دکتر فکر فکری نو برای سلامتی شما
وسواس فکری یکی از مشکلات و یا می توان گفت اختلالی است که بسیاری از افراد با آن درگیر هستند. این بیماری نوعی مشکل ژنتیکی محسوب می شود و می تواند دلایل بسیاری داشته باشید. در صورتی که پس از مطالعه این مطلب نیاز به اطلاعات بیشتری در خصوص نشانه های آن و یا درمان وسواس فکری دارید می توانید با ما در تماس باشید. در انتهای این مطلب نیز یک سری سوالات از تست وسواس فکری آورده شده است.
نشانه های وسواس فکری
نشانه های وسواس فکری می تواند متفاوت باشد؛ اما یک سری الگوهای خاصی در رفتار افراد مشاهده می شود که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد.
نشانه های وسواس فکری دارای 3 عنصر اصلی است:
وسواس فکری – جایی که یک فکر، تصویر یا تمایل ناخواسته، مزاحم و اغلب ناراحت کننده به طور مکرر وارد ذهن شما می شود.
احساسات – وسواس باعث احساس اضطراب یا پریشانی شدید می شود.
اجبار – رفتارهای تکراری یا اعمال ذهنی که فرد مبتلا به OCD احساس می‌کند در نتیجه اضطراب و پریشانی ناشی از وسواس به انجام آنها می‌رود.
رفتار اجباری به طور موقت اضطراب را تسکین می دهد، اما وسواس و اضطراب حاصل از آن به زودی برگشته و این چرخه تکرار می شود.
اختلال وسواس فکری چیست؟
اختلال وسواس فکری-اجباری یک بیماری روانی است که باعث ایجاد افکار یا احساسات ناخواسته مکرر (وسواس) یا میل به انجام کاری مکرر (اجبار) می شود. برخی افراد می توانند هم وسواس و هم اجبار داشته باشند.
OCD در مورد عاداتی مانند جویدن ناخن یا فکر کردن به افکار منفی نیست. یک فکر وسواسی ممکن است این باشد که اعداد یا رنگ های خاص “خوب” یا “بد” هستند. یک عادت اجباری ممکن است این باشد که پس از دست زدن به چیزی که ممکن است کثیف باشد، دستان خود را هفت بار بشویید. اگرچه ممکن است نخواهید به این کارها فکر کنید یا انجام دهید اما احساس می کنید از عدم انجام آن ها ناتوان هستید.
همه عادات یا افکاری دارند که گاهی تکرار می شوند. افراد مبتلا به OCD افکار یا اعمالی دارند که:
حداقل یک ساعت در روز مجبور به انجام آن می شوند.
تمامی اعمال خارج ازکنترل خودشان است.
از انجام آن ها هیچ لذتی نمیبرند.
بسیاری از افرادی که OCD دارند می دانند که افکار و عادات آنها منطقی نیست. آنها این کار را به دلیل اینکه از آن لذت می برند انجام نمی دهند بلکه به این دلیل است که نمی توانند دست از کار بکشند و اگر متوقف شوند، آنقدر احساس بدی پیدا می کنند که دوباره شروع می کنند.
افکار وسواسی می توانند شامل موارد زیر باشند:
نگرانی در مورد آسیب دیدن خود یا سایر افراد.
آگاهی مداوم از پلک زدن، تنفس یا سایر احساسات بدن.
سوء ظن به خیانت یک شریک، بدون هیچ دلیلی برای باور آن.
عادات اجباری می تواند شامل موارد زیر باشد:
انجام کارها به ترتیب خاصی هر بار یا تعداد دفعات معین.
نیاز به شمارش چیزها، مانند پله‌ها یا بطری‌ها.
ترس از دست زدن به دستگیره های در، استفاده از توالت های عمومی یا دست دادن.
انواع و علائم وسواس فکری
وسواس فکری به اشکال مختلف ظاهر می شود اما اکثر موارد حداقل در یکی از چهار دسته کلی زیر قرار می گیرند:
چک کردن چندین باره قفل ها، سیستم های هشدار، کلیدهای روشنایی و یا …
آلودگی، ترس از چیزهایی که ممکن است کثیف باشند یا اجبار به تمیز کردن. آلودگی روانی شامل احساساتی که منجر به وسواس در رفتار دیگران می شود.
تقارن و نظم، نیاز به چیدمان چیزها به روشی خاص و کاملاً منظم.
نشخوار فکری و افکار مزاحم، وسواس در یک خط فکری.
برخی از این افکار ممکن است خشن یا آزاردهنده باشند.
علل وسواس فکری و عوامل خطر آن چیست؟
پزشکان مطمئن نیستند که چرا برخی افراد OCD دارند اما از این بابت مطمئن هستند که استرس می تواند علائم را بدتر کند.
در زنان این علائم کمی بیشتر از مردان است. علائم اغلب در نوجوانان یا بزرگسالان جوان ظاهر می شود.
عوامل خطر وسواس اجباری عبارتند از:
والدین، خواهر و برادر یا فرزند مبتلا به وسواس اجباری می تواند خطرناک باشد.
این بیماری می تواند منجر به تفاوت های فیزیکی در بخش های خاصی از مغز شما شود که خطرناک است.
این بیماری می تواند منجر به افسردگی، اضطراب یا تیک شود.
سابقه سوء استفاده فیزیکی یا جنسی در کودکی را می تواند منجر شود.
گاهی ممکن است کودک پس از عفونت استرپتوکوکی به OCD مبتلا شود. این اختلالات عصبی خود ایمنی کودکان مرتبط با عفونت های استرپتوکوک یا PANDAS نامیده می شود.
تشخیص وسواس فکری اجباری
پزشک شما ممکن است یک معاینه فیزیکی و آزمایش خون انجام دهد تا مطمئن شود چیز دیگری باعث علائم شما نمی شود. همچنین در مورد احساسات، افکار و عادات شما صحبت خواهند کرد.
درمان وسواس فکری اجباری
هیچ درمانی برای وسواس فکری اجباری وجود ندارد. اما ممکن است بتوانید از طریق دارو، درمان یا ترکیبی از درمان‌ها، نحوه تأثیر علائم بر زندگی‌تان را مدیریت کنید که این درمان ها عبارتند از:
روان درمانی
درمان شناختی رفتاری می تواند به تغییر الگوهای تفکر شما کمک کند. در شکلی به نام مواجهه و پیشگیری از پاسخ، پزشک شما را در موقعیتی قرار می دهد که برای ایجاد اضطراب یا ایجاد اجبار طراحی شده است. شما یاد خواهید گرفت که افکار یا اعمال OCD خود را کاهش دهید و سپس آن را متوقف کنید.
آرامش
کارهای ساده ای مانند مدیتیشن، یوگا و ماساژ می توانند به علائم استرس زا OCD کمک کنند.
دارو
داروهای روانپزشکی به نام مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین به بسیاری از افراد کمک می کند تا وسواس ها و اجبارها را کنترل کنند. ممکن است 2 تا 4 ماه طول بکشد تا شروع به کار کنند. موارد رایج عبارتند از سیتالوپرام (سلکسا)، اسیتالوپرام (لکساپرو)، فلوکستین (پروزاک)، فلووکسامین، پاروکستین (پاکسیل) و سرترالین (زولوفت). اگر همچنان علائم دارید، پزشک ممکن است داروهای ضد روان پریشی مانند آریپیپرازول (ابیلیفای) یا ریسپریدون (ریسپردال) به شما بدهد.
نورومدولاسیون
در موارد نادر، زمانی که درمان و داروها به اندازه کافی تفاوت ایجاد نمی کنند، ممکن است پزشک با شما در مورد دستگاه هایی صحبت کند که فعالیت الکتریکی را در ناحیه خاصی از مغز شما تغییر می دهند. یک نوع، تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال، مورد تایید FDA برای درمان OCD است. از میدان های مغناطیسی برای تحریک سلول های عصبی استفاده می کند. یک روش پیچیده تر، تحریک عمیق مغز، از الکترودهایی استفاده می کند که در سر شما کاشته می شوند.
علائم اختلال وسواس فکری چیست؟
اگر مبتلا به OCD هستید، معمولاً افکار وسواسی مکرر و رفتارهای اجباری را تجربه کنید.
وسواس فکری، تصویر یا تمایل ناخواسته و ناخوشایندی است که به طور مکرر وارد ذهن شما می شود و باعث ایجاد احساس اضطراب، انزجار یا ناراحتی خواهد شد.
اجبار یک رفتار یا عمل ذهنی تکراری است که احساس می‌کنید باید آن را انجام دهید تا موقتاً احساسات ناخوشایند ناشی از افکار وسواسی را تسکین دهید.
برای مثال، شخصی که ترس وسواسی از دزدیده شدن دارد، ممکن است احساس کند که باید قبل از اینکه بتواند خانه خود را ترک نماید، چندین بار بررسی کند که همه پنجره‌ها و درها قفل شده‌اند.
زنان گاهی اوقات ممکن است در دوران بارداری یا پس از تولد نوزادشان به OCD مبتلا شوند. وسواس ممکن است شامل نگرانی در مورد آسیب رساندن به نوزاد یا استریل نکردن صحیح شیشه شیر باشد. اجبار می تواند مواردی مانند چک کردن مکرر تنفس کودک باشد.
کمک گرفتن برای اختلال وسواس فکری جبری
افراد مبتلا به OCD اغلب تمایلی به کمک گرفتن ندارند زیرا احساس شرمندگی یا خجالت می کنند.
OCD یک وضعیت سلامتی مانند سایر شرایط است، بنابراین چیزی برای احساس شرم یا خجالت وجود ندارد. داشتن OCD به این معنی نیست که شما “دیوانه” هستید و این تقصیر شما نیست که آن را دارید.
2 راه اصلی برای دریافت کمک وجود دارد:
خود را مستقیماً به خدمات روان درمانی ارجاع دهید یا خدمات روان درمانی را در منطقه خود بیابید
به پزشک عمومی مراجعه کنید. با مراجعه به پزشکان آنها در مورد علائم شما می پرسند و در صورت لزوم می توانند شما را به یک خدمات روان درمانی محلی ارجاع دهند.
اگر فکر می کنید یکی از دوستان یا اعضای خانواده ممکن است OCD داشته باشد، سعی کنید در مورد نگرانی های خود با آنها صحبت کنید و به آنها کمک کنید.
بعید است OCD بدون درمان و حمایت مناسب بهتر شود.
چه چیزی باعث OCD می شود؟
متخصصان دقیقاً نمی دانند چه چیزی باعث OCD می شود، اما سابقه خانوادگی در این بیماری ممکن است نقش مهمی را ایفا کند. اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده شما مبتلا به OCD است، شانس بیشتری برای ابتلا به این بیماری دارید.
به گفته منبع معتبر مؤسسه ملی سلامت روان، رشد نامنظم و اختلال در مناطق خاصی از مغز نیز با این وضعیت مرتبط است.
سروتونین یک انتقال دهنده عصبی است که به تنظیم خلق و خو و خواب کمک می کند و بسیاری از عملکردهای مهم دیگر را در سراسر بدن شما انجام می دهد. گاهی نحوه پاسخ مغز شما به سروتونین نیز ممکن است این مشکل را به وجود آورد.
دسته بندی علل کلی که منجر به وسواس فکری می شود
ExpertsTrusted Source نمی داند چه چیزی باعث OCD می شود، اما نظریه های مختلفی وجود دارد. عوامل ژنتیکی، عصبی، رفتاری، شناختی و محیطی همگی ممکن است نقش داشته باشند.
علل ژنتیکی
به نظر می رسد OCD در خانواده هایی که به صورت ژنتیکی این مشکل را دارند، بیشتر دیده می شود.
مطالعات تصویربرداری منبع مورد اعتماد نشان داده است که مغز افراد مبتلا به OCD با تفاوت های مشخصی کار می کند. به عنوان مثال، ژن هایی که بر نحوه پاسخ مغز به انتقال دهنده های عصبی دوپامین و سروتونین تأثیر می گذارند، ممکن است در ایجاد این اختلال نقش داشته باشند.
علل مرتبط با خود ایمنی
گاهی اوقات علائم OCD پس از عفونت در کودکان ظاهر می شود، مانند:
عفونت های استرپتوکوکی گروه A، از جمله گلودرد استرپتوکوکی
بیماری لایم
ویروس آنفولانزای H1N1
پزشکان گاهی اوقات این بروز علائم OCD را سندرم عصب روانپزشکی حاد کودکان می نامند.
در کودک مبتلا به PANS، علائم به طور ناگهانی شروع می شود و در عرض 24 تا 72 ساعت به شدت کامل می رسد. ممکن است این علائم پس از آن ناپدید شوند اما در تاریخ دیگری بازگردند.
علل رفتاری
یک نظریه نشان می دهد که فرد مبتلا به OCD می آموزد که از ترس ناشی از موقعیت ها یا اشیاء خاص با انجام مراسمی برای کاهش خطر درک شده اجتناب کند.
ترس اولیه ممکن است در حوالی یک دوره استرس شدید، مانند یک رویداد آسیب زا یا از دست دادن قابل توجه شروع شود.
هنگامی که فرد یک شی یا شرایط را با این احساس ترس مرتبط می کند، شروع به اجتناب از آن شی یا موقعیت می کند به نحوی که مشخصه OCD باشد.
این ممکن است در میان افرادی که استعداد ژنتیکی برای این اختلال دارند، شایع تر باشد.
علل شناختی
نظریه دیگر این است که OCD زمانی شروع می شود که افراد افکار خود را اشتباه تفسیر می کنند.
اکثر مردم گاهی اوقات افکار ناخواسته یا مزاحم دارند، اما برای افراد مبتلا به OCD، اهمیت این افکار شدیدتر می شود.
علل زیست محیطی
رویدادهای استرس زا در زندگی ممکن است باعث OCD در افراد دارای استعداد، ژنتیک یا غیره شود.
بسیاری از مردم گزارش کرده اند که علائم در عرض 6 ماه پس از حوادث ظاهر می شوند مانند:
همچنین، OCD ممکن است در کنار اختلال استرس پس از سانحه یا PTSD رخ دهد.
تست وسواس فکری
ما در این قسمت قصد داریم نمونه سوالاتی را که در تست وسواس فکری پرسیده می شود، معرفی کنیم. از آنجایی که تست های وسواس فکری اصولاً روش ارزیابی خاصی دارند، نمی توانیم در اینجا متدخاصی را برای ارزیابی به سوالات ارائه دهیم. اما می توانید قبل از شرکت در یک آزمون و بررسی شرایط خودتان با این سوالات آشنا شوید که به شما کمک خواهد کرد.
- من بیشتر چیزهایی را که بدست می آورم جمع آوری می کنم.
- اصلا
- کمی
- متوسط
- زیاد
- شدید
- من چیزها را بیش از آنچه که ضرورت داشته باشد، بررسی (کنترل) می کنم
- اصلا
- کمی
- متوسط
- زیاد
- شدید
- من اگر اشیاء به طور مناسب مرتب نشوند، مضطرب می شوم.
- اصلا
- کمی
- متوسط
- زیاد
- شدید
- احساس می کنم وقتی که کارها را انجام می دهم، باید بشمارم.
- اصلا
- کمی
- متوسط
- زیاد
- شدید
- نمی توانم اشیاء یا چیزهایی را لمس کنم که می دانم قبلاً به وسیلۀ افراد بیگانه یا افراد معینی لمس شده اند.
- اصلا
- کمی
- متوسط
- زیاد
- شدید
- کنترل افکارم برای من دشوار است.
- اصلا
- کمی
- متوسط
- زیاد
- شدید
- من چیزهایی را که به آنها نیاز ندارم جمع آوری می کنم.
- اصلا
- کمی
- متوسط
- زیاد
- شدید
- من بارها درها، پنجره، کشوها و غیره را بررسی (کنترل) می کنم.
- اصلا
- کمی
- متوسط
- زیاد
- شدید
- من اگر دیگران شیوه ای را که من برای ترتیب کردن چیزها بکار می برم، تغییر دهند، مضطرب می شوم.
- اصلا
- کمی
- متوسط
- زیاد
- شدید
- من احساس می کنم که باید شماره های خاصی را تکرار کنم.
- اصلا
- کمی
- متوسط
- زیاد
- شدید
- من گاهی اوقات تنها به این دلیل که احساس می کنم آلوده هستم، خودم را می شویم و یا تمیز می کنم.
- اصلا
- کمی
- متوسط
- زیاد
- شدید
- من بخاطر افکار ناخوشایندی که بر خلاف میلم به ذهنم می آیند، ناراحت هستم.
- اصلا
- کمی
- متوسط
- زیاد
- شدید
- من از دور انداختن چیزها اجتناب می کنم چون میترسم در اینده به آنها نیاز داشته باشم.
- اصلا
- کمی
- متوسط
- زیاد
- شدید
- بارها و بارها فلکۀ آب، شیر گاز و کلید چراغ ها را بعد از آنکه همه را خاموش کردم، کنترل می کنم.
- اصلا
- کمی
- متوسط
- زیاد
- شدید
- باید همه چیز را بر اساس روشی خاص مرتب شوند.
- اصلا
- کمی
- متوسط
- زیاد
- شدید
- من احساس می کنم که شماره های بد و خوب وجود دارند.
- اصلا
- کمی
- متوسط
- زیاد
- شدید
- من دستانم را بیشتر اوقات و در مدت زمان زیادی میشویم.
- اصلا
- کمی
- متوسط
- زیاد
- شدید
- من اغلب افکاری نامناسب دارم که دوری کردن از آنها برای من دشوار است.
- اصلا
- کمی
- متوسط
- زیاد
- شدید
خلاصه مطلب
وسواس فکری موضوع مورد بحث ما در این مطلب بود. ما سعی کردیم به تمامی سوالات شما در رابطه با اینکه نشانه های وسواس فکری چیست؟ درمان وسواس فکری از چه راه هایی امکان پذیر است و یک سری سوالات از تست وسواس فکری را قرار دهیم. در صورتی که پس از مطالعه این مطلب نیاز به اطلاعات بیشتری در خصوص این بیماری داشتید می توانید با ما در تماس باشید.
آیا وسواس فکری قابل درمان است؟
بله با استفاده از روش های مختلف قابل درمان است.
دلیل اصلی وسواس فکری چیست؟
دلایل مختلفی می تواند داشته باشد از عوامل ژنتیکی تا عوامل محیطی و…
وسواس فکری بیشتر در چه افرادی دیده می شود؟
در افرادی که سابقه خانوادگی این مشکل را دارند یا در کودکی شرایط خاصی را داشته اند، دیده می شود.
