مهمترین عوامل استرس زا در خانه و روش های کاهش آن

شاید بسیاری از افراد، با وجود آنکه در خانه آرامش کافی ندارند، اما کمتر به فکر شناسایی عوامل استرس زا در خانه افتاده باشند و یا نقش چنین عواملی را چندان جدی نگیرند. این در حالی است که هر بخشی از خانه و هر فرد خانواده، تاثیر بسزایی در حال خوب یا حال بد اعضای آن دارند و اگر به یک سری مسائل ریز و درشت توجه داشته باشیم، از طریق روش های کاهش استرس در خانه می توانیم احساس زیباتری را برای خود و سایرین به ارمغان بیاوریم.

البته هیچ کس به اندازه ما نخواهد توانست که اوضاع و مشکلات را بررسی کند، اما یادآوری یک سری نکات خالی از لطف نخواهد بود و مسلما با خواندن مقاله حاضر بهتر می توانید عوامل استرس زای خانه خود را کاهش دهید. همچنین، اگر خود یا یکی از اعضای خانواده تان درگیر مسائل عاطفی، بیماری های روحی، جنسی، زناشویی، و یا حتی اعتیاد هستید، همکاران ما در کنارتان هستند تا شما را راهنمایی نمایند.

عوامل استرس زا در خانه چه تاثیراتی به جای می گذارند؟

خانه از نظر تمام روانشناسان، جامعه شناسان، کارشناسان دینی و محققان، باید امن ترین نقطه جهان برای تمام انسان ها باشد. همه ما در هر کجا که باشیم، بایستی به منزل برگشته و دوباره با همان محل سکونت و خانواده ایی که از کودکی با آن ها در تعامل بوده ایم، اوقات خود را سپری می کنیم.

حال اگر با وجود تمام دغدغه ها، درون خانه نیز از آرامش کافی برخوردار نباشد، تاثیرات منفی همچون اضطراب، نگرانی، افسردگی و بدتر از همه آن ها، استرس را به دنبال خواهد داشت. به همین دلیل اگر چنین حالاتی در خانه وجود داشته باشد، بایستی حتما عوامل استرس زا در خانه شناسایی شده و برای رفع آن ها تلاش نمود. در غیر اینصورت، باید پذیرای عواقب منفی آن بود.

از جمله پیامدهای منفی که استرس و اضطراب در حالات گوناگونی به جای می گذارد، تاثیرات جسمی، روحی و ذهنی است. تحقیقات نشان می دهد افرادی که در خانه متحمل استرس می شوند، با پیامدهای زیر دست و پنجه نرم خواهند کرد.

• احتمال بروز انواع افسردگی
• احساس غم و ناراحتی
• خستگی
• مشکلات تنفسی، قلبی، عروقی، گوارشی، ناحیه تناسلی، ضعف سیستم ایمنی
• کاهش تمرکز
• بی خوابی
• بی نظمی عادت ماهیانه
• فشار خون بالا

معرفی انواع عوامل استرس زا در خانه

شما بهتر از هر شخص دیگری می توانید بفهمید که چه چیزهایی در خانه موجب ایجاد استرس در شما می شوند. اما ما نیز در زیر نکاتی را بیان کرده ایم تا شناخت این موارد راحت تر باشد.

انجام وظایف شغلی در خانه

برخی از خانم ها یا آقایان به دلایل مختلف ممکن است مجبور شوند که بخشی از کار خود را در منزل انجام دهند. همچنین، امروزه به دلیل اینترنتی شدن بسیاری از مشاغل، انجام کسب و کار در منزل و به صورت دورکاری رواج زیادی یافته است. این امر می تواند نه تنها برای خود شخص، بلکه برای سایر افراد خانواده هم به یکی از عوامل استرس زا در خانه تبدیل شود. چرا که فشارهای کاری زیاد به مرور با تاثیر گذاشتن روی یک نفر، می تواند به طور مستقیم یا غیر مستقیم به سایرین هم منتقل شود.

هزینه های خانه

این مورد به ویژه برای زن و شوهرهایی که به تازگی زندگی مشترک خود را آغاز کرده و با نحوه مدیریت مسائل مالی آشنا ندارند، گاهی ایجاد استرس یا نگرانی بیش از حد می کند. اما در مجموع تمام خانواده ها ممکن است به دلیل وضعیت بد اقتصادی، قسط های وام، قبض های آب، برق و تلفن، پوشاک، خوراک و … دائما در مورد چنین موضوعاتی بحث کرده و دچار استرس شوند.

خانه نامرتب و بهم ریخته

شاید کمی عجیب باشد، اما محققان در مورد تاثیر شلختگی و بهم ریختگی منزل بر روی حالات خانواده ها تحقیقاتی را انجام داده و متوجه شدند که این مورد خود می تواند خود یکی از عوامل استرس زا در خانه محسوب شود. بطوریکه هرچه خانه نامرتب تر باشد، سطح کورتیزل و به دنبال آن، ترشح هورمون های استرس زا بیشتر خواهد شد.

علت این امر هم وجود وسایل یا ابزارهای غیر ضروری و نامنظمی است که با ایجاد فضای بصری ناخوشایند، ایجاد حواسپرتی کرده و عدم تمرکز ذهنی را کاهش می دهند. بعلاوه، وقتی چیدمان و دکوراسیون با ساختارهای ذهنی مغایرت داشته باشد، ناخوداگاه ایجاد تشویش ذهنی می کند.

گیاهانی پژمرده یا خشک شده

احتمالا به این مورد کمتر دقت کرده و اهمیت گل ها و درختان پژمرده یا خشک شده را در ایجاد استرس ناچیز شمرده باشید. اما وقتی چنین پدیده ایی دائما در معرض دید باشد، به شکل غیر مستقیم احساس مردگی و ناامیدی را منتقل کرده و حتی گویی انرژی محیط را تخلیه می کند. اگر چنین گلی در خانه دارید، سعی کنید گلدان را خالی کرده و به باغچه یا گل هایتان رسیدگی کنید.

بوهای نامطبوع و بد

وجود بوهای بد به هر دلیلی اعم از، غذاهای فاسد، آشغال ها، عدم پاکیزگی فرش ها، ملحفه ها، لباس ها و … همگی در ایجاد حس ناخوشایند نقش دارند. هر چه بوی منزل بد باشد، بر روحیه ساکنان تاثیر بدتری خواهد گذاشت.

صداهای اضافی و زیاد

سر و صدای زیاد و طولانی در هر مکانی کلافه کننده است. اگر صدای تلویزیون یا مکالمات بیش از حد بلند باشد، به عوامل استرس زا در خانه تبدیل می شوند. همچنین، چنانچه در مواقعی که کسی تلویزیون تماشا نمی کند، روشن نگه داشتن آن موجب ایجاد خستگی و استرس خواهد شد.

رنگ آمیزی استرس زا

اگر به مقاله روانشناسی رنگ ها و تاثیر آن در زندگی مراجعه کنید، با اثر رنگ ها بخوبی آشنا خواهید شد. به همین دلیل هم نحوه انتخاب رنگ برای خانه بسیار اهمیت دارد. به عنوان مثال، این اعتقاد وجود دارد که رنگ هایی مثل زرد آفتابی، قهوه ایی مایل به قرمز سوخته، قهوه ایی تیره، صورتی پاستیلی، خاکستری در آشپزخانه، و قرمز روشن می توانند ایجاد افسردگی کنند. در مقابل، آبی، زرد ملایم، سبز، بنفش و سفید کلاسیک، رنگ های آرامش بخش محسوب می شود.

کارهای عقب افتاده در منزل

هر کدام از اعضای خانواده مسئولیت ها و دغدغه های خاص خود را دارند. برای مثال، بانوانی که بیشتر مسئول آشپزی، خانه داری، فرزندپروری و … هستند، اگر انجام کارهای خود را مدام به عقب بیندازند، دچار اضطراب می شوند. گرچه ممکن است ما در ظاهر به کارهای عقب افتاده خود فکر نکنیم، اما ذهن ناخودآگاه آن ها را به یاد دارد و آن را جزء عوامل استرس زا در خانه می سازد.

خرابی وسایل خانه

منظور این است که مدام وسایل خانه را تعویض کنیم یا پس از گذشت مدت زمان کوتاهی، آن ها را کهنه یا خراب بدانیم. بلکه مقصود، خرابی دستگاه ها یا وسایلی است که به طور روزمره به آن ها نیاز داریم و نمی توانیم نیاز خود را برآورده کنیم. برای مثال، خراب شدن کولر، آبگرمکن، شوفاژ، اتو، اجاق گاز، چکه کردن شیر آب و مواردی از این دست، باعث بهم ریختگی ذهنی و تشویش می شود.

فعالیت و تحرک اندک

یکجا نشانی و نداشتن تحرک باعث خستگی ذهن و ترشح هورمون های استرس زا می گردد. خانم هایی که بیشتر اوقات خود را در خانه سپری می کنند، اگر ورزش نکنند یا فعالیت نداشته باشند، احتمال اینکه چار افسردگی شوند زیاد خواهد بود.

عدم نور مناسب و کافی

هر چه نور اتاق ها کمتر باشد، احتمال بروز افسردگی و دردسر برای انجام کارها بیشتر خواهد بود. نور طبیعی آفتاب در منزل بهترین نوع نور است و نورهای مصنوعی تاثیر کافی را ندارند. همچنین، اگر لامپ های منزل، تماما خورشیدی یا تماما مهتابی باشند، ایجاد افسردگی خواهند کرد.

انجام کار و استراحت در یک مکان ثابت

افرادی که در یک اتاق خاص هم کار می کنند هم استراحت، غالبا خستگی و استرس را تجربه می کنند. علت این امر، عدم تفکیک ذهنی این دو امر می باشد، چرا که جدایی فیزیکی بین آن ها وجود ندارد.

نشانه های داشتن استرس در خانه

وقتی عوامل استرس زا در خانه زیاد باشد، نشانه های زیر ممکن است در رفتار و اعمال اعضا ظهور کند.

• احساس کلافکی و بی قراری
• احساس بی حوصگلی
• عدم انتقاد پذیری یا داشتن بردباری نسبت به انتقاد دیگران
• بی نظمی در خواب ( به ویژه بی خوابی)
• انجام رفتارهایی نظیر جویدن ناخن یا تیک های عصبی
• زود عصبانی شدن و تحریک پذیر بالا
• سوء هاضمه
• عدم تمرکز کافی

روش های کاهش استرس در خانه

راهکارهای زیادی وجود دارد که با آن ها می توانید، آرامش را به خود هدیه دهید. تنها کافی است که به یک خودشناسی درست برسید و هر آنچه که حالتان خوب می کند را انجام دهید. اما از بین بردن استرس در سیستم خانواده، نیاز به تلاش همگانی دارد و ما نکات زیر را توصیه می کنیم.

یک روال منظم در خانه ایجاد کنید

سعی کنید شلختگی ها را در هر صورتی که هست، چه فیزیک و چه ذهنی مرتب کنید تا عوامل استرس زا در خانه کاهش یابد. برای این منظور، بهتر است که برنامه ریزی و روال منظم برای انجام کارها داشته باشید. مثلا:

• شب ها تا دیر وقت بیدار نمائید تا صبح ها زودتر از خواب بیدار شوید تا به کارهایتان رسیدگی کنید.
• اگر قرار است کاری را انجام دهید، در همان زمان مقرر آن را به اتمام برسانید تا ذهن ناخودآگاهتان آرامش داشته باشد.
• برای خودتان زمان استراحت تعیین کنید و به آن وفادار بمانید.
• وعده های غذایی را بموقع و سر وقت بخورید.
• رژیم غذایی سالمی داشته باشید و سعی کنید کمتر از غذاهای فست فودی استفاده نمائید.
• اوقاتی را به تفریح و گفتگو با خانواده اختصاص دهید.
• برنامه ریزی کاری، تحصیلی و تفریحی داشته باشید.

ارتباطات خود را گسترش دهید

اینکه بیشترین اوقات فراغت خود را با خانواده بگذرانید، یکی از بهترین روش های کاهش عوامل استرس زا در خانه است. اما این امر نباید باعث شود که خود را تنها به خانه محدود کرده و از دنیای بیرون غافل شوید. چراکه در این صورت، دچار انزوا، گوشه گیری و حتی افسردگی پنهان و آشکار خواهید شد. سعی کنید، در این مورد تعادل ایجاد کرده و هرازگاهی را به چت و یا تماس دیداری و تلفنی با دوستانتان اختصاص دهید.

وعده های غذایی را تا حد امکان با هم صرف کنید

غذایی که به صورت دسته جمعی خورده می شود، بسیار لذت بخش تر از غذای انفرادی است. البته ممکن است وعده های ناهار را نتوان همیشه در کنار هم خورد. اما وعده شام و صبحانه بهترین فرصت برای با هم بودن است.

برای حل مشکلات، گفتگو و همکاری داشته باشید

در باب مواردی که ذکر شد، مثلا صدای زیاد تلویزیون، خرابی وسایل یا شلختگی منزل ا نمی توان یک تنه حل کرد. مثلا، مادری که مدام خانه را مرتب می کند اما فرزندان دوباره آن را بهم می ریزند، هر چقدر هم که صبور و بردبار باشد باز هم پس از مدتی به اصطلاح کم می آورد. به این ترتیب، هرگز نمی توان از عوامل استرس زا در خانه کاست. بنابراین، خوب است که اهالی منزل در مسائل گوناگون با یکدیگر تعاون داشته و همگی خود را در بهبود اوضاع موظف بدانند.

دکوراسیون منزل را مناسب بچینید

شاید در مورد فنگ شویی چیزهایی شنیده باشید. فنگ شویی در واقع به نحوه چیدمان و دکوراسیون منزل می پردازد، به نحوی بر روی سلامتی، شادی، مثبت اندیشی، دور کردن افکار منفی از ذهن و هماهنگی تاثیر گذار باشد. سعی کنید، در چیدمان دکور، نورپردازی، محل های استراحت، و حتی لباس های راحتی نیز دقت داشته و نسبت به آن ها بی اهمیت نباشید.

سخن پایانی

امیدواریم در این مقاله به هدف خود یعنی آگاهی سازی در مورد شناخت و روش های کاهش عوامل استرس زا در خانه کمک کرده باشیم.

همچنین، اگر در این باره نیازمند راهنمایی هستید یا با سوال خاصی مواجه شده اید، می توانید در همه روزهای کاری هفته از ساعت 8 صبح الی 12 شب با همکاران ما در تماس باشید.