زایمان طبیعی یا سزارین؟ + مزایا و معایب هر کدام

زایمان طبیعی یا سزارین؟ یکی از پر تکرارترین سوالاتی که تقریبا برای تمامی بانوانی که به زمان فارغ شدن نزدیک می شوند، مطرح می گردد. ترس از دردهای زایمان طبیعی از یک سو و عوارض زایمان سزارین از سوی دیگر باعث می شود که همواره یک سردرگمی برای خانم های باردار به وجود آید. مسلما در این بین بایستی اطلاعات مربوط به مزایا و معایب زایمان طبیعی و سزارین افزایش یابد تا تصمیم گیری نیز راحت تر گردد.

ما در ادامه توضیح خواهیم داد که تفاوت زایمان طبیعی یا سزارین در چیست؟ و با صحبت در مورد عوارض و مزایای هر کدام به طور جداگانه، نتیجه گیری را به خودتان وامی گذاریم. اما اگر نیازمند کسب اطلاعات بیشتری در این زمینه هستید، کارشناسان دکتر فکر به صورت تلفنی و آنلاین پاسخگوی تمامی سوالات شما در این زمینه خواهند بود.

تفاوت زایمان طبیعی و سزارین

برای بسیاری از خانم ها این سوال پیش می آید که تفاوت سزارین یا طبیعی چیست؟ و در بدنیا آوردن جنین چه تفاوت هایی وجود دارد. در زایمان طبیعی که سالم ترین شیوه به شمار می رود، بچه به دو روش اپیدورال یا زایمان کاملا طبیعی به دنیا می آید.

منظور از روش اپیدورال آن است که مادر بی حس شده و زمانی که برای زایمان کاملا آماده شده باشد، تنها کافی است که مقداری فشار دهد تا جنین بدون هیچگونه دردی از رحم خارج شود. در چنین شیوه ایی چنانچه اختلالی در بیرون آمدن بچه بوجود بیاید، پزشک از وکیوم یا تکنیک های دیگر برای بیرون آوردن او استفاده می نماید.

گرچه این کار ممکن است خطراتی را برای نوزاد به همراه داشته باشد، با این وجود اگر پزشک دارای مهارت کافی باشد هیچ گونه صدمه ایی به بچه وارد نخواهد آمد.

در شیوه زایمان کاملا طبیعی نیز مادر پروسه شروع درد زایمان و فارغ شدن را به طور نرمال طی کرده و با تحمل یک سری دردها و فشارها بچه از رحم او خارج می شود.

سزارین نیز در واقع در حالت معمول یک عمل ساده محسوب می شود. بدین نحو که ابتدا پزشکان ابتدا برشی را در شکم و سپس یک برش دیگر را در رحم مادر ایجاد می کنند. در محله بعدی نوبت به آزاد کردن بچه و بعد جفت می رسد. در پایان این عمل، محل های شکافته شده با دقت بخیه زده می شوند.

زایمان طبیعی یا سزارین؟

داشتن آگاهی در مورد جوانب مختلف هر مسئله ایی باعث می شود که شناخت بیشتر و تصمیم گیری آسان تر باشد. بنابراین، اگر نظریات متفاوت در این مورد وجود دارد و عموم مردم نمی دانند که زایمان طبیعی بهتر است یا سزارین، خوب است که برای مقایسه ویژگی های هر کدام را بررسی نماییم. 

چیزی که همواره در مورد زایمان طبیعی یا سزارین بحث برانگیز بوده است، مزایا و معایبی است که هر کدام از این شیوه ها به دنبال دارد. احتمالا شما نیز به عنوان یک خانم بارها شنیده اید که ترجیح و توصیه پزشکان بر زایمان طبیعی است. چرا که مزایای بیشتری نسبت به سزارین دارد و البته معایب آن نیز کمتر است. اما این مزایای زایمان طبیعی شامل چه مواردی است؟

بهبودی در زمان کم از مزایای طبیعی

یکی از برجسته نقاط قوت زایمان طبیعی، دوره کوتاه مدت بهبودی پس از آن می باشد. مادرانی که فرزند خود را به این روش به دنیا می آورند بسیار زودتر به حالت اولیه برگشته و دردهای کمتری را نیز تحمل می کنند.

همین امر بر روحیه آن ها تاثیر گذار است. چرا که به سبب وجود دردهای کم، ناراحتی ها و آشفتگی های روحی نیز کمتر خواهد بود. بعلاوه، مادری که با نیروی خود کودک را به دنیا آورده دارای اعتماد بنفس بیشتری خواهد بود.

میکروب ها و باکتری های مفید

از نظر علمی، زایمان طبیعی امنیت و سلامت برای مادر و جنین به همراه دارد. چرا که در هنگام بیرون آمدن از رحم در معرض باکتری های واژن قرار می گیرد. اما در زایمان سزارین زائده های پوستی که حاوی باکتری های خطرناک می باشند می تواند برای بچه خطرناک باشد.

علاوه بر این، مواجهه با میکروب های دل و روده در زایمان طبیعی، سیستم ایمنی نوزاد را تقویت خواهد کرد و در آینده نیز احتمال ابتلا به برخی بیماری ها کاهش می یابد.

تاخیر کمتر در شیردهی

علیرغم عمل سزارین، مادرانی که زایمان طبیعی دارند سینه های آن ها در مدت زمان کمتری شروع به شیردهی می کند. همچنین، میزان افزایش شیر مادر نیز در مقایسه با سزارین بیشتر خواهد بود و این برای رشد کودک بسیار ضروری است.

کمتر مبتلا شدن به برخی اختلالات

نمی توان گفت که در اختلالات لزوما در زایمان طبیعی یا سزارین به وجود می آیند، اما به طور معمول نوزادان متولد شده از زایمان طبیعی به دلیل استفاده کمتر از داروها و تزریق ها، خطر پایینی در ابتلا به اوتیسم یا اختلالات عصبی خواهند داشت.

رشد بهتر مغز کودک

میزان تولید پروتئین در زایمان طبیعی بیشتر است و همین امر باعث رشد و عملکرد بهتر مغز و سلامت جنین خواهد شد. در حالی که در سزارین این مورد اتفاق نمی افتد و نوزاد از چنین نعمتی معروف می شود.

افسردگی کمتر بعد از زایمان

در بدن دو هورمون تحت عنوان اکسی توسین و اندروفین ترشح می شوند که نه تنها به تسکین درد، بلکه پر انرژی و شاد بودن بودن نیز کمک می کنند. این هورمون ها در زایمان طبیعی به راحتی ترشح می شوندو به همین دلیل، در اغلب اوقات اکسی توسین باعث می شود که مادر افسردگی بعد از حاملگی را زودتر پشت سر بگذارد.

معایب زایمان طبیعی چیست؟

گرچه تا کنون در مقایسه بین زایمان طبیعی یا سزارین، توصیه ها بیشتر در سمت و سوی زایمان طبیعی بود، اما این شیوه نیز دارای معایب خاص خود می باشد. از آنجا که حق هر مادری است که با چشم باز انتخاب کند و اطلاعات بیشتری را در این زمینه داشته باشد، ما معایبی که ممکن است زایمان طبیعی پیش رو داشته باشد را بررسی می کنیم.

• مادران دردهای بیشتری را تحمل می کنند، چون زایمان طبیعی زمانبر می باشد. به عنوان مثال، یک مادر به طور متوسط حدود ۴ تا ۸ ساعت را درگیر این پروسه خواهد بود تا دهانه رحم کاملا باز شود و جنین بتواند خارج شود.
• احتمالا پارگی پوست و بافت های نزدیک به واژن در اثر فشار بیش از حد وجود دارد. در چنین مواقعی معمولا نیاز به بخیه کردن است و حتی می تواند به عضلات لگن نیز آسیب رسانده و در عملکرد روده و ادرار اختلال وارد نماید.
• مادرانی که زایمان طبیعی می کنند، در آینده در معرض بی اختیاری ادرار می باشند. به ویژه در هنگام عطسه یا سرفه کردن امکان دارد که ادرار از مثانه به صورت غیر ارادی خارج شود. بعلاوه احتمال افتادگی لگن نیز در این بانوان وجود دارد.
• احتمال تجربه دردهای طولانی مدت در پرینه، ناحیه بین واژن یا مقعد در زایمان طبیعی وجود دارد.
• برای مواقعی که نوزاد بزرگ یا چاق است، امکان دارد که در طی بیرون آمدن آسیب دیده یا پوست سر او کبود گردد.

زایمان سزارین در چه مواقعی ضروری است؟

درصد بسیار زیادی از بانوان مایل هستند تا از طریق عمل سزارین کودک خود را به دنیا بیاورند. این در حالی است که لزوم انجام زایمان طبیعی یا سزارین عمدتا توسط پزشک تشخیص داده می شود. زیرا در برخی از موارد شرایط ایجاب می کند که برای حفظ سلامت و جان مادر و فرزند از این نوع عمل استفاده گردد. اما چه دلایلی می تواند منجر این روش را ارجح نماید.

• آماده نبودن مادر برای به دنیا آوردن نوزاد. بدین مفهوم که ممکن است دهانه رحم به اندازه کافی باز نشده باشد.
• جنین در وضعیت عادی قرار نگرفته باشد و با وجود تلاش پزشکان بیرون آمدن او با مشکل مواجه باشد. زمانی که نوزاد به صورت ایستاده یا عرضی قرار گرفته باشد، لاجرم بایستی از زایمان سزارین استفاده شود.
• در مواردی که جفت سر راهی وجود داشته باشد، این عمل نیاز است تا به مادر یا جنین آسیبی وارد نشود.
• مادر خود را برای زایمان طبیعی آماده و حتی دردهای معمول را نیز تحمل می کند، اما در اتاق زایمان مشخص شود که صدای قلب جنین افت داشته است و یا زایمان مطابق با روند طبیعی و نرمال خود پیش نرود، تشخیص پزشکان این است که زایمان به صورت سزارین انجام گیرد.
• مادرانی که قبلا نیز تجربه عمل سزارین داشته اند، توصیه پزشکان برای به دنیا آوردن جنین جدید، مجددا سزارین می باشد. ( البته این مورد مطلق نبوده و امکان دارد که پزشک حتی در چنین مواردی زایمان طبیعی را مناسب بداند).
• در مواقعی که مادر بیش از حد اضطراب و ترس داشته باشد.
• نوزاد دارای نوقص مادرزادی باشد

معایب و عوارض زایمان سزارین 

با وجود آنکه زایمان طبیعی یا سزارین هر کدام دارای نقاط مثبت و ضعف خود می باشند، اما به طور غالب معایب سزارین بیشتر می باشد. بارزترین عوارض زایمان سزارین را می توان به نکات زیر مرتبط دانست:

• کمتر بودن تماس فیزیکی مادر با نوزاد. گفته می شود که مادرانی که کودک را به شکل سزارین به دنیا می آورند، در برقراری تماس فیزیکی با بچه ضعیف تر هستند و همین امر از نظر روحی و جسمی بر او تاثیر می گذارد. البته در این مورد بسته به شخص شدت و ضعف وجود دارد.
• عفونت های بیشتر بعد از زایمان: معمولا در هر دو روش زایمان طبیعی یا سزارین احتمال ابتلا به برخی از عفونت ها وجود دارد که نیازمند مراقبت می باشد. اما در زایمان سزارین این عفونت ها بیشتر بوده و گاها درد پهلو نیز حس می شود.
• مشکل در کاهش وزن: به طور معمول مادران پس از زایمان طبیعی یا سزارین دچار اضافه وزن می شوند، بخصوص اگر ورزش در دوران بارداری را جدی نگرفته باشند. اما اگر خانمی که سزارین کرده قصد انجام نرمش ها یا ورزش های لازم برای کاهش وزن را داشته باشد، به دلیل وجود بخیه ها یا برخی از مشکلات در بدن، این کار برای او چندان آسان نبوده و یا حداقل آن را به تعویق می اندازد.
• خطرات بیهوشی: یکی از بزرگترین معایب زایمان سزارین، بیهوشی مادر در حین فارغ شدن می باشد. به طوریکه از نظر پزشکان این خانم ها از نظر بیهوشی در مرحله پرخطری قرار دارند. دلیل آن نیز به پر بودن شکم، کاهش ظرفیت ریه و تورم حلق مربوط می شود و ممکن است این بیهوشی برای آن ها مشکلاتی را به وجود آورد.
• دوران بستری و نقاهت پس از سزاین طولانی تر است. ب طوریکه معمولا این خانم ها دو الی چهار روز را در بیمارستان بستری و حدود دو ماه نیز برای ترمیم زخم ها و جراحت های جراحی زمان نیاز دارند. به خصوص در ناحیه شکم که درد زیادی را احساس می کنند.
• مشکل شیردهی: شیردهی در سزارین با تعویق شروع می شود و غالبا این مادران شیر کمتری برای نوزاد خود دارند.
• احتمال ابتلا به ناهنجاری های جفت یا پارگی رحم در زایمان های بعدی وجود دارد. زیرا ممکن است که محل سزارین قبلی دوباره پاره شود.
• بیماری: کودکان متولد شده از سزارین امکان ابتلای بالاتری به بیماری هایی همچون آسم، آلرژی، ایمونولوژی بالینی و مشکلات تنفسی دارند.

مزایای زایمان سزارین

مسلما علم پزشکی به دنبال برخی از مشکلاتی که در گذشته در زایمان های طبیعی به وجود می آید، شیوه ایی را به نام سزارین به وجود آورد تا مادران و نوزادان خطرات کمتری را تجربه کنند. از این رو، در سزارین مزایایی وجود دارد که نمی توان از آن غافل شد.

• هنگامی که تشخیص داده می شود بخاطر زایمان طبیعی احتمال خطر برای جنین و مادر وجود دارد، با عمل سزارین می توان از میزان مرگ و میر یا نواقص جسمی جلوگیری به عمل آورد.
• مادران و پدران برنامه ریزی دقیق تری برای به دنیا آمدن فرزند خواهند داشت و جنین آن ها را غافلگیر نمی کند. زیرا دیده می شود که مادر به یکباره شروع به درد زایمان کرده و به علت دوری از مراکز بهداشتی یا بیمارستان دچار آسیب هایی شده است.
• احتمال بی اختیاری و افتادگی اندام لگن در زایمان سزارین کمتر می باشد.

خلاصه مطالب

در این مقاله تلاش شد تا شما را با عوارض رایج زایمان طبیعی یا سزارین آشنا کنیم و بر اساس یافته های علمی دیدیم که مزایا و معایب هر کدام کدام است.

با این وجود، برخی از بانوان در عین سلامت جسمی تنها به دلیل ترس از فشارهای زایمان طبیعی تصمیم به سزارین می گیرند و بعدا دچار مشکلاتی می شوند. این در حالی است که تمامی روانشناسان و پزشکان دنیا ارحج ترین روش می دانند و سزارین را تنها در موارد لزوم توصیه می کنند. چنانچه می خواهید از نظر روحی آماده شده و با شناخت بیشتری برای زایمان آماده شوید، می توانید با مشاوران و کارشناسان دکتر فکر در تماس باشید.