خواهند کرد که آن ها را مورد تحسین قرار دهید.

خودشیفتگی اغواگرانه

در این نوع از اختلال افراد با نشان دادن رفتارهای اغواگرانه جنسی فرد مقابل خود را جذب می کنند. برای رسیدن به هدف که یک فرد جنس مخالف می باشد خود را به بهترین نحو جلوه می دهند ولی به محض اینکه او را به دست آوردند و مدتی از رابطه تازه شکل گرفته گذشت، چهره واقعی خود را نشان می دهند. زمانی که فرد مقابل آن ها دیگر به تحسین کردنشان نپردازد او را کنار گذاشته و به دنبال پیدا کردن فرد و رابطه جدید خواهند بود.

نشانه های خودشیفتگی پنهان

همانطور که گفتیم افرادی که دچار خودشیفتگی پنهان هستند رفتاری ملایم تر، زیرکانه و متواضع برای رسیدن به اهداف خود دارند. آن ها معمولا از روش های مستقیم برای به رخ کشیدن توانایی های خود به دیگران استفاده نمی کنند ولی در نهایت افراد را وادار به تحسین کردن خود خواهند کرد، به همین دلیل تشخیص خودشیفتگی پنهان نیازمند سپری شدن زمان های طولانی است مگر اینکه یک فرد متخصص در مدت زمانی کوتاه بتواند بیماری آن ها را تشخیص دهد. در ادامه مطلب به برخی از مهم ترین نشانه های خودشیفتگی پنهان در افراد اشاره می کنیم:

حقیر جلوه دادن خود

این افراد معمولا استعدادها، توانایی ها و موفقیت های خود را به همان اندازه واقعی به دیگران نشان نمی دهند، کار و شخصیت خود را کوچک نشان خواهند داد. به این صورت که نتیجه کار و دستاورد خود را در زوایای مختلف به دیگران توضیح می دهند که آن ها کامل در جریان باشند ولی در آخر با جمله هایی مانند این که کار کوچکی است، توانایی من زیاد نیست و یا موفقیت بزرگی کسب نکرده ام کار خود را به پایان می رسانند، در این مواقع اطرافیان او از این تواضع و فروتنی شگفت زده شده و تحسین کردن آن فرد را آغاز می کنند.

برای اطلاع از انواع مهارت تصمیم گیری بر روی لینک کلیک کنید.

سرزنش کردن دیگران

افرادی که دچار خودشیفتگی پنهان هستند هیچگاه به طور مستقیم صفات تحقیر آمیز و سرزنش کننده را به دیگران نسبت نمی دهند، بلکه مسیر صحبت را طوری تغییر خواهند داد که خود را فردی بی گناه نشان داده که حق با آن هاست ولی در عوض فرد مقابل تخریب شخصیت شود. این افراد با انجام چنین کارهایی خود را موفق و اطرافیان را افرادی سرخورده نشان می دهند.

بی اهمیت بودن نسبت به دیگران

افرادی که دچار خودشیفتگی پنهان هستند با رفتار خود به دیگران نشان می دهند که نسبت به آن ها بی توجه بوده و اهمیتی در زندگی آن ها ندارند. مثلا ممکن است قراری که با یک خودشیفته دارید را بدون اطلاع شما کنسل کند یا اگر کاری را به او محول کنید بعد از گذشت چندین ساعت به بهانه نداشتن وقت یا فراموشی از انجام آن کار سر باز بزند.

بی توجهی به احساسات دیگران

افراد دچار خوشیفتگی پنهان هرگز با بیان جملات شما را از خود دور نخواهند کرد، نمی گویند که علاقه ای به شما ندارند ولی طوری رفتار خواهند کرد که انگار نسبت به شما بی اهمیت بوده و احساسی ندارند تا زمانی که شما خودتان تصمیم به دور شدن از آن ها بگیرید.

برای اطلاع از کاربرد روانشناسی رنگ ها بر روی لینک کلیک کنید.

رسیدن به اهداف خود با کمک کردن به دیگران

افرادی که دچار اختلال خودشیفتگی پنهان هستند با دلسوزی یا به دلیل خیر خواهی کاری را برای دیگران انجام نمی دهند بلکه اگر قدمی را برای شما برمی دارند باید بدانید که نتیجه کار برای خودشان هم سودمند است.

مظلوم نمایی

افراد با اختلال خودشیفتگی پنهان همیشه خود را مظلوم و بی گناه نشان می دهند، خودنمایی نمی کنند و برای به دست آوردن جایگاه و موقعیت های بهتر طوری رفتار خواهند کرد که انگار تمایلی برای رسیدن به آن ندارد ولی از استعداد و توانمندی خوبی برخوردار هستند.

حساس بودن نسبت به انتقاد

همانطور که گفتیم چنین افرادی به دنبال مورد تحسین قرار گرفتن هستند نه مورد انتقاد قرار گرفتن. با کوچک ترین حرفی که جنبه منفی توانایی ها یا رفتار آن ها را نشان دهد واکنش نشان می دهند، ناراحت یا خشمگین می شوند و اعتماد به نفس پوچ خود را از دست خواهند داد.

تمایل به درون گرایی

افرادی که دچار اختلال خودشیفتگی پنهان هستند برای اینکه اعتماد به نفس تو خالی و پوچ خود را پنهان کنند به سمت درون گرایی سوق پیدا خواهند کرد. کمتر با دیگران صحبت می کنند تا کمتر هم به چالش کشیده شوند. به تدریج این افراد منزوی شده و به بیماری های روحی مختلفی از جمله افسردگی دچار می شوند.

ایجاد سردرگمی

برخی از این افراد برای اینکه دیگران را سرزنش و تخریب کنند و نشان دهند که اطلاعات آن ها از دیگران بیشتر است، در هنگام بحث و گفتگو مسیرهای صحبت را به هم گره زده و سوالات بی ربط می پرسند تا فرد دچار سردرگمی شود و آن ها با بیان جواب های صحیح خود را برتر نشان دهند.

علل اختلال خودشیفتگی

انواع خودشیفتگی اختلالاتی روانی و رفتاری هستند که علت های ریشه ای دارند یعنی با گذشت مدت زمان کوتاه به وجود نیامده اند بلکه مدتی طولانی برای بروز این اختلال زمان سپری شده است. در ادامه مطلب به برخی از مهم ترین علل ایجاد اختلال خودشیفتگی می پردازیم:

بی توجهی والدین و اطرافیان در کودکی

اصول تربیتی ناصحیح که موجب بی توجهی به کارهای کودکان، استعدادها و توانایی های آن ها شده و عزت نفس کودکان را کاهش می دهد به تدریج موجب ایجاد خودشیفتگی می گردد و این افراد برای جلب توجه والدین و دیگران دست به انجام کارها و رفتارهای مختلف می زنند.

گاهی اوقات خودشیفتگی پنهان و آشکار والدین منجر به تخریب شخصیت و توانایی های کودکان می شود. بنابراین درمان این اختلال برای همه این بیماران ضروری می باشد.

برای اطلاع از مشاوره فرزند پروری بر روی لینک کلیک کنید.

توجه بیش از حد والدین و دیگران به کودکان

گاهی اوقات توجه بیش از اندازه و اعتماد به نفس کاذب دادن به کودکان می تواند منجر به ایجاد اختلال خودشیفتگی پنهان و آشکار شود. اصول تربیت کودک از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا منحرف شدن از مسیر اصلی در هر صورت می تواند باعث ایجاد خودشیفتگی شود.

شکست های پیاپی در گذشته

همانطور که گفتیم اعتماد به نفس پوچ افراد خودشیفته برای پنهان کردن گذشته شکست خورده آن ها می باشد، بنابراین گذشته تلخ و بی نتیجه که با شکست های فراوان همراه بوده یکی از عاملین ایجاد اختلال خودشیفتگی پنهان و آشکار می باشد.

درمان خودشیفتگی پنهان

درمان این اختلال روانی و رفتاری از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا می تواند باعث آزار دیگران شود، زندگی افراد بیمار را به سمت پوچی پیش ببرد و یا خودشیفتگی والدین باعث سرخوردگی کودکان شود، به همین علت در ادامه مطلب به راه های درمان این اختلال اشاره می کنیم:

روان درمانی

بهتر است بدانیم که افراد بیماری خود را برای مدت طولانی تکذیب می کنند و این انکار کردن در خودشیفتگی پنهان بیشتر می باشد، به همین علت درمان چنین اختلالی سخت و دشوار است مگر اینکه راه های میان بُر برای توجیه کردن این افراد به کار گرفته شود.

مثلا یکی از اطرافیان فرد بیمار به او بگوید که دچار مشکلی با چنین نشانه های رفتاری شده و می خواهد برای درمان به مشاور مرجعه کند و از او درخواست همراهی داشته باشد، حضور یافتن این بیماران در جلسات مشاوره ای و شنیدن واقعیت می تواند آن ها را نسبت به بیماری خود آگاه کند.

دارو درمانی

گاهی اوقات وضعیت بیماران دچار خودشیفتگی پنهان و آشکار طوری است که نیاز به درمان دارویی هم دارند. تجویز دارو حتما باید توسط متخصص انجام شود و از مصرف خودسرانه داروهای روانپزشکی خودداری به عمل آید.

با توجه به اینکه افراد خودشیفته مشکل خود را به راحتی قبول نمی کنند تا مورد درمان تخصصی قرار بگیرند، بهتر است اطرافیان آن ها نحوه برخورد با چنین افرادی را یاد بگیرند. در ادامه مطلب به برخی از انواع نحوه برخورد با این بیماران اشاره می کنیم:

هدف رفتارهای فرد بیمار را به خود نسبت ندهید: هیچگاه تصور نکنید که شما کار خاصی را انجام دادید که بیماران اختلال خودشیفتگی پنهان و آشکار رفتاری غیر طبیعی برای موفق جلوه دادن خود بروز می دهند زیرا شما هرکاری که انجام بدهید آن ها یک واکنش خاص دارند و آن هم برتر جلوه دادن خودشان است، پس به رفتارهای آن ها حساس نباشید و به افکار مزاحم توجه نکنید.

مرز و چارچوب مشخص کنید: زمانی که برای زندگی خود و ارتباط با دیگران مرزهای مشخص شده داشته باشید و نسبت به حفظ آن ها تلاش کنید، افراد خودشیفته کمتر به خود اجازه می دهند تا با هر روشی که شده شما را تخریب کنند و خودشان را برتر جلوه دهند. آن ها کم کم یاد می گیرند که حق برخورد ناشایست با شما را ندارند و به تدریج از شما فاصله خواهند گرفت.

از خود دفاع کنید: توصیه می شود در برخورد با افرادی که خودشیفتگی پنهان و آشکار دارند برای اینکه به آن ها نشان دهید رفتار خوبی ندارند و باید بیماری خود را قبول کنند، با آن ها مثل خودشان رفتار کنید، از خود دفاع کنید و منطقی صحبت های آنان را تکذیب نمایید.

رعایت کردن فاصله برای حفظ اعتماد به نفس خود: معاشرت و ارتباط بیش از حد با افراد خودشیفته منجر به کاهش اعتماد به نفس شما خواهد شد. زمانی که با این افراد در حال صحبت های مداوم باشید ناخودآگاه به شما تلقین می شود که ضعیف و سرخورده هستید، توانایی ارزشمندی ندارید و نمی توانید به اهداف خود دست پیدا کنید. بنابراین برای حفظ عزت و اعتماد به نفس خود یک فاصله سالم با این افراد داشته باشید.

خاتمه دادن به رابطه عاطفی با افراد خودشیفته: ارتباط عاشقانه و عاطفی با این افراد بسیار آزار دهنده می باشد زیرا آن ها توجهی به فرد مقابل خود ندارند و او را نادیده می گیرند. این افراد معمولا مشکل خود را نمی پذیرند تا نسبت به درمان آن اقدام کنند، بنابراین پایان دادن به این روابط گاهی اوقات می تواند به آن ها تلنگر وارد کند. بعد از جدایی چنین افرادی یا بیماری خود را درمان می کنند و برای شروع همان رابطه قبلی اقدام می کنند یا با وجود بیماری به سراغ شروع رابطه بعدی می روند.

خلاصه مطلب

ما در این مقاله به بررسی انواع مختلف اختلال خودشیفتگی از جمله خودشیفتگی پنهان پرداختیم، نشانه های این اختلال را بیان کردیم، راه های درمانی و نحوه برخورد با چنین بیمارانی را توضیح دادیم. با توجه به اهمیت شناسایی و درمان بیماران این اختلال، چنانچه به مشاوره تخصصی نیاز دارید، می توانید با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.