دکتر فکر فکری نو برای سلامتی شما
سوال پرتکرار این روزها این است که برای درمان افسردگی به روانشناس مراجعه کنیم یا روانپزشک؟ بسیاری از افراد هنگام مواجه شدن با مشکل افسردگی، به دنبال درمان سریع آن هستند. سریع‌ترین راه از نظر عموم مردم مراجعه به روانپزشک و مصرف داروهای ضدافسردگی است. اما در بیشتر موارد مصرف دارو، لزوماً بهترین گزینه برای درمان افسردگی نیست.
افسردگی معمولاً ناشی از مشکلات عاطفی، هیجانی و رفتاری است که افراد در طول زندگی یا بخش خاصی از زندگی درگیر آن‌ها می‌شوند. چالش‌هایی مانند مرگ پدر و مادر یا فرزند، از دست دادن شغل، تغییر ناگهانی محل زندگی، از دست دادن سلامت جسمی و زندگی در شرایط پُر استرس، از رایج‌ترین دلایل ابتلا افراد به افسردگی هستند. افسردگی سطوح و شدت‌های مختلفی دارد که برای کنترل و رفع هر کدام از آن‌ها اقدامات مختلفی باید انجام شود.
آیا داروهای ضدافسردگی مفید هستند؟
بله، داروهای ضدافسردگی سه‌حلقه‌ای و بازدارنده‌های انتخابی سروتونین (SSRI) مانند فلوکستین و اس‌سیتالوپرام در درمان افسردگی موثر هستند. مدت‌ها است که داروهای ضدافسردگی به عنوان روشی برای کنترل علائم افسردگی و کمک به افزایش خلق‌وخو توسط روانپزشکان تجویز می‌شوند. خوشبختانه با پیشرفت علم و تحقیقات، عوارض مشکل‌آفرین این داروها کاهش یافته و کارایی خوبی در بازگرداندن حال خوب به بیماران دارند.
چه کسانی برای درمان افسردگی به دارو نیاز دارند؟
داروهای روانپزشکی با تأثیر بر مغز و فرآیندهای آن، باعث بهبود عملکرد و کاهش مشکلاتی مانند افسردگی و اضطراب می‌شوند. مصرف دارو برای افرادی مناسب است که نشانه‌های افسردگی، بی‌انگیزگی، بی‌علاقگی و ناامیدی در آن‌ها شدت بسیار زیادی دارد. زمانی که علائم اختلال افسردگی شدید باشند، میزان امید به زندگی کاهش و احتمال خودکشی افزایش می‌یابد. در چنین شرایطی که سلامت روان و جسم در خطر است، دارو کمک می‌کند تا خلق افراد از حالت غم و انزوا خارج شود و با احساس بهتری زندگی کنند.
روانشناس چه کمکی به افراد افسرده می‌کند؟
درمان افسردگی تنها با مصرف داروهای مختلف امکان‌پذیر نیست، چرا که مسائل باید به‌طور ریشه‌ای حل شوند. روانشناس می‌تواند با بررسی دقیق و با جزئیات زندگی فرد افسرده، به او کمک کند تا عوامل مؤثر افسردگی را شناسایی کرده و طی فرآیند تخصصی روان‌درمانی، افسردگی‌اش درمان شود.
داروها به‌عنوان یک مکمل مهم و گاهی الزامی، در فرآیند روان‌درمانی کمک می‌کنند تا فرد بتواند با شکست‌ها و مشکلات خود کنار بیاید. روان‌درمانگران و روانکاوان بزرگی مانند زیگموند فروید، ملانی کلاین، اتو کرنبرگ، اریک اریکسون و… با مسئله افسردگی در میان مراجعان خود مواجه بوده‌اند. این افراد افسردگی را غالباً احساسی درونی می‌دانند که در نتیجه اتفاقات دردناک، ناکام‌کننده و آزاردهنده رخ می‌دهد.
مادری یا پدری که محبت را از فرزند خود دریغ می‌کند، فردی که به‌دلیل شرایط فقر، بیماری و نابسامانی خانوادگی احساس آشفتگی می‌کند، کسی که یکی از عزیزان خود که به او دلبستگی زیادی داشته است را از دست می‌دهد و بسیاری اتفاقات ناراحت‌کننده دیگر، می‌توانند در ایجاد افسردگی موثر باشند. در چنین شرایطی لازم است تا فرد نزد روانشناسی حاذق، دغدغه‌ها، ترس‌ها، ناراحتی‌ها و مشکلاتش را با خیالی آسوده برون‌ریزی کند.
در درمان افسردگی روانشناس بهتر است یا روانپزشک؟
بهترین جواب این است که با توجه به شرایط خاص هر فرد، هم روان‌درمانی و هم دارو درمانی، بهترین درمان افسردگی هستند. نمی‌توان برای تمام افسرده‌ها یک نسخه عمومی پیچید، چرا که افسردگی به دلایل مختلفی رخ می‌دهد.
برای یک شخص، عدم تعادل در ماده سروتونین مغز که در تنظیم خلق نقش اساسی دارد، عامل افسردگی است. اما برای فردی دیگر بدرفتاری همسر، فرزندان یا والدین باعث انزوا و غم او شده است. شخص اول برای تنظیم سطح سروتونین، به مصرف دارو نیاز دارد و فرد دوم به‌دلیل عدم تجربه محبت، همدلی و احساس دوست‌داشتنی بودن به روانشناس نیاز دارد.
چرا مراجعه به روانشناس برای فرد افسرده مهم است؟
افسردگی، یکی از دشوارترین اختلالات روان‌شناختی است که تمام زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به همین دلیل، فرد افسرده علاوه بر مشکلات شخصی، در کار، تحصیل، روابط زناشویی، خانوادگی و اجتماعی خود دچار مشکلات جدی می‌شود. این افراد بعد از مدتی نمی‌توانند آنطور که باید در حضور دیگران رفتار کنند، چرا که افکار ناراحت‌کننده و مربوط به عواطف منفی، آن‌ها را به شدت احاطه کرده‌اند. به همین دلیل لازم است تا با مراجعه به روانشناس، علاوه بر تلاش برای درمان مشکل، اقدام به ترمیم بخش‌های آسیب‌دیده زندگی انجام شود. روانشناس در صورت لزوم و نیاز به مصرف دارو، فرد را به روانپزشک ارجاع دهد.
