شاید برای شما نیز پیش آمده باشد که از خود بپرسید چه کسی هستید؟ هدف شما یا ارزش های شما چیست؟ اگر چنین است، ممکن است دچار چیزی شده باشید که برخی آن را بحران هویت می نامند. این مطلب به این موضوع اختصاص دارد که بحران هویت چه زمانی به وجود می آید و نشانه های آن چیست؟
اصطلاح “بحران هویت” اولین بار توسط روانشناس رشد و روانکاوی به نام اریک اریکسون استفاده شد. او ایده های بحران هویت نوجوانان و همچنین بحران های میانسالی را معرفی کرد و معتقد بود که شخصیت ها با حل بحران های زندگی رشد می کنند.
اگر دچار بحران هویت هستید، ممکن است احساس خود یا هویت خود را زیر سوال ببرید. این موضوع اغلب می تواند به دلیل تغییرات بزرگ یا عوامل استرس زا در زندگی یا به دلیل عواملی مانند سن یا پیشرفت از یک مرحله خاص (مثلاً مدرسه، کار یا کودکی) رخ دهد.
بحران هویت چیست؟
بحران هویت یک رویداد رشدی است که در آن فرد احساس خود یا جایگاه خود را در جهان زیر سوال می برد. این مفهوم از کار اریک اریکسون روانشناس رشد سرچشمه می گیرد، او معتقد بود که شکل گیری هویت یکی از مهم ترین درگیری هایی است که افراد با آن روبرو هستند. به عقیده اریکسون، بحران هویت، درواقع زمان تجزیه و تحلیل فشرده و کاوش در راه های مختلف نگاه کردن به خود است.
اریک اچ. اریکسون اصطلاح بحران هویت را برای توصیف عدم قطعیت و حتی اضطرابی که نوجوانان ممکن است احساس کنند آن هم وقتی متوجه می شوند که دیگر کودک نیستند و از سوی دیگر در مورد نقش های حال و آینده خود در زندگی گیج و سردرگم می شوند، ابداع کرد.
البته در حالی که ایجاد حس هویت بخش مهمی از سال های نوجوانی را ،به خود اختصاص می دهد، اما اریکسون معتقد نبود که شکل گیری و رشد هویت فقط به دوره نوجوانی محدود می شود. در عوض، هویت چیزی است که در طول زندگی تغییر می کند، زیرا افراد با چالش های جدید روبرو می شوند و با تجربیات مختلف مقابله می کنند.
زمینه و اهمیت بحران هویت
شما به عنوان یک فرد بزرگسال یا والینی که نگران فرزندان خود هستید، ممکن است زمانی را در طول سال های نوجوانی به یاد بیاورید که در مورد اینکه چه کسی هستید، چه چیزی باید باشید و آینده ای که ممکن است برای شما در انتظار باشد گیج شده بودید.
شکل گیری یک هویت بزرگسال شامل دست و پنجه نرم کردن با بسیاری از سوالات مهم است: کدام مسیر شغلی برای من مناسب تر است؟ چه ارزش های مذهبی، اخلاقی یا سیاسی را می توانم ارزش های خود بنامم؟ من به عنوان مرد یا زن و به عنوان یک موجود جنسی کیستم؟ ازدواج و تربیت فرزند چقدر برای من مهم است؟ در کجای جامعه باید قرار بگیرم؟
این مسائل هویتی، که اغلب در زمانی مطرح می شوند که نوجوانان نیز سعی میکنند با تغییرات سریع بدن و زندگی اجتماعی و تحصیلی سخت تر کنار بیایند، می تواند به طور قابل توجهی به سردرگمی فرد درباره اینکه کیست (یا می تواند تبدیل شود) اضافه کند.
بحران هویت چه زمانی به وجود می آید؟
داشتن بحران هویت یک بیماری قابل تشخیص نیست، بنابراین “علائم” معمولی مانند علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا برای آن وجود ندارد. در عوض، در اینجا نشانه هایی وجود دارد که ممکن است نشان دهد فرد دچار بحران هویت شده است:
شما چیزهایی مانند ارزش ها، معنویت، باورها، علایق یا مسیر شغلی تان را زیر سؤال می برید که تأثیر عمده ای بر دید شما از خودتان دارد.وشما به دنبال معنا، دلیل یا اشتیاق بیشتری در زندگی خود هستید.
همانطور که گفتیم توجه به این نکته مهم است که بحران هویت یک تشخیص واقعی نیست. درعوض، فردی که دچار بحران هویت می شود ممکن است خود را درگیر سوالات خاصی بیابد:
پرسش در مورد اینکه من چه کسی هستم (به طور کلی یا در رابطه با جنبه خاصی از زندگی مانند روابط، سن یا شغل).
من به چه چیزی علاقه دارم؟
اعتقادات معنوی من چیست؟
ارزش های من چیست؟
نقش من در جامعه یا هدف من در زندگی چیست؟
در حالی که هر از گاهی همه احساسات خود را زیر سوال می برند، اگر در حال گذراندن یک تغییر بزرگ یا زمان پر استرس در زندگی هستید و سوالات بالا شروع به تداخل در زندگی روزمره شما می کند، ممکن است دچار بحران هویت شوید. یعنی کاملا طبیعی است که بپرسید شما کی هستید، به خصوص که ما در طول زندگی خود تغییر می کنیم. با این حال، وقتی این پرسش ها شروع به تأثیرگذاری بر تفکر یا عملکرد روزانه شما می کند، ممکن است دچار بحران هویت شوید.
نشانه های بحران هویت در نوجوانی
در حالی که نوجوانان به روش ها و سبک های گوناگونی شکل گیری هویت خود را تجربه می کنند، برخی از تجربیات می توانند برای فرد بسیار مضر باشد. در زیر، برخی از علل و موارد جدی تر در مسائل مربوط به بحران هویت و رشد نوجوانان آمده است.
علل رایجی که به رشد هویت ناسالم نوجوان و بحران هویت وی دامن می زند:
اهمیت توسعه هویت برای نوجوانان بسیار زیاد است. هنگامی که یک نوجوان در حال رشد هویت خود است، میآموزد که چه چیزی او را منحصربه فرد می کند و در عین حال احساس نیاز به تناسب دارد. برای نوجوانانی که به دلیل هویت فرهنگی، قومی، جنسیتی یا جنسی خود احساس می کنند از دیگران طرد شده اند، این فرآیند میت واند نوجوانان را به سمت شروع مشارکت در رفتار مضر سوق دهد.
عوامل دیگری که مانع از شکل گیری یک هویت امن و مثبت و در نتیجه شکل گیری بحران هویت در نوجوانان می شوند عبارتند از:
عدم دلبستگی به والدین
عزت نفس پایین
عدم وجود یا تأثیر منفی بزرگسالان
عدم پذیرش در گروه همسالان مثبت
مشکلات و رفتارهای رایج پیرامون مسائل ناسالم هویت نوجوانان
علل بالا باعث می شود که نوجوان درگیر بحران هویت و به تبع آن رفتارهای پرخطری مانند مواد مخدر، اعتیاد به مواد و بی بند و باری شود. این نوجوانان همچنین به احتمال زیاد در مدرسه عملکرد ضعیفی دارند، عزت نفس پایینی دارند و اجباری عمل می کنند. این موضوع به دلیل این واقعیت است که در این مدت نوجوانان هنوز از نظر شناختی در حال رشد هستند که باعث می شود فرآیند تفکر آنها بیشتر از بزرگسالان تکانشی باشد.
بنابراین، تشویق ساده از سوی همسالان می تواند برای ترغیب نوجوان به انجام رفتارهای مخاطره آمیز بدون تفکر زیاد کافی باشد. نتیجه مشارکت نوجوان در رفتارهای سرکش یا هنجارشکن می تواند باعث شود که نوجوان احساس بدتری نسبت به خودش داشته باشد و می تواند مارپیچ رو به پایینی از الگوها و رفتارهای ناسالم ایجاد کند.
14 نشانه هشدار دهنده مشکلات بحران هویت نوجوانان:
ادراک تحریف شده یا غیر واقعی از خود
فقدان رفتارها و ارزش ها در محیط های مختلف
عزت نفس نوجوان به نظرات دیگران متکی است
عملکرد تحصیلی ضعیف یا شکست در تحصیل
رفتار ناپسند
عزت نفس پایین
تحقیر دیگران (مثلاً مسخره کردن، ناسزا گفتن یا غیبت کردن)
رفتارهای نمایشی یا خارج از زمینه
برای نظارت بر دیگران به اطراف نگاه می کند
نظرات خود را برای خود نگه می دارد و ابراز نمی کند
احساسات شدید خشم یا اندوه
تغییر در همسالان و/ یا اجتناب از دوستی های مثبت
بی توجهی به قوانین و محدودیت ها
استفاده از مواد مخدر
اگر نوجوان شما چند مورد از رفتارهای فوق را نشان می دهد، احتمالاً برای شکل دادن به هویت خود در تلاش بوده و دچار بحران هویت است. قدمی که والدین برای تشویق الگوهای سالم تر می توانند بردارند این است که مطمئن شوند نوجوانشان از حمایتی که در خانه نیاز دارد برخوردار است.
درمان
اگر بحران هویت باعث ناراحتی قابل توجهی برای شما شده و در توانایی شما برای عملکرد طبیعی در زندگیتان اختلال ایجاد می کند، پزشک یا درمانگر شما ممکن است گزینه های درمانی متفاوتی را توصیه کند. این گزینه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
روان درمانی: درمان می تواند برای رسیدگی به برخی از مسائل اساسی که ممکن است به بحران هویت شما یا نوجوان شما داممن بزند، مفید باشد. یک رویکرد شناخته شده به عنوان درمان شناختی رفتاری (CBT) برای مقابله با افکار و رفتارهای منفی که ممکن است باعث ایجاد مشکل در دیدگاه شما نسبت به خودتان شود، کار می کند.
دارو: اگر علائم شما با اضطراب یا افسردگی همراه باشد، پزشک ممکن است داروهایی را نیز برای کمک به آن شرایط تجویز کند.
نتیجه گیری و جمع بندی
بحث بحران هویت موضوع بسیار مهمی است که اغلب افراد ممکن است در برهه ای از زندگی نسبت به من وجودی خود دچار ابهاماتی شوند و سوالات زیادی در ذهن آن ها نقش ببندد. موضوع بحران هویت به خصوص در نوجوانان که در حال شکل دهی و توسعه شخصیت خود هستند، بسیار مهم است و والدین باید نسبت به علائم و نشانه های بحران هویت در نوجوان خود هوشیار باشند.
اما به صورت کلی مهم است بدانید که داشتن احساسات منفی در مورد خود یا زندگی تان می تواند نشانه ای از آسیب پذیری برای افسردگی باشد. اگر علائم افسردگی مانند خلق و خوی ضعیف، از دست دادن علاقه، خستگی و تحریک پذیری را نیز تجربه می کنید، باید به پزشک یا متخصص سلامت روان خود مراجعه کرده و با وی صحبت کنید.