در رابطه های عاشقانه ایی که یک یا هر دو طرف احساس ناخوشایندی دارند، شاید باید به دنبال نشانه های عشق بیمارگونه گشت. با وجود آنکه عشق یک احساس بسیار زیبا می باشد، اما گاهی افراد به دلیل مشکلات مختلف روحی و روانی، ناخواسته دچار رفتارها و واکنش های نامناسبی می شوند. به همین دلیل قصد داریم تا در ادامه در مورد تعریف و نحوه تشخیص عشق سالم از عشق بیمارگونه و روش های درمانی صحبت کنیم.
چنانچه شما نیز احساس می کنید که در یک رابطه نادرست قرار دارید و خود یا طرف مقابلتان به هر کدام از انواع عشق بیمارگونه مبتلا است، از طریق ارتباط با مشاوران دکتر فکر می توانید نه تنها از دلایل آن آشنا شوید، بلکه راهکارهای درمانی نیز را دریافت نمایید.
تعریف عشق بیمارگونه
عشق پدیده ایی بسیار زیبا و مقدس است که برای هر کس تعاریف متفاوتی دارد. همه ما از پیامدهای ازدواج بدون عشق و علائم آن آگاهیم و می دانیم که وجود چنین احساسی چقدر برای تداوم یک زندگی اهمیت دارد.
اما آیا همه عشق ها سالم و طبیعی هستند؟ آیا می توان گفت که عشق از هر نوعی می تواند به طرفین آرامش هدیه دهد؟
جواب متاسفانه منفی است. برخی از اوقات عشق ها از مرز طبیعی خود پا فراتر گذاشته و یا با بنیادی نادرست، نه تنها سازنده نیستند، بلکه موجب ایجاد حالات آزاردهنده در یک یا هر دو طرف می شوند.
این همان تعریف عشق بیمارگونه می باشد. بر اساس تعاریف روانشناسی، عشق بیمارگونه در حقیقت عشقی است که از توجه و محبت بیش از حد و خارج از کنترل فردی به فرد دیگری پدید می آید.
تشخیص عشق سالم از عشق بیمارگونه
نظریه های و تعاریف متفاوتی از سوی نظریه پردازان و فعالان حوزه روانشناسی در مورد عشق ارائه شده است. یکی از مشهورترین آن ها، تعریف اشترنبرگ تحت عنوان نظریه مثلث عشقی است. او عشق را پدیده ایی متشکل از بخش میل ( شهوت)، صمیمیت ( نزدیکی)، و تعهد (وفاداری) می داند.
اما به هر حال، در نظر همه این نظریه پردازان یک سری ویژگی های خاص برای عشق وجود دارد. شاید بهتر باشد تا پیش از آنکه نشانه های عشق بیمارگونه را ذکر کنیم، از نشانه های عشق سالم بگوییم. در ادامه در مورد نشانه های انواع عشق بیمارگونه نیز توضیح خواهیم داد.
احترام، اعتماد، صداقت، درک متقابل، همدلی، تعهد و وفاداری، مهربانی، کمک، بخشش، از خودگذشتگی متناسب، قدردانی، احترام به استقلال یکدیگر، حمایت و … همگی از نشانه های عشق سالم به شمار می روند.
انواع عشق بیمارگونه
تعریف عشق بیمارگونه از طریق معرفی انواع آن بهتر قابل درک می باشد. البته عشق بیمارگونه می تواند دارای اشکال متنوعی باشد، اما بر اساس تحقیقات صورت گرفته و نظریه های روانشناسی، گونه های که در زیر بیان می شود، اصلی ترین انواع عشق بیمار گونه می باشند.
عشق وسواسی
تشخیص عشق سالم از عشق بیمارگونه گاهی اوقات در مراحل اولیه دشوار است. چرا که در ابتدا همه چیز در یک رابطه زیبا به نظر می رسد، اما به تدریج فرد عاشق از خود واکنش ها و رفتارهایی نشان می دهد که معشوق را آزار خواهد داد. به طوری که این امر یکی از شایع ترین دلایل پشیمانی بعد از عقد محسوب می شود.
از جمله این ها می توان به عشق وسواسی یا OLD اشاره کرد. همانطور که از نام آن بر می آید، در عشق وسواسی یک نوع توجه افراطی به معشوق وجود دارد و تصور بر این است که فرد مقابل بایستی مورد کنترل و حمایت کامل قرار گیرد. از این رو، عاشق فکر می کند که محبوب او می بایست تماما از آن او باشد و حتی گاهی حسادت ها و حساسیت های زیاد، شخص مقابل را آزار می دهد.
اگر بخواهیم نشانه های عشق بیمارگونه وسواسی را معرفی کنیم، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- علاقه بیش از حد و افراطی
- داشتن حس مالکیت نسبت به دیگری
- کنترل تمام فعالیت های معشوق
- حسادت شدید نسبت به همه افرادی که معشوق با آن ها در ارتباط است
- اعتیاد به ارتباط با فرد مقابل
- محدود کردن معشوق برای انجام فعالیت های روزمره و زندگی
- خشونت های جسمی یا سوء استفاده های عاطفی
- پرستش و تمجید همه صفات طرف مقابل
- تعهد افراطی
- برقراری ارتباط های مکرر از طریق دیدار، ارسال پیام، ایمیل، یا تماس تلفنی
اما یک سوال مهم پس از تعریف عشق بیمارگونه وسواسی آن است که چرا و به چه دلیل برخی از افراد دچار چنین احساساتی می شوند؟ یکی از مهم ترین دلایل پیدایش چنین عشقی، کمبود عزت نفس است. چرا که فرد، دیگری را برتر از خود می بیند.
اما در حقیقت وجود چنین ویژگی می تواند ناشی از چند اختلال روانی یا اسیب های روانی کودکی باشد. این اختلالات عبارتند از اختلال دلبستگی، اختلال شخصیتی مرزی، حسادت فریبکارانه، اروتومانیا یا خودمعشوق پنداری، اختلال وسواس فکری عملی.
اما در مورد نحوه درمان آن باید گفت که حتما بایستی با یک مشاور و یا حتی شاید روانپزشک در ارتباط بود. به طور معمول روانپزشکان دارو های ضد اضطراب، ضد افسردگی، روان پریشی و تثبیت کننده وضعی روحی را برای افراد دارای نشانه های عشق بیمارگونه وسواسی تجویز می کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه و روش های درمانی می توانید با مشاوران دکتر فکر تماس بگیرید.
روان پریشی عاشقانه یا اروتومانیا
از جمله انواع عشق بیمارگونه می توان به اروتومانیا یا خود معشوق پنداری اشاره کرد که البته روان پریشی عاشقانه نیز نامیده می شود. افرادی که دارای این نوع اختلال هستند، تصور می کنند که یک یا چند نفر به عاشق او شده اند، اما از اون پنهان می کنند.
افراد مورد نظر او نیز معمولا از نظر مالی، اجتماعی یا فرهنگی در سطح بالاتری قرار دارند و حتی گاها از افراد مشهور و مطرح می باشند. در واقع شخص به نوعی دچار توهم شده و این احساس وجود دارد که فرد مقابل می خواهد با روش های متفاوت به او پیغام دهد.
نکته جالب توجه در عشق اروتومانیا آن است که شخص مبتلا به آن هرگز از عقیده خود دست نکشیده و اطمینان دارد که چنین عشقی وجود دارد. تحقیقاتی که بر روی تشخیص عشق سالم از عشق بیمارگونه انجام شده است، نشان می دهد که به طور معمول خانم ها بیشتر از آقایان به اروتومانیا مبتلا می شوند. همچنین، این توهم به طور معمول در افرادی پدید می آید که روابط محدودی داشته و غالبا منزوی می باشند.
از عوارض آن در حالت های شدید می توان به رفتار پرخاشگرانه اشاره نمود و یا حتی در در اختلالات مانند اسکیزوفرنی، اختلال اسکیزوافکتیو و اختلال دو قطبی خود را نشان دهد.
نشانه های عشق بیمارگونه اروتومانیا نیز به طور معمول در موارد زیر مشاهده می شوند:
- مشغله ذهنی بیش از حد به فعالیت ها و اتفاقاتی که برای فرد عادی است.
- پیگیری مداوم رسانه های اجتماعی ( در صورتی که فرد مورد نظر او مشهور باشد)
- ایجاد ارتباط زیاد به بهانه های مختلف
- حس حسادت بیش از حد نسبت به اطرافیان فرد مقابل
- مورد آزار دادن فرد مقابل
- توهم در مورد اینکه فرد مقابل او را در مکان ها یا به شیوه های گوناگون تعقیب یا پیگری می نماید
اختلال دل بستگی
این نوع اختلال که از انواع عشق بیمارگونه به شمار می رود، ریشه در کودکی دارد. در واقع کودکانی که دلبستگی نا ایمن را با والدین خود تجربه می کنند، در آینده برای ایجاد و برقراری رابطه دچار مشکل می شوند و خود یکی از هفت نشانه و دلایل سرد شدن رابطه زناشویی محسوب می شود. مادرانی که رابطه سالم و ایمنی با فرزند خود ندارند، مشکلی به نام دلبستگی نا ایمن را در او نهادینه می کنند.
عدم حس مورد حمایت قرار گرفتن، نبود روابط صمیمانه و مهربانانه، برآوردن نشدن یا برآورده شدن سخت نیازهای، وجود ترس، عدم اعتماد همگی از عوامل بوجود آمدن اختلال دلبستگی واکنشی در کودک خواهد شد که در زمان بزرگسالی می تواند خود را به صورت نشانه های عشق بیمارگونه نشان دهد.
شخصی که این اختلال را دارد، از برقراری روابط عاشقانه و نزدیک هراس دارد. در صورتی که در دلبستگی ها ایمن، ترسی برای ایجاد رابطه و اعتماد کردن وجود ندارد.
اختلال دلبستگی از این رو باعث برخی انواع عشق بیمارگونه می شود، چرا که فرد مدام این نگرانی را دارد که طرف مقابل شاید نتواند از او حمایت کرد و فرد مورد اعتمادی نباشد. اینگونه اشخاص در دو قطب ” عشق و نفرت” و ” امنیت و سراسیمگی” قرار دارند و معمولا از عشق اجتناب می کنند.
نکته منفی در مورد عاشق شدن چنین اشخاصی آن است که گاهی برای جبران و تامین نیازهایی که در دوران کودکی برآورده نشده اند، وارد رابطه ایی می شوند و به نحوی وابسته می شوند که لحظه ایی نمی توانند بدون او تحمل کنند. حتی ممکن است تمام رفتارها و حرکات خود را مطابق او تنظیم کنند.
نقطه مقابل آن نیز امکان دارد. بدین معنا که برای جلوگیری از تجربه شکست و احساس طرد شدن، هرگز حاضر به تجربه عشق نخواهند بود.
عشق ایثارگرانه
همانطور که از نام آن بر می آید، در این نوع عشق یک نوع فداکاری و ایثارگری بیش از حد از طرف فرد عاشق نسبت به معشوق وجود دارد. به طوریکه به دلیل از خودگذشتگی افراطی این احساس بوجود می آید که تنها یک طرف عاشق است و به نوعی یک طرفه می باشد.
چیزی که باعث می شود، این عشق در انواع عشق بیمارگونه جای گیرد، آن است که شخص دائما به دنبال روش های مختلف جهت جلب رضایت و محبت دیگری است و این خود به اضطراب و حتی وسواس منجر خواهد شد. برخی از روانشناسان متعقدند که عشق ایثارگرانه ریشه اضطرابی و گرایش روانجورانه دارد.
تحقیقات کنماسا نشان می دهد که تشابه بسیاری بین سبک عشق ایثارگرانه و دشمنی، حسادت و اضطراب وجود دارد. همچنین، افرادی که به این نوع عشق بیمارگونه مبتلا هستند، از اعتماد بنفس پایینی برخوردارند.
درمان عشق بیمارگونه
با تمام تفاسیر و انواع تعریف عشق بیمارگونه که ارائه دادیم، هنوز یک سوال مهم وجود دارد که نیازمند پاسخ است. اینکه در صورت تشخیص عشق سالم از عشق بیمارگونه، آن را چگونه می توان درمان کرد.
حقیقت آن است که منشاء و ریشه بسیاری از انواع عشق بیمارگونه، وجود اختلالات، مشکلات و آسیب های روحی روانی می باشد که نه تنها تشخیص، بلکه درمان آن ها تنها توسط افراد متخصص در حوزه مشاوره، روانشناسی، و روانپزشکی امکانپذیر است.
چرا که گاهی اقدامات و واکنش های نامناسب به چنین احساساتی نه تنها تاثیری ندارد، بلکه ممکن است به ایجاد اختلالات دیگری منجر شود و فرد را دچار آسیب نماید.
بعلاوه، تیپ های شخصیتی نیز خود یک عامل موثر در نحوه در مان محسوب می شود. حتی ممکن است در بسیاری از موارد به دروهای تجویز شده از سوی روانپزشک نیاز باشد و دوره درمانی خاصی را بطلبد.
به همین، توصیه می شود که چنانچه به دنبال درمان عشق بیمارگونه خود یا شریکتان هستید، با مشاوران دکت فکر تماس گرفته و مشاوره تخصصی دریافت نمایید.
خلاصه مطالب
در این مقاله تلاش کردیم تا انواع و نشانه های عشق بیمارگونه را ارائه دهیم و نشان دهیم که تشخیص عشق سالم از عشق بیمارگونه به چه نحوی است.
اگر شما نیز می خواهید رابطه عاشقانه خود را بهبود ببخشید و آن را تداوم ببخشید، می توانید از طریق شماره های درج شده در جدول زیر در همه روزهای هفته از ساعت 8 صبح الی 12 شب با روانشناسان و مشاوران دکتر فکر تماس حاصل نمایید.
انواع عشق بیمارگونه کدامند؟
انواع این عشق بیمارگونه عبارتند از عشق وسواس گونه، اختلال دلبستگی، اروتومانیا، و عشق ایثارگرانه
چگونه عشق سالم از عشق بیمارگونه را تشخیص دهیم؟
در این مقاله می توانید با معیارهای عشق سالم و انواع عشق بیمارگونه آشنا شوید.
آیا عشق بیمارگونه درمان دارد؟
بله. برای درمان انواع عشق بیمارگونه نیاز به کسب مشاوره از متخصصان دکتر فکر می باشد.
آیا ایثارگری زیاد منجر به عشق بیمارگونه می شود؟
بله. یک نوع عشق بیمار گونه عشق ایثارگرانه می باشد که در آن یک طرف بیش از حد فداکاری می کند.