از کجا بفهمیم اسپرم سالم است؟

اسپرم ها برای باروری تخمک همیشه سالم نیستند. باید بدانید که چگونه عوامل سبک زندگی شما می توانند بر اسپرم تأثیر بگذارند و چه کاری می توانید برای بهبود قدرت باروری به کمک اسپرم خود انجام دهید. در این مطلب در مورد این سوال که از کجا بفهمیم اسپرم سالم است و همچنین تشخیص اسپرم سالم صحبت می کنیم. اگر شما و همسرتان قصد بارداری دارید، ممکن است در مورد سلامت اسپرم خود دچار شک و تردید شوید. بنابراین باید عواملی را که می ‌توانند بر باروری مردان تأثیر بگذارند را بدانید.

چه چیزی سلامت اسپرم را تعیین می کند؟

دستگاه تناسلی مرد، چیزی است که سلامت اسپرم را تعیین می کند. سلامت اسپرم به عوامل مختلفی از جمله کمیت، حرکت و ساختار بستگی دارد:

تعداد: اگر انزال شما (مایع منی که در یک انزال ترشح می شود) حاوی حداقل ۱۵ میلیون اسپرم در هر میلی لیتر باشد، به احتمال زیاد اسپرم شما بارور خواهد بود. اسپرم بسیار کم در انزال ممکن است باردار شدن را دشوارتر کند، زیرا کاندیداهای کمتری برای بارور کردن تخمک وجود دارد.

حرکت: برای رسیدن به تخمک و بارور کردن آن، اسپرم باید حرکت کند (در دهانه رحم، رحم و لوله ‌های فالوپ زن بچرخد و شنا کند). این به عنوان تحرک شناخته می شود. اگر حداقل ۴۰ درصد از اسپرم شما در حال حرکت باشد، به احتمال زیاد بارور خواهید شد.

ساختار (مورفولوژی): اسپرم های طبیعی دارای سرهای بیضی شکل و دم های بلند هستند که با هم کار می کنند تا آنها را به حرکت درآورند. اگرچه این عاملی نیست که به اندازه کمیت یا حرکت اسپرم مهم نیست، اما هر چه تعداد اسپرم ‌ها با شکل و ساختار طبیعی بیشتر باشد، احتمال باروری شما بیشتر می‌شود.

چه چیزی باعث مشکلات باروری مردان می شود؟

مسائل پزشکی مختلف می تواند به مشکلات باروری مردان دامن بزند، از جمله:

مشکل در هیپوتالاموس یا غده هیپوفیز: قسمت هایی از مغز که به بیضه ها سیگنال می دهد تا تستوسترون و اسپرم تولید کنند (هیپوگنادیسم ثانویه)

بیماری بیضه

اختلالات انتقال اسپرم

سن نیز می تواند نقش داشته باشد. توانایی اسپرم برای حرکت و نسبت اسپرم طبیعی با افزایش سن کاهش می ‌یابد که بر باروری تأثیر می‌ گذارد، به ویژه بعد از ۵۰ سالگی.

بهترین راه برای تولید اسپرم سالم چیست؟

شما می توانید اقدامات ساده ای برای افزایش شانس تولید اسپرم سالم انجام دهید. مثلا:

• وزن خود را به صورت سالم حفظ کنید: برخی تحقیقات نشان می دهد که افزایش شاخص توده بدنی (BMI) با کاهش تعداد اسپرم و حرکت اسپرم مرتبط است.
• رژیم غذایی سالم داشته باشید: میوه ها و سبزیجات زیادی را انتخاب کنید که سرشار از آنتی اکسیدان هستند و ممکن است به بهبود سلامت اسپرم کمک کنند.
• جلوگیری از عفونت های مقاربتی (STIs): عفونت های مقاربتی (مانند کلامیدیا و سوزاک) می توانند باعث ناباروری در مردان شوند. برای محافظت از خود، تعداد شرکای جنسی خود را محدود کنید و هر بار که رابطه جنسی دارید از کاندوم استفاده کنید. یا با شریکی که آلوده نیست در یک رابطه تک همسری بمانید.
• استرس را مدیریت کنید: استرس می تواند عملکرد جنسی را کاهش دهد و با هورمون های مورد نیاز برای تولید اسپرم تداخل کند.
• حرکت و فعالیت بدنی داشته باشید: فعالیت بدنی متوسط ​​می تواند سطح آنزیم های آنتی اکسیدانی قوی را افزایش دهد که می تواند به محافظت از اسپرم کمک کند.
• سیگار نکشید: مردانی که سیگار می کشند بیشتر احتمال دارد تعداد اسپرم پایینی داشته باشند. اگر سیگار می کشید، از پزشک خود بخواهید که به شما در ترک سیگار کمک کند.
• الکل را محدود کنید: نوشیدن زیاد می تواند منجر به کاهش تولید تستوسترون، ناتوانی جنسی و کاهش تولید اسپرم شود. اگر شما الکل مینوشید بهتر است آن را ترک کنید.
• در طول رابطه جنسی از روان کننده ها تا حد امکان خودداری کنید: در حالی که تحقیقات بیشتری در مورد اثرات روان کننده ها بر باروری مورد نیاز است، اجتناب از روان کننده ها در طول مقاربت را در نظر بگیرید. در صورت لزوم، از روغن بچه، روغن کانولا، سفیده تخم مرغ یا روان کننده های دوستدار باروری استفاده کنید.
• در مورد داروهای مصرفی خود با پزشک صحبت کنید: داروهای کلسیم، داروهای ضد افسردگی، ضد آندروژن ها و سایر داروها می توانند به مشکلات باروری دامن بزنند. استروئیدهای آنابولیک می توانند همین اثر را داشته باشند.
• مراقب سموم باشید: قرار گرفتن در معرض آفت کش ها، سرب و سایر سموم می تواند بر کمیت و کیفیت اسپرم تاثیر بگذارد. اگر باید با سموم کار کنید، این کار را با رعایت نکات ایمنی انجام دهید. به عنوان مثال، لباس و تجهیزات محافظ بپوشید و از تماس پوست با مواد شیمیایی خودداری کنید.
• خونسرد باشید: افزایش دمای کیسه بیضه می تواند تولید اسپرم را مختل کند. پوشیدن لباس‌های زیر گشاد، کاهش نشستن، اجتناب از سونا و جکوزی و محدود کردن قرار گرفتن کیسه بیضه با اجسام گرم مانند لپ ‌تاپ ممکن است کیفیت اسپرم را افزایش دهد. اگرچه فواید آن به طور کامل ثابت نشده است.
• شیمی درمانی و پرتودرمانی برای بیماران سرطانی می تواند تولید اسپرم را مختل کند و باعث ناباروری شود که ممکن است دائمی باشد. از پزشک خود در مورد امکان بازیابی و ذخیره اسپرم قبل از درمان سوال کنید.

نحوه تشخیص اسپرم سالم

آیا تا به حال به این فکر کرده اید که آیا آنچه که به عنوان اسپرم خود به آن نگاه می کنید طبیعی است؟ اما باید بدانید حتی اگر همه چیز در ظاهر طبیعی و سالم به نظر برسد، نمی ‌توانید فقط با نگاه کردن به آن تشخیص دهید که آیا اسپرم شما سالم است یا خیر. تعیین قرار ملاقات با پزشک متخصص و ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی برای انجام تجزیه و تحلیل مایع منی تنها راه برای اطمینان از این موضوع است.

به گفته کایلن سیلوربرگ، متخصص غدد درون ریز در مرکز باروری تگزاس در آستین، تگزاس: «نمونه اسپرم باید جمع آوری شود و از طریق میکروسکوپ بررسی شود تا بررسی شود که آیا سالم است یا خیر». دلیلش این است که عواملی که نشان دهنده سلامت اسپرم هستند با چشم غیر مسلح دیده نمی شوند. وقتی نوبت به تجزیه و تحلیل اسپرم برای تعیین اینکه آیا به اندازه کافی سالم است یا خیر می رسد، این کاری نیست که بتوانید به تنهایی خارج از تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی انجام دهید.

اسپرم سالم باید چه رنگی باشد؟

منی معمولاً یک رنگ خاکستری متمایل به سفید است. تغییرات در رنگ مایع منی ممکن است موقتی و بی ضرر یا نشانه ای از یک بیماری زمینه ای باشد که نیاز به ارزیابی بیشتر دارد.

علل احتمالی سالم نبودن اسپرم بر اساس رنگ، عبارتند از:

منی قرمز: این مورد می تواند ناشی از التهاب پروستات یا غده هایی باشد که به تولید مایع منی کمک می کنند. در حالی که منی قرمز می تواند هشدار دهنده باشد، علت آن معمولاً بی ضرر (خوش خیم) است، به ویژه در مردان جوان.

منی زرد یا سبز: این رنگ می تواند ناشی از عفونت، یرقان یا وجود ویتامین ها یا دارو در مایع منی باشد.

اگر تغییر رنگ مایع منی علامت جدیدی است و بیش از یک هفته ادامه دارد، با پزشک خود صحبت کنید یا به متخصص اورولوژی مراجعه کنید.

تشخیص اسپرم سالم با آب

یکی از راه های ساده برای تشخیص سلامت اسپرم مردان استفاده از آب برای تشخیص وجود نطفه در اسپرم و باروری مردان است. در این روش ساده باید به کمک کاندوم های مخصوصی (که جهت این آزمایش در مراکز ناباروری وجود دارد) مقداری از مایع منی را جمع آوری کرده و به آرامی بر روی آب موجود در یک لیوان یا ظرف قرار داده و مدتی صبر کند. اگر اسپرم سالم باشد پس از مدتی منی قرار داده شده روی آب ته نشین شده و پایین خواهد رفت. اما اگر بعد از گذشت چند دقیقه پایین نرفت به احتمال زیاد اسپرم دارای مشکل بوده و باید تحت نظر متخصص قرار بگیرد. البته مایع منی در این آزمایش باید از اولین مایع منی خارج شده از بدن مرد باشد نه مایع منی که بعدا خارج می شود.

نکته مهم: این روش برای آزمایش ابتدایی است و همانطور که قبلا گفتیم تشخیص این که اسپرم دارای تحرک و کیفیت کافی جهت بارور نمودن تخمک است یا خیر باید توسط پزشک و آزمایشگاه صورت گیرد.

اسپرم سالم چه ویژگی هایی دارد؟

تغییر کیفیت اسپرم همیشه در مدت زمان زیادی طول نمی کشد. برخی از پزشکان می گویند که تغییر سبک زندگی ممکن است کیفیت اسپرم شما را در عرض سه ماه تغییر دهد. یک متخصص غدد درون ریز و باروری در مرکز باروری دانشگاه کلمبیا، توضیح می دهد: «[یک] آندرولوژیست اسپرم را زیر میکروسکوپ نگاه می کند تا ببیند آیا از دم خود برای شنا در یک خط مستقیم استفاده می کنند یا خیر. آنها همچنین به سر نگاه می کنند تا مطمئن شوند که بیضی به نظر می رسد. دم باید بلند باشد و به آرامی در مایع حرکت کند.

درواقع طبق گفته سازمان بهداشت جهانی، تجزیه و تحلیل طبیعی مایع منی شامل غلظت اسپرم حدود ۱۶ میلیون در سی سی منی، تحرک حداقل ۳۰ درصد و حداقل ۴ درصد اسپرم به شکل طبیعی است. این چیزی است که پزشکان در تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی گفته شده به دنبال آن هستند.

تا زمانی که توسط متخصص مشخص شود مشکلی وجود دارد یا خیر، به سبک زندگی خود نگاه کنید، زیرا سالم تر بودن سبک زندگی به طور کلی اسپرم سالم تری را به همراه دارد.

چه زمانی زمان درخواست کمک از پزشک است؟

اتخاذ شیوه های سبک زندگی سالم برای ارتقای باروری شما و اجتناب از چیزهایی که به آن آسیب می زند، می تواند شانس شما را برای داشتن اسپرم سالم به منظور باروری افزایش دهد. اگر شما و همسرتان بعد از یک سال رابطه جنسی محافظت نشده باردار نشدید، ممکن است نیاز باشد از نظر ناباروری مورد ارزیابی قرار بگیرید (هم شما و هم همسرتان). یک متخصص باروری همچنین ممکن است بتواند علت مشکل را شناسایی کند و درمان هایی را ارائه دهد که شما و همسرتان را در مسیر بارداری قرار می دهد.