اهمیت روانشناسی رنگ ها و تاثیر آن در زندگی

یکی از موضوعات جالب، رو به گسترش و کاربردی در زندگی امروزی، روانشناسی رنگ ها می باشد. احتمالا تا به حال شنیده اید که می توان با توجه به رنگ مورد علاقه افراد چه کودکان و چه بزرگسالان، شخصیت آن ها را بررسی کرد. روانشناسی رنگ علم گسترده ای است که خیلی از افراد فقط تشخیص شخصیت را جزء گستره آن می دانند، در حالی که می توان با این علم به درمان بیماری های روحی کمک کرد، حرفه و شغل را گسترش داد، روحیات افراد را تغییر داد، به بهبود روابط اجتماعی کمک کرد و خیلی از اقدامات دیگر.

به دلیل گسترده بودن علم روانشناسی و وجود تیپ های شخصیتی فراوان و گوناگون، افراد عادی که تخصصی در این زمینه ندارند، نمی توانند تمامی زوایای شخصیت یک فرد را با پرسیدن رنگ مورد علاقه او بررسی کنند. بلکه این کار نیازمند تبحر و دانش است. البته این موضوع به معنای این نیست که نباید درمورد روانشناسی رنگ ها کنجکاوی کنیم بلکه بهتر است اطلاعات کافی را در این زمینه کسب کنیم و بدانیم که این علم گسترده چه مواردی را شامل می شود. به همین علت ما در این مقاله به بررسی اهمیت روانشناسی رنگ می پردازیم و کاربرد این علم را بیان می کنیم، پس با ما در ادامه مطلب همراه باشید. همچنین می توانید برای توضیحات بیشتر در این زمینه با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.

اهمیت روانشناسی رنگ ها

بهتر است با مفهوم اصلی روانشناسی رنگ آشنا شویم، این بخش از علم روانشناسی به معنای بررسی تاثیر رنگ ها بر ذهن، شخصیت، علایق، رفتار و روابط اجتماعی افراد است. انسان بیشترین میزان درک از محیط اطراف خود را با حس بینایی کسب می کند، به همین دلیل است که رنگ ها از طریق بینایی بر سیستم عصبی انسان ها تاثیر می گذارند و می توانند اثر مثبت و یا منفی داشته باشند. یعنی اینکه ممکن است فردی با دیدن رنگ هایی گرم همچون قرمز عصبانی شود و یا اینکه با دیدن همین رنگ ذوق کند و هیجان زده شود. تاثیر رنگ ها بر افراد می تواند تحت تاثیر عوامل مختلفی همچون سن، جنسیت و فرهنگ قرار بگیرد. مثلا ممکن است رنگ مورد علاقه یک پسر بچه با یک خانم میان سال کاملا تفاوت باشد.

بهتر است بدانیم که رنگ ها بیان کننده پیام های مختلفی هستند که دریافت آن ها نیازمند توجه و دقت ما می باشند. در واقع علم روانشناسی رنگ ها به افزایش قدرت درک انسان ها کمک می کند. همه ما تا به حال موقعیت های فراوانی را تجربه کرده ایم که با دیدن برخی از رنگ ها در محیط اطرف شاد شده ایم و روحیه گرفته ایم یا اینکه رنگ ها موجب ناراحتی بیشتر و گوشه گیری ما شده اند. همه ما از دیدن منظره زیبای طبیعت احساس آرامش می کنیم زیرا این طیف از رنگ ها موجب کاهش استرس و افزایش آرامش می شوند، از همین رو به طور کلی می توان رنگ ها را در سه دسته مختلف جای داد:

رنگ های سرد: به رنگ هایی گفته می شود که در طیف رنگ آبی قرار دارند، مانند آبی، سبز و بنفش. همانطور که گفتیم رنگ های سرد موجب افزایش آرامش می شوند.

رنگ های گرم: به رنگ هایی گفته می شود که در طیف رنگ قرمز قرار دارند، مانند قرمز، نارنجی و زرد. این رنگ ها موجب افزایش شور و شوق و یا عصبانیت و خشم می شوند.

رنگ های خنثی: به رنگ هایی گفته می شود که در طیف سفید و سیاه قرار دارند.

همانطور که گفتیم تاثیر رنگ ها به عوامل مختلفی وابسته هستند، یکی از این عوامل، موقعیت لحظه ای افراد می باشد. یعنی اینکه فرد با وارد شدن به یک محیط ناراحت است یا خوش حال؟ آرام است یا خشمگین؟ وقتی فرد عصبانی وارد محیطی با طیف رنگ گرم شود قطعا بیشتر عصبانی می شود ولی اگر همین فرد با رنگ های طیف سرد رو به رو گردد از شدت خشم او کاسته شده و به تدریج آرام می شود. به همین دلیل توصیه می شود اتاق خواب های خانگی و اتاق های بیمارستانی با رنگ های سرد رنک آمیزی شوند تا افراد بتوانند در این مکان ها احساس آرامش داشته باشند و از تنش های زندگی برای چند ساعت دور بمانند.

از دیگر موارد اهمیت روانشناسی رنگ ها می توان به اثر رنگ بر سیستم جسمی اشاره کرد. طیف رنگ های سرد موجب کاهش ضربان قلب، کاهش فشار خون، منظم شدن ریتم تنفس و کنترل تکانه های عصبی می شوند. برعکس این قضیه برای رنگ های طیف گرم وجود دارد که موجب افزایش ضربان قلب، افزایش فشار خون، تند یا نامنظم شدن ریتم تنفس و افزایش تکانه های عصبی خواهند شد.

از علم روانشناسی رنگ ها می توان برای شناسایی شخصیت و علایق افراد در جهت تغییر مسیر زندگی آن ها استفاده کرد. مثلا فردی که نمی داند چه علایقی در زمینه حرفه و شغل دارد می توان با این بخش از علم روانشناسی به او کمک کرد که آیا فردی اجتماعی با روابط عمومی بالاست؟ قدرت مدیریت کردن امور را دارد؟ می تواند افراد دیگر را مجاب به انجام کاری کند؟ پشتکار انجام کارهای طولانی و یا سخت را دارد؟ و به این ترتیب می توان افراد را از سردرگمی و ابهام خارج کرد.

روانشناسی رنگ ها به درک انسان ها از یکدیگر و محیط پیرامون کمک می کند. برای مثال شما می توانید از این طریق شرایطی را متناسب با حالات روحی اعضای خانواده و دوستانتان فراهم کنید تا به آن ها این پیام را منتقل کنید که برای شما اهمیت دارند، بهبود حال روحی آن ها برایتان مهم است و قدرت درک کردن افراد را دارید.

همچنین به کمک روانشانسی رنگ ها می توانید در موارد مختلف افراد را مجاب کنید، مثلا با دیدن فردی که او را نمی شناسید ولی می خواهید صحبت های شما برای او در همان لحظه تاثیر گذار باشد می توانید از طیف رنگ لباس هایش تا حدی متوجه شوید که چه نوع شخصیتی دارد و با یک صحبت زیرکانه فرد را متقاعد کنید و یا او را وادار به فکر کردن درمورد صحبت های خودتان کنید.

کاربرد روانشناسی رنگ ها

همانطور که گفتیم ازعلم روانشناسی رنگ ها می توان در زمینه های مختلفی استفاده کرد چون رنگ ها توسط حس بینایی درک می شوند و مستقیما بر سیستم حسی و عصبی انسان تاثیر گذار هستند، از این رو می توان برای تاثیر گذاری بیشتر در روابط اجتماعی، عاطفی، پزشکی و صنعت های مختلف جهان امروز از روانشناسی رنگ ها کمک گرفت. در ادامه مطلب به برخی از کاربردهای این علم اشاره می کنیم:

درمان بیماری

با توجه به تاثیر گذاری رنگ ها بر حس نشاط، ناراحتی، آرامش و خشم، امروزه متخصصین این امر از خاصیت رنگ ها برای تغییر احساس انسان ها استفاده می کنند. به این ترتیب که افراد مختلف با بیماری های روحی متفاوت مورد درمان با این روش کمکی قرار می گیرند.

در این نوع از روش درمانی شرایط متفاوتی باید فراهم شود، مثلا محیط خانه، محل کار، لباس ها، وسایل و یا اتاق بیمارستانی که بیماران بستری هستند باید ترکیب رنگ بر طبق نظر متخصص داشته باشند. همچنین افراد اعضای خانواده این بیماران روحی که مورد درمان با روانشناسی رنگ ها قرار گرفته اند نیز باید سبک لباس پوشیدن خود را مطابق با ترکیب رنگ تجویز شده تغییر دهند چون به هر حال بیماران روحی بیشتر وقت خود را با اعضای خانواده می گذرانند، آن ها را می بینند و ترکیب رنگ لباس های آنان بر روحیه این بیماران تاثیر گذار است.

این نوع از درمان باید تحت نظر متخصصین این امر و طبق نظر آن ها انجام شود زیرا درمان بیماران موضوعی فراتر و جدی تر از تمامی کاربردهای دیگر روانشناسی رنگ ها می باشد. در این روش متخصص باید بیماری قطعی فرد را تشخیص دهد، تیپ شخصیتی او را بشناسد، از علایقش با خبر باشد، دلیل اصلی رخ دادن بیماری و تغییر حالت بیمار را بداند و از شرایط خانوادگی او اطلاع داشته باشد تا بتواند به بهترین نحو درمان بیمار را آغاز کند.

صنعت مد و لباس

یکی از مهم ترین ضروریات برای افرادی که در صنعت مد و لباس فعالیت می کنند این است که در علم روانشناسی رنگ ها تبحر داشته باشند تا بتوانند با توجه به وضعیت روحی جامعه یا افرادی خاص که به آن ها برای طراحی لباس مراجعه می کنند، بهترین ترکیب رنگ را عرضه کرده و موجب پیشرفت حرفه و برند خود شوند.

یکی از کارهای زیرکانه ای که در این صنعت انجام می شود، انتخاب رنگ سال می باشد. با تبلیغات گسترده برای اطلاع مردم از رنگ انتخاب شده، در واقع افراد را وادار می کنند که لباس های طراحی شده ای که آن ها مورد هدف قرار داده اند را خریداری کنند، یعنی با این کار بر ذهن مردم تاثیر می گذارند.

شناخت شخصیت

عامیانه ترین کاربرد روانشناسی رنگ ها، شناخت تیپ شخصیتی افراد می باشد، بسیاری از مراکز مشاوره در سال های اخیر تبلیغاتی برای شناخت شخصیت کودکان در سن پایین با استفاده از علم روانشناسی رنگ ها انجام داده اند و به والدین توضیح می دهند که با شناسایی شخصیت کودکان می توان آن ها را به مسیر درستی که علاقه و استعداد دارند هدایت کرد.

این توضیحات کاملا درست است و باعث جلوگیری از اتلاف وقت و زندگی کودکان می شود، زیرا ممکن است والدین یک کودک با توجه به آرزوهای خود و یا موقعیت خانوادگی، کودکشان را وادار به انجام کاری کنند که او هیچ علاقه و استعدادی در آن زمینه ندارد ولی زمانی که از طریق علم و با توضیحات فرد متخصص متوجه شوند شخصیت کودک آن ها چیست و در چه زمینه ای می تواند بیشترین موفقیت را داشته باشد، ترغیب می شوند که فرزندشان را به مسیر درست هدایت کنند.

شناسایی شخصیت به این روش مختص کودکان نیست و همه افراد می توانند به وسیله این شاخه از علم روانشناسی شخصیت خود را بشناسند، در برقراری روابط اجتماعی بهتر عمل کنند، در راه اندازی کسب و کاری که متناسب با شخصیت و استعداد آن ها می باشد موفق شوند و به کنترل و یا جلوگیری از بیماری های روحی که ممکن است در آینده به سراغشان بیاید کمک کنند.

طراحی دکوراسیون

یکی دیگر از صنعت هایی که در زندگی امروزی گسترش یافته و نیازمند یادگیری علم روانشناسی رنگ ها و کسب تخصص در این زمینه می باشد، طراحی دکوراسیون است. همه ما حداقل یکبار تجربه این را داشته ایم که با وارد شدن به محیط یک خانه یا شرکت از دکوراسیون آن محل حس خوبی گرفتیم و یا اینکه برعکس، توان ماندن در آن محیط را نداشتیم، عصبانی شده ایم و یا به جای داشتن شور و شوق صحبت با افراد میزبان، ناراحت و غمگین شدیم. یکی از عللی که این احساسات را به ما در یک محیط منتقل می کند، ترکیب رنگ دکوراسیون آن محل می باشد.

برای مثال بهتر است دیوار های یک خانه قرمز نباشد زیرا این رنگ گرم باعث بالا رفتن ضربان قلب، فشار خون و به هم خوردن ریتم تنفس می شود، یا اینکه توصیه می شود در هر محلی که رنگ قرمز در ترکیب آن وجود دارد، رنگ آبی هم استفاده شود تا رنگ ها در کنار یکدگیر به تناسب برسند. لازم به ذکر است که استفاده از تمامی نکات روانشناسی رنگ ها برای طراحی دکوراسیون باید متناسب با شخصیت، روحیات، علایق و یا وجود بیماری های روحی و جسمی( فشار خون، مشکل تنفس و قلب) افراد آن خانه و یا کارمندهای ثابت یک شرکت باشد.

همانطور که گفتیم از این روش برای طراحی هر محلی که مورد نظرمان باشد می توان استفاده کرد. مثلا در یک شرکت می توان طراحی را بر مبنای بهتر شدن حال روحی و افزایش انرژی کارمندان انجام داد و یا اینکه برعکس برای تاثیر گذاری بیشتر بر مشتری هایی که دارند و یا ترکیب این دو هدف.

ایجاد دید مثبت

گاهی اوقات با بررسی وضعیت افرادی که چندین بار در شغل و یا روابط عاطفی خود شکست خورده اند، متوجه می شویم که حال روحی خوبی ندارند، ناراحت و افسرده هستند، استعداد و علایق خود را نمی شناسند و باری به هر جهت دست به کارهای مختلف می زنند و بعد از شکست های پی در پی امید خود را از دست داده و دید منفی به زندگی دارند.

اگر این افراد با کمک روانشناسی رنگ ها شخصیت خود را بشناسند و از علایق خود آگاه باشند می توانند شغلی که در آن استعداد دارند را شناسایی کنند و برای شروع اقدام نمایند، یا اینکه وقتی خود را به خوبی بشناسند و بدانند که با چه فردی می توانند وارد رابطه عاطفی شوند، در انتخاب های خود تجدید نظر کرده و انتخاب درست را انجام می دهند. به این ترتیب روانشناسی رنگ ها می تواند برای ایجاد دید مثبت در افراد به آن ها کمک کند.

کاهش اضطراب

همانطور که گفتیم برخی از رنگ ها موجب افزایش ضربان قلب و ریتم تنفس می شوند، از طرفی نشانه های جسمی افرادی که با کوچکترین اتفاق در زندگی دچار اضطراب می شوند همین افزایش ضربان قلب و تعداد تنفس است، پس برای کاهش استرس این افراد می توان به آن ها توصیه کرد که رنگ های محیط پیرامون، وسایل و لباس های خود را چگونه انتخاب کنند تا استرس و اضطراب در آن ها کاهش پیدا کند.

صنعت تبلیغات

در تمامی کشورهای دنیا شرکت هایی وجود دارند که کار تبلیغات سایر کسب و کارها را برعهده دارند. روانشناسی رنگ ها از دانش های ضروری متخصصین تبلیغات هم می باشد. این افراد باید با توجه به خدماتی که یک شرکت عرضه می کند ترکیب رنگ بنرهای تبلیغاتی خیابانی و یا تیزرهای تلویزیونی را انتخاب کنند. مثلا برای تبلیغات شرکتی که در زمینه محیط زیست فعال است نمی توان از طیف رنگ قرمز استفاده کرد بلکه باید رنگ سبز در نگاه اول به چشم بینندگان تبلیغ بیاید.

بهبود روابط اجتماعی

بهتر است همه افراد از علم روانشناسی رنگ ها در زمینه بهبود روابط اجتماعی خود کمک بگیرند، زیرا با این کار می توان از بسیاری از شکست های عاطفی ناشی از درک نکردن، دعواهای ناشی از سوء تفاهم جلوگیری کرده و به بهبود ارتباط مردم با یکدیگر کمک کرد.

حرفه آشپزی

با گسترش فضاهای مجازی شاهد تبلیغات رنگارنگ رستوران ها و تهیه غذاهای خانگی هستیم که افراد را به راحتی جذب غذاهای خود می کنند. افرادی در این رقابت پیروز می شوند که بتوانند از روانشناسی رنگ ها در ترکیب و طراحی غذاهای خود استفاده کنند. برای مثال دو رستوران غذایی را با یک دستور پخت مشترک آماده می کنند ولی برای عرضه به مشتریان خود دو طراحی متفاوت دارند، شما در مرحله اول با دیدن آن ها به سراغ غذایی می روید که طراحی زیباتر و بهتری داشته باشد.

معنای رنگ ها در علم روانشناسی

بعد از توضیحات گفته شده در رابطه با اهمیت و کاربرد علم روانشناسی رنگ ها، بهتر است با معنای هر کدام از رنگ ها آشنا شویم و بدانیم شخصیت افراد بر اساس رنگ مورد علاقه آن ها چگونه است. در ادامه مطلب به بررسی معنای چند رنگ مختلف می پردازیم:

قرمز

رنگی گرم که موجب افزایش هیجان، انگیزه، انرژی و شور و شوق می شود. همیشه از قرمز به عنوان رنگ عشق یاد می کنند زیرا این رنگ در بهبود روابط عاطفی تاثیر گذار است. در علم روانشناسی رنگ ها بیان می شود کسانی که قرمز رنگ مورد علاقه آن هاست معمولا افرادی با انگیزه، خوش صحبت، برون گرا و توانمند هستند.

همانطور که قرمز می تواند موجب ایجاد انرژی مثبت و هیجان شود به همان نسبت هم می تواند عامل افزایش دهنده پرخاشگاری و عصبانیت باشد. به همین دلیل هیچ گاه از رنگ قرمز به تنهایی استفاده نکنید و در کنار آن، ترکیب رنگ های سرد را قرار بدهید.

آبی

رنگی سرد که باعث ایجاد حس آرامش و امنیت می شود. کسانی که آبی را دوست دارند و بیشتر از بقیه رنگ ها از آن استفاده می کنند، معمولا افرادی صلح جو، احساسی و آرامش طلب هستند. از آبی برای نشان دادن معنویت هم می توان استفاده کرد. به همان نسبت که آبی آرامش دهنده است، استفاده بیش از حد آن می تواند ناراحت کننده باشد و هیجان و نشاط را از افراد دور کند.

نارنجی

رنگی از طیف گرم که علاقه به آن نشان دهنده تیپ شخصیتی افرادی است که طبیعت گرد هستند و علاقه ای به یکجا ماندن ندارند، طالب سفرهای طولانی هستند، متفکر اند و هیجانی و در عین حال می توانند بسیار آرام و جذاب باشند. یعنی این افراد معمولا هر کاری را به موقع و متناسب با شرایط انجام می دهند.

سبز

رنگی از طیف سرد است پس آرامش بخش می باشد و موجب کاهش استرس می گردد. در علم روانشناسی رنگ ها بیان می شود کسانی که سبز رنگ مورد علاقه آن هاست افرادی هستند که به طرف مقابلشان اهمیت می دهند، شنونده های خوبی هستند پس می توان با خیال راحت با آن ها صحبت کرد. این افراد معمولا راز نگه دارند ولی در عین حال کنجکاو می باشند.

صورتی

رنگی گرم که نشان دهنده عواطف و احساس می باشد. ملایم تر از رنگ قرمز است پس تندی آن را ندارد. از صورتی هم به عنوان رنگ عشق یاد می شود. کسانی که به رنگ صورتی خیلی علاقه دارند معمولا شنونده های خوبی هستند و به دیگران احترام می گذارند. معمولا خود را نیازمند بروز عواطف و احساسات دو طرفه می بینند و زندگی بدون عشق را هیچ می دانند. دوست دارند در زندگی همواره احساس امنیت و آرامش داشته باشند.

سفید

رنگی از طیف خنثی که همه ما با دیدن آن پاکی و بی گناهی را تجسم می کنیم. سفید نشان دهنده و نماد صلح و آرامش است. در علم روانشناسی رنگ ها بیان می شود افرادی که رنگ مورد علاقه آن ها سفید است معمولا ایده آل گرا هستند و همیشه زندگی عالی را در ذهن خود تجسم می کنند.

قهوه ای

رنگی که در صنعت مد و طراحی خیلی از آن استفاده می شود. افرادی که قهوه ای را بیشتر از بقیه رنگ ها دوست دارند معمولا قابل اعتماد هستند و شنونده خوبی می باشند. صبور و مهربان هستند و ایده آل گرا. این افراد معمولا خوب فکر می کنند و بعد به انجام کاری دست می زنند. بر تصمیم خود مصصم هستند و قاطع. چنین افرادی به خوبی می توانند در زندگی پس انداز کنند.

سیاه

رنگی از طیف خنثی که امروزه طرفداران زیادی در همه قشرها به خصوص نوجوانان دارد. درست است که سیاه نشانی از عزاداری می باشد ولی به معنای این نیست که هر کسی از این رنگ استفاده می کند لزوما عزادار است بلکه در علم روانشناسی رنگ ها می تواند نشانی از قدرت و تسلط باشد. کسانی که این رنگ را دوست دارند معمولا به دیگران خیلی احترام می گذارند، به نظرات بقیه توجه می کنند و به دنبال پول و مقام هستند.

زرد

کسانی که زرد رنگ مورد علاقه آن ها می باشد معمولا شوخ طبع هستند، انرژی بالایی دارند از این رو سوخت و ساز بدن آن ها بیشتر است. گاهی تخیلی فکر می کنند ولی معمولا منطقی تصمیم می گیرند. این افراد بسیار اجتماعی هستند و خوش صحبت. همچنین قانون مند و ایده نگر می باشند. از دیدگاه علم روانشناسی رنگ ها، زرد موجب افزایش تمرکز می شود.

بنفش

این رنگ یکی از نمادهای دانایی است. کسانی که بنفش را خیلی دوست دارند معمولا باهوش و با اراده هستند، در تصمیم گیری های خود مصمم بوده و قدرت طلب می باشند. چنین افرادی گاهی نامنظم هستند و گاهی هم بسیار معنوی می شوند.

خاکستری

جالب است بدانید در علم روانشناسی رنگ ها بیان می شود کسانی که خاکستری رنگ مورد علاقه آن هاست، افرادی هستند که فقط و فقط به فکر کار کردن می باشند و از زندگی عادی خیلی دور می شوند و به همین دلیل پیرتر از سن واقعی به نظر می آیند. چنین افرادی به واسطه پشتکاری که در شغل خود دارند معمولا سرشناس هستند.

خلاصه مطلب

ما در این مقاله به بررسی علم روانشناسی رنگ ها پرداختیم و اطلاعات مفیدی درباره اهمیت این علم، کاربرد آن در زندگی و معنای چند رنگ را بیان کردیم. همانطور که گفتیم از این علم می توان برای شناسایی علاقه و استعداد کودکان و هدایت آن ها به مسیر درستی که موجب موفقیت و پیشرفت بیشتر می شود، استفاده کرد. چنانچه در رابطه با این موضوع به مشاوره تخصصی نیاز دارید، می توانید با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.